ޙަދީޘް ލިޔެ ރައްކާތެރިކުރުން

ހަތަރު ޚަލީފާއިންގެ ޒަމާނުގައި ޙަދީޘް ލިޔެ ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތްތަކުގެ ތެރޭގައި ފާހަގަކުރެވެނީ:

• ރައްކާކުރުން ޢާއްމުވެފައި އޮތީ ހިތުން ދަސްކޮށްގެން

• އެއް ބޭކަލަކު އަނެއް ބޭކަލަކާ ސުވާލުކުރައްވާ، ދުރު ރަށްރަށަށް ދަތުރުކުރައްވާ އުޅުއްވި

• ޙަދީޘްތައް ޖަމާކޮށް ލިޔުއްވުމުގެ ވިސްނުންފުޅު ބައެއް ޞަޙާބީ ބޭކަލުން ގެންގުޅުއްވިއެއް ކަމަކު، އެ ކަން އެ ގޮތަށް ކުރައްވާފައެއް ނުވޭ

• ޙަދީޘް ފޮތްތަކުގެ ތަރުތީބުތައް އިސްލާޙްކުރެއްވި

ޙަދީޘް ޢިލްމުގެ ރަން ޒަމާނަކީ:

• ރަސޫލާގެ ދުވަސްވަރު

• ޞަޙާބީންގެ ދުވަސްވަރު

• ތާބިޢީންގެ ދުވަސްވަރު

• ހިޖުރައިން ދެވަނަ ޤަރުނު

• ހިޖްރައިން ތިންވަނަ ޤަރުނު

އެންމެ ފުރަތަމަ އެއްފޮތެއްގެ ގޮތުގައި ޙަދީޘް ލިޔުއްވުމަށް ޢަމުރުކުރެއްވީ

• ޢުމަރު ބުން ޢަބްދުލްޢަޒީޒް

• ޢުމަރު ބުން ޚައްޠާބް

• ޢުމަރު ބުން ޢީސާ

ސަނަދަކީ

• ރަސޫލާއަށް ނިސްބަތްކުރެވިފައިވާ ބަސްފުޅު

• ރާވީންގެ ސިލްސިލާ

• އެކަކުގެ އަރިހުން އަނެކަކަށް ޙަދީޘްތަކާއި އަޘަރުތައް ރިވާކުރައްވާ ބޭކަލުން

މަތުނަކީ

• ރަސޫލާއަށް ނިސްބަތްކުރެވިފައިވާ ބަސްފުޅު

• ރާވީންގެ ސިލްސިލާ

• އެކަކުގެ އަރިހުން އަނެކަކަށް ޙަދީޘްތަކާއި އަޘަރުތައް ރިވާކުރައްވާ ބޭކަލުން

ރާވީންނަކީ

• ރަސޫލާއަށް ނިސްބަތްކުރެވިފައިވާ ބަސްފުޅު

• ރާވީންގެ ސިލްސިލާ

• އެކަކުގެ އަރިހުން އަނެކަކަށް ޙަދީޘްތަކާއި އަޘަރުތައް ރިވާކުރައްވާ ބޭކަލުން

ތާބިޢީންގެ ޒަމާނުގައި ޙަދީޘް ލިޔެ ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތްތަކުގެ ތެރޭގައި ފާހަގަކުރެވެނީ:

• ޙަދީޘް ދަސްކުރުމާއި ލިޔުން ހަރުދަނާވެ ފެތުރިގެން ދިޔަ

• ޙަދީޘް އަޑުއެހުން ޢާއްމުވެ، ޙަދީޘް ރިވާކުރުން ފެތުރެން ފެށި

• ފަތްފުށްތަކުގައި ޙަދީޘް ލިޔުއްވުން ޢާއްމުވެގެންދިޔަ

• ރާވީންގެ މަޢުލޫމާތުތައް ޖަމާކުރަން ފެށުނު.

ހިޖުރައިން ދެވަނަ ޤަރުނުގައި ޙަދީޘް ލިޔެ ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތްތަކުގެ ތެރޭގައި ފާހަގަކުރެވެނީ:

• ޙަދީޘް ދަސްކުރުމާއި ލިޔުން ހަރުދަނާވެ ފެތުރިގެން ދިޔަ

• ޙަދީޘް އަޑުއެހުން ޢާއްމުވެ، ޙަދީޘް ރިވާކުރުން ފެތުރެން ފެށި

• ފޮތްތަކުގައި ރަސޫލާ ގެ ޙަދީޘްތަކުގެ އިތުރަށް ޞަޙާބީންނާއި ތާބިޢީންގެ ފަތުވާތައް ވެސް ލިޔެވުނު

• ޙަދީޘްތައް އެކި ބާބުތަކުގެ ދަށުން ގެނެވި، ތަރުތީބުން ފޮތްތައް ލިޔުއްވަން ފެށި، އެ ފޮތްތަކަށް ނަންތައް ދެވުނު

ހިޖުރައިން ތިންވަނަ ޤަރުނުގައި ޙަދީޘް ލިޔެ ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތްތަކުގެ ތެރޭގައި ފާހަގަކުރެވެނީ:

• ޞައްޙަ ޙަދީޘާއި ޟަޢީފު ޙަދީޘް ބަޔާންކުރަން ފެށުނު

• ޙަދީޘް އަޑުއެހުން ޢާއްމުވެ، ޙަދީޘް ރިވާކުރުން ފެތުރެން ފެށި

• ފޮތްތަކުގައިވާ ރަސޫލާގެ ޙަދީޘްތައް، އެހެން ބޭކަލުންގެ ފަތުވާތަކާ ވަކިކުރަން ފެށުނު

• ޙަދީޘްތައް އެކި ބާބުތަކުގެ ދަށުން ގެނެވި، ތަރުތީބުން ފޮތްތައް ލިޔުއްވަން ފެށި، އެ ފޮތްތަކަށް ނަންތައް ދެވުނު

ހިޖުރައިން ހަތަރުވަނަ އަދި ފަސްވަނަ ޤަރުނުގައި ޙަދީޘް ލިޔެ ރައްކާތެރިކުރެވުނު ގޮތްތަކުގެ ތެރޭގައި ފާހަގަކުރެވެނީ:

• ޞައްޙަ ޙަދީޘާއި ޟަޢީފު ޙަދީޘް ބަޔާންކުރަން ފެށުނު

• ޙަދީޘްގެ އިތުރު ފޮތްތައް ޖަމާކުރެވުނު

• ފޮތްތަކުގައިވާ ރަސޫލާގެ ޙަދީޘްތައް، އެހެން ބޭކަލުންގެ ފަތުވާތަކާ ވަކިކުރަން ފެށުނު

• މުޞްޠަލަޙުލް ޙަދީޘްގެ ފޮތްތައް ޖަމާކުރެވުނު