inne procesy metaboliczne - powtórzenie

Wśród aminokwasów wyróżnia się także aminokwasy niebiałkowe, takie jak: ornityna i cytrulina, które nie wchodzą w skład białek. Uczestniczą one w cyklu przemian związków azotowych zachodzących w komórkach wątroby człowieka i zwierząt.

Podaj nazwę cyklu metabolicznego, w którym wymienione w tekście aminokwasy niebiałkowe pełnią kluczową funkcję.

• cykl ornitynowy

• cykl mocznikowy

• cykl kwasu cytrynowego

• cykl Krebsa

• cykl Calvina

Produktem deaminacji (dezaminacji) w ludzkich komórkach są jony amonowe. Powstająca przy ich udziale glutamina (amid kwasu glutaminowego) jest uwalniana do krwi, z którą wędruje do wątroby. Zachodząca w wątrobie deamidacja powoduje ponowne uwolnienie jonów amonowych.

Powyżej przedstawiono reakcję syntezy glutaminy z glutaminianu zachodzącą w organizmie człowieka.

Zaznacz właściwe dokończenie zdania wybrane spośród A–B oraz jego poprawne uzasadnienie wybrane spośród 1.–3.

Glutamina dla organizmu człowieka jest aminokwasem

A. egzogennym

B. endogennym

ponieważ

1. musi być dostarczana do organizmu wraz z pożywieniem.
2. jest syntetyzowana w organizmie z kwasu glutaminowego.
3. jest rozkładana w organizmie do kwasu glutaminowego.

• A1

• A2

• B1

• B2

• A3

Mocznik wydalany przez wiele zwierząt lądowych (a także – przez człowieka) powstaje w cyklu mocznikowym. Poniżej zapisano sumaryczne równanie reakcji tego cyklu.

CO₂ + NH₃+ 3ATP + kwas asparaginowy + 2H₂O → CO(NH₂)₂ + 2ADP + 2P_i + AMP + PP_i + kwas fumarowy

Na podstawie: M. Popielarska, R. Konieczny, G. Góralski, Słownik szkolny. Biologia, Kraków 2008.

Określ, czy cykl mocznikowy jest przykładem anabolizmu, czy – katabolizmu.

• anabolizmu, ponieważ syntetyzowany jest mocznik

• katabolizmu, ponieważ rozpada się ATP

Anabaena to rodzaj nitkowatych sinic. Większość komórek w nici tej sinicy przeprowadza fotosyntezę. W skład nici wchodzą także wyspecjalizowane komórki o grubych ścianach komórkowych, zwane heterocytami, asymilujące azot atmosferyczny. Biologiczne wiązanie N₂ w heterocytach zachodzi przy udziale złożonego układu enzymatycznego, w skład którego wchodzi nitrogenaza. Enzym ten katalizuje w warunkach beztlenowych reakcję wiązania azotu atmosferycznego, którą sumarycznie można przedstawić następująco:

N₂ + 16ATP + 8e^- + 8H⁺ → 2NH₃ + H₂ + 16ADP +16P_i

Na podstawie: Biologia, pod red. N.A. Campbella, Poznań 2012;

W.J.H. Kunicki-Goldfinger, Życie bakterii, Warszawa 2005.

Określ, czy reakcja wiązania azotu atmosferycznego zachodząca w heterocytach sinicy Anabaena ma charakter anaboliczny, czy – kataboliczny.

• anaboliczny, ponieważ ma miejsce synteza amoniaku

• kataboliczny, ponieważ rozpada się ATP

Na schemacie przedstawiono przemiany biochemiczne zachodzące w komórkach trzech różnych narządów biegacza podczas sprintu – bardzo intensywnego biegu na krótkich dystansach (do 400 m).

Wypisz ze schematu oznaczenie cyfrowe, które symbolizuje proces glikogenolizy wraz z nazwami narządów, w których ten proces zachodzi.

• 1, wątroba, mięsień, serce

• 2, wątroba, mięsień, serce

• 1, wątroba, mięsień, trzustka

• 2, wątroba, mięsień, śledziona

Na schemacie przedstawiono przemiany kwasu mlekowego, powstającego w mięśniach człowieka.

Zaznacz odpowiedź, która prawidłowo określa proces oznaczony na schemacie symbolem X.

• glikoliza

• fosforylacja

• glikogenoliza

• glukoneogeneza

Galasówki to drobne owady, których larwy rozwijają się w liściach drzew, a zimę spędzają w glebie. Poniżej przedstawiono wyniki doświadczenia badającego wpływ zmian temperatury na stężenie wybranych substancji w komórkach larw galasówek.

Wskaż zdanie poprawnie wyjaśniające zmiany przedstawione na wykresie.

• W niższych temperaturach wzrasta intensywność oddychania komórkowego, więc poziom glukozy spada.

• Niska temperatura stymuluje syntezę glikogenu, który jest magazynem energii.

• W niższych temperaturach wzrasta stężenie sorbitolu chroniącego komórki przed zamarzaniem.

W wątrobie zachodzi wiele różnych, istotnych dla organizmu procesów. Spośród wymienionych poniżej wskaż dwa procesy kataboliczne.

• synteza glikogenu

• magazynowanie witaminy A i D

• rozkład glikogenu do glukozy

• wytwarzanie albumin

• beta-oksydacja kwasów tłuszczowych

Rozkład glikogenu nazywamy

• glukoneogenezą

• glikogenogenezą

• glikogenolizą.

Synteza glukozy ze związków innych niż sacharydy, to

• glukoneogeneza.

• glikogenogeneza.

• glikogenoliza.