8. Sınıf Türkçe Denemesi 12

Öz eleştiri; bir kişinin kendi davranışları üzerine yönelttiği yargı, otokritik olarak tanımlanmaktadır.

Bu tanıma göre aşağıdaki cümlelerin hangisi bir öz eleştiri cümlesi sayılamaz?

• Daha temiz bir dünya için çabalamağım için ben de suçluyum.

• Bilinçli ailelerin sayısı az olduğu için birçok çocuk yazık ki heba oluyor.

• İnsanları bu konuda bilinçlendirme adına daha çok makale yazabilirdim.

• Kitap okumayarak çocuklara kötü örnek olduğumun farkındayım.

Fatma Teyze'nin hayat arkadaşından kalan tek, hatıra bu pembe panjurlu evdi.

Yukarıdaki cümlede geçen "hayat arkadaşı" söz öbeğinin anlamı hangi cümlede kullanılmıştır?

• Yıllar geçtikçe hatıralar bir bir gözümde canlanıyor.

• Senin bana söylediklerin hiçbir zaman aklımdan çıkmıyor.

• Bu sene eşimle birlikte çok farklı planlarımız vardı.

• Arkadaşlar arasında böyle sıkıntılı dönemler olmuştur.

Yazları bu küçük mahalle kahvesinin bahçesine sık sık gittiğim için; karayelin, tipinin çılgınca savrulduğu ve uğuldadığı akşam içeriye girdiğim zaman yadırganmadım. Kahve sapa bir yerdeydi. Yapraklarını dökmüş iki söğüt ağacı ile üzerinde hala üç dört kuru yaprak sallanan bir asmaya kar öyle işlemişti ki bahar akşamları, yaz geceleri pek sevimli olan bahçenin mora kaçan renginin güzelliğine öylece bakakaldım. Camın kenarına yerleşip de buğuları silince uzun zaman daldım.

Bu mor ışık o kadar çabuk koyulaştı ki kahvenin ışıkları henüz yanmamıştı.

Yukarıda verilen metinle ilgili hangisi söylenemez?

• Birden çok duyu harekete geçirilmektedir.

• Öyküleyici anlatım biçimine yer verilmiştir.

• Anlatım üçüncü kişi ağzı ile yapılmıştır.

• Betimlemelerden faydalanılmıştır.

Bazı fiilimsi ekleri, eklendiği sözcüklerle kalıplaşarak

kalıcı isim oluştururlar. Bu sözcükler artık

fiilimsi olma özelliğini kaybeder.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kalıcı isim

farklı bir fiilimsi ekinin kalıplaşmasıyla oluşmuştur?

• Aradığı yeri bulamayınca en yakın danışmaya sordu.

• Her zaman buradan dolmuşa binip evine

  giderdi.

• Yiyecekleri doğru muhafaza etmezsek bozulabilir.

• Bu kitabın yazarı beni derinden etkileyen bir yana sahip.

"Dünya on binlerce çiçekli bir kültür bahçesidir; her çiçeğin ayrı bir rengi ve kokusu vardır. Bir çiçeğin koparılması; bir rengin, bir kokunun yok olmasıdır. Tek dile, tek renge kalmış bir dünya hapı yutmuştur."

(Yaşar Kemal)

"Elmas ile kömür aynı karbon sayısına sahip ancak moleküler yapıları sebebiyle biri elmas diğeri kömür. Kömüre bu yüzden kara elmas denir. İnsanı düşünelim; herkes topraktan yaratıldı. Ancak ahlak, merhamet, vicdan gibi kimyasal bağlar onun asıl ismini belirler."

(Prof. Dr. Aziz Sancar)

Aşağıdakilerden hangisi yukarıda verilen iki alıntının ortak özelliğidir?

• Tanımlamaya başvurulmuştur.

• Tanık gösterme yapılmıştır.

• Karşılaştırma yapılmıştır.

• Benzetme yapılmıştır.

Küçük kız etrafına baktı ve şaşkınlıktan çığlık attı, gördüğü harika manzara karşısında gözlerini kocaman açmıştı. Kasırga, evi inanılmaz güzellikteki bir bölgeye, nazikçe indirmişti. Her tarafta ağızları sulandıran meyvelerle dolu uzun ve yemyeşil çimenler vardı. Parlak çiçek tarhları, çalılar vardı ve ağaçların dallarında nadir rastlanan parlak tüylü kuşlar şakıyordu. Yeşil kıyıların arasından akan parlak bir dere, uzun süre kurak, gri çayırlıklarda yaşayan bu kıza hafifçe mırıldanıyordu. Bu yabancı ve güzel manzaraya bakarken şimdiye dek gördüğü en tuhaf insan topluluğunun ona doğru yaklaşmakta olduğunu fark etti.

Hikaye unsurlarına göre metinde hangisine yer verilmemiştir?

• Olay

• Yer

• Zaman

• Kişi

Türkçe, İnkılap Tarihi ve İngilizce derslerinin olduğu bir sınava Aysun, Bora, Ceylan, Davut ve Eda adlı öğrenciler girmiştir. Bu sınavla ilgili şunlar bilinmektedir:

• Her dersin sınavına üçer öğrenci girmiştir.

• Aysun, yalnızca Türkçe ve İnkılap Tarihi sınavlarına girmiştir.

• Bora ve Davut, yalnızca İnkılap Tarihi ve İngilizce sınavlarına girmişlerdir.

Bu bilgilere göre aşağıdaki ifadelerden hangisi kesin olarak söylenir?

• Eda, en az iki sınava girmiştir.

• Ceylan tüm sınavlara girmiştir.

• Ceylan, Türkçe sınavına girmiştir.

• İngilizce sınavına girmeyen öğrenciler Aysun ve Eda'dır.

İnsan dışındaki varlıklara insana özgü duygu ve davranışlar kazandırma sanatına teşhis (kişileştirme) denir. Örneğin; "Yar deyince kalem elden düşüyor/ Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor/ Lambada titreyen alev üşüyor." dizelerinde "Lambada titreyen alev üşüyor" bu sanata verilebilecek güzel örneklerden biridir.

Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinde kişileştirme sanatına başvurulmuştur?

• Pazardan aldığım biberler zehir gibi acıymış.

• Sen iste yeter ki iste yıldızları ayaklarına

  sereyim.

• Güneş tepenin ardından masum bir bakış attı.

• Gül dalına bülbül konar, gonca güller açar.

Etraftaki aroma çok hoşuma gitmişti. Hemen kaynağını bulmaya çalıştım. Mutlu sona ulaşmam çok uzun sürmedi.

Bu cümledeki altı çizili kelimenin anlamını veren sözcük aşağıdakilerin hangisinde vardır?

• Mehmet Akif, Türk şiirinin en önemli yapıtaşlarından biridir.

• Okuyucu tarafından beğenilmek sanatçının başarısını artırır.

• Tadı ve hoş kokusuyla dikkat çeken menengiç kahvesi çok sağlıklıdır.

• Çevremizi temiz tutmazsak geleceğimizi kendi ellerimizle yok ederiz.

"Edebim el vermez edepsizlik edene;

Susmak en güzel cevap edebi elden gidene." (Yunus Emre)

Yukarıda yer alan dizelerde hangi öge yer almamıştır?

• Yüklem

• Yer tamlayıcısı

• Zarf tümleci

• Özne