Anı ve Gezi Yazısı

O vakit Bombay’da bir camiye girmiştim. Duvarına “Zindebad Mustafa Kemal ”diye yazılmış bir levha asılı bulunduğunu gördüm. Mihrabın sol tarafında da iki rahle üzerinde Kur’an-ı Kerim ile Mesnevi bulunuyordu. Yani Hindistan Müslümanları Mustafa Kemal’i kendi millî kahramanları sayıyorlardı. O gün ne kadar gururlandım bilemezsiniz.

Bu metnin türü aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

• A) Biyografi

• B) Anı

• C) Deneme

• D) Sohbet

• E) Röportaj

Refik Halit Karay, eserinde insanı Abdülaziz, II. Abdülhamit ve Cumhuriyet’in ilk yıllarının İstanbul’una götürüyor; yemek sofralarından, ramazanlardan, insan ilişkilerine kadar toplumun gelenek görenek ve yaşayış değişikliklerini gözlemleyerek anlatırken, yakın tarihin gündelik olaylarını, renkli ve mizahi bir üslupla göz önüne seriyor.

Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Üç Nesil Üç Hayat

• B) Boğaziçi Yalıları

• C) Mor Salkımlı Ev

• D) Memleket Hikâyeleri

• E) Bizim Yokuş

Aşağıdakilerden hangisi anı türü için doğru bir tanımlamadır?

• A) Toplumu yakından ilgilendiren güncel konuların tartışıldığı yazılardır.

• B) Ünlü kişilerin yaşamının başkası tarafından anlatıldığı metinlerdir.

• C) Görülen yerlerin özelliklerinin tanıtıldığı yazılardır.

• D) Yaşananların günü gününe aktarıldığı kişisel yazılardır.

• E) Tanınmış kişilerin yaşadıkları dönemde yaşadıkları ya da gördükleri ilginç olayları anlattıkları yazılardır.

Gezilen yerlerin ayrıntılı bir şekilde anlatılması Türk edebiyatında çok eski bir gelenektir. Divan edebiyatında - - - - adıyla bilinen gezi yazıları sadece edebiyatımız açısından değil tarih, coğrafya ve halk bilimi için de oldukça önemli ve zengin bir hazinedir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki terimlerden hangisi getirilmelidir?

• A) vakayiname

• B) tezkire

• C) antoloji

• D) siyer

• E) seyahatname

Türkçe yazılan ilk gezi kitabı, - - - - adlı eserdir. Eser Portekizlilere karşı savaşırken Hint denizinde fırtınaya yakalanıp Gücerat'ta karaya çıkan yazarın Hindistan, Afganistan, Buhara ve Maveraünnehir yoluyla Edirne'ye dönüşü sırasında başından geçen serüvenleri anlatır. Parçada boş bırakılan yere sırasıyla aşağıdaki eser adlarından hangisi getirilmelidir?

• A) Mirat’ül Memalik

• B) Cihannüma

• C) Tarih-i Seyyah

• D) Fransa Sefaretnamesi

• E) Fezleke

I. Gezi yazılarında, gezilip görülen yerin ilgi çekici özellikleri ele alınır.

II. Gezilen yerlerin özellikle tarihî, coğrafi ve sosyal nitelikleri anlatılır.

III. Gezi yazılarında gezilen yerlerin özelliklerini anlatmanın dışında üsluba da dikkat edilir.

IV. Gezi yazılarında yörenin dil, din, inanç, âdet, gelenek, görenekleri anlatılabilir.

V. Gezi yazılarının romanlar gibi kurgusal bir yapısı vardır.

Numaralanmış cümlelerin hangisinde gezi yazısıyla ilgili yanlış bir bilgi bulunmaktadır?

• A) I.

• B) II.

• C) III.

• D) IV.

• E) V.

Dış kapının kemeri altından Tac Mahal’e bakıyoruz. Servili bir su kanalının sonunda onun klasik olduğu kadar esrarlı güzelliği ve bilhassa hatırası, bizi kendisine doğru çekiyor. Geniş bir mermer taraça ortasında büyük bir kubbe ve yanında daha küçük kubbeler... Nispetlerinde o kadar ahenk var ki uzaktan görülen o sadelik, yaklaştıkça bir ihtişam manasına bürünüyor. Kapı eşiğinde ise ulu ve baş döndürücü bir heybete dönüşüyor.

Bu parçanın türü aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Röportaj

• B) Anı

• C) Günlük

• D) Gezi yazısı

• E) Deneme

Aşağıdaki eserlerden hangisi Halide Edip Adıvar'a ait anı türünde bir eserdir?

• Ateşten Gömlek

• Handan

• Anamın Kitabı

• Türk'ün Ateşle İmtihanı

• Çankaya

Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisinde yanlışlık yapılmıştır?

• Çankaya- Falih Rıfkı Atay

• Mor Salkımlı Ev- Halide Edip Adıvar

• Kırk Yıl- Halit Ziya Uşaklıgil

• Bir Dinozorun Anıları- Mina Urgan

• Portreler-Salah Birsel

XIX. yüzyılın sonlarında yayımlanan ve gerçek bir gezi yazısı niteliği taşıyan eser ..........’nin ......... adlı kitabı olmuştur. Yazar bu eserinde İstanbul’dan Stockholm’e kadar yaptığı tren yolculuğuna ve dönüşünde uğradığı birçok Avrupa kentlerine ilişkin gözlem ve izlenimlerini anlatır.

• Ahmet Mithat Efendi-Avrupa’da Bir Cevelan

• Ahmet Haşim- Frankfurt Seyahatnamesi

• Ali Bey- Seyahat Jurnali

• Cenap Şahabettin- Hac Yolunda

• İzzet Molla- Mihnet Keşan