“İnsan yalnızca evrenin bir unsuru, bütün tarafından belirlenmiş doğanın küçük bir parçası, evren makinesi içinde basit bir dişlidir.” diyen bir düşünürün görüşleri aşağıdaki yargılardan hangisi ile çelişir?

• Ahlaki özgürlükten söz edemeyiz.

• Evren mekanik ve bilimsel yasalara göre işlemektedir.

• Ahlaki kararlar insan iradesinin dışındaki nedenlere bağlıdır.

• İnsan doğal, toplumsal ve psikolojik olarak belirlenmiştir.

• Ahlaki eylemde bulunurken insanı sınırlayan birşey olamaz.

Üniversite sınavına girecek olan Aslı, doğaüstü bir gücün sınavda başarılı olup olamayacağını önceden belirlediğini düşünmektedir. Aslı, “Kaderimde ne yazıldıysa o olur. Çalışmama gerek yok.” der.

Aslı’nın bu savunması aşağıdaki görüşlerden hangisine uygundur?

• Otodeterminizm

• İndeterminizm

• Fatalizm

• Determinizm

• Liberteryanizm

İnsanın istenç ve eylemleri, içten ve dıştan gelen nedenlerle belirlenmiştir. Kararlarımız, içinde yaşadığımız koşullara bağlıdır. İnsanın Tanrı, doğa veya toplum tarafından belirlenmiş bir yazgısı vardır.

Bu görüşleri savunan bir düşünüre göre, ahlaki eylemin temel niteliği ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılabilir?

• Ahlaki eylem irademizle gerçekleşir.

• Her ahlaki eylemin temel bir amacı vardır.

• Evrensel ahlakın amacı sorumlu davranışlar sergilenmesidir.

• İnsan ahlaki eylemde bulunurken özgür değildir.

• Bir davranış ödev ahlakına uygun değilse ahlaki sayılmaz.

Mağazadan bir eşyayı çalmak isteyen kişi ; bir korumanın gözetimi, elektronik kontrol sisteminden veya cezalandırılmak ya da kınanmaktan korktuğu için vazgeçebilir. Bu, ahlaki bir davranış değildir, hesaptır, önlem almaktır. Ahlak, yalnızca kendi vicdanına yöneliktir.

Bu görüş aşağıdaki yargılardan hangisini destekler niteliktedir?

• Ahlaklılık önlem almayı gerektirir.

• Toplumsal baskı suç oranını arttırır.

• Korkuyla yapılan iyilik, iyilik değildir.

• Korku çalmayı engelleyen en önemli duygudur.

• Cezalandırılmanın olmadığı yerde ahlaktan söz edilemez.

“Bir eylemin ahlaki olmasından söz edilebilmesi için onun iyi ve kötü arasında yapılan bir tercih sonucunda gerçekleşmesi gerekir. Eğer ortada bir tercih yoksa davranışın ahlakiliğinden de söz edilemez.”

Bu parçaya göre bir eylemin ahlaki olarak nitelendirilmesinin koşulu nedir?

• Olgusal olması

• Kişiye fayda sağlaması

• Kişiye haz vermesi

• Evrensel olması

• Özgür iradeyle gerçekleştirilmesi

Ahlaksal davranış, ahlaksal olarak yargılanması veya ahlaksal olarak değerlendirilmesi mümkün olan davranıştır. Böyle bir davranışın bazı koşulları olacağı açıktır. Bu davranışın her şeyden önce istemli ve özgür bir davranış olması gerekir. Örneğin, hayvanların davranışları özgür değildir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi ahlaksal bir davranıştır?

• Bir uyurgezerin elektrikli sobayı devirerek yangına sebep olması

• Küçük bir çocuğun hırsızlık yapması

• Akıl sağlığı yerinde olmayan bir kişinin küfür etmesi

• Sonuç ne olursa olsun bireyin hiçbir durumda yalan söylememesi

• Paranoyak olan kişinin sürekli eşinden kuşku duyması

İnsan kendi yapıp etmelerini bir ölçüt bulup değerlendirmek isterse, kendisine varoluşunda sunulmuş olan vicdan, şaşmaz bir mihenk taşıdır. Bu yeti mekanizmasıyla insan, kendi eylemlerinin doğruluğu veya yanlışlığı hakkında seçik ve dolayımsız hüküm verebilir.

Bu parçaya göre vicdan ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

• Ahlakça uyulması gerekli olan kurallar bütünüdür.

• Eylemlerin sonuçlarının sorumluluğunu almaktır.

• İyi ve kötüyü ayırabilme yetisidir.

• İnsanın, yapıp etmelerinde sorumluluk almasıdır.

• Ahlak yönünden doğru olan kararlardır.

Aşağıdakilerden hangisi ahlak felsefesinin kavramlarından bir değildir?

• Hakikat

• İyi

• Erdem

• Özgürlük

• Sorumluluk

I. Her insan öncelikle kendi benliğini dikkate alır ve eylemlerini buna uygun olarak düzenler.

II. Ahlaki eylem, mümkün olan en çok sayıda insana en fazla mutluluğu getirmelidir.

Verilen görüşler sırasıyla aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine uygundur?

• Nihilizm - Egoizm

• Hedonizm - Determinizm

• Egoizm - Utilitarizm

• Entüisyonizm - Pragmatizm

• Determinizm - Egzistansiyalizm

Ahlaki özneye kendi eylemleri hakkında yargıda bulunmaya iten, kişinin kendi iyileri, değerleri üzerine doğrudan yargılama yapmasını sağlayan yeti aşağıdakilerden hangisidir?

• Ahlak yasası

• Erdem

• Sorumluluk

• Özgürlük

• Vicdan