10. sınıf 1. üniteden varlık sonuna kadar

Aşağıdakilerden hangisi felsefenin amaçlarından biri olamaz?

• Rasyonel ve eleştirel düşünüş biçimi geliştirmek

• Bilgiye ve bilgeliğe ulaşmaya çalışmak

• Bilgimizin imkan ve sınırlarını araştırmak

• Gözlemsel verilerden olgusal doğrulara ulaşmak

• Yaşamın özünü anlamaya ve açıklamaya çalışmak

Felsefe ve hikmet ilişkisi doğrultusunda aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

• Hikmet bütün olup bitenin esasını bilmektir.

• Felsefe yapmanın amacı hikmet sahibi olmaktır.

• Felsefe her şeyi bilme gibi bir iddiada değildir.

• Felsefe, hikmet gibi derin bir bilgiye ulaşıp son noktayı koymaz.

• Hikmetin, kendisine sahip olana mutluluk, değer ve anlam sağlayacağı varsayılır.

Antik Yunan’da sophos (bilge) “bilgileri kendisinde bulunduran hikmet sahibi kimse” olarak bilinirdi. Ancak insanın her şeyi bilemeyeceği gerçeği karşısında “Sophia” kelimesi “philia” sözcüğü ile birleştirilerek bilgiyi seven anlamına gelen “filozof”a dönüştürüldü. Filozof her şeyi bilen değil, bilgiyi ele geçirmek için uğraşan, peşinden koşan kişidir. Bu parçaya göre ulaşılabilecek en doğru yargı aşağıdakilerden hangisidir?

• Bilge insan, bilginin imkan ve sınırlarına ulaşmış kişidir.

• Felsefe yapabilmek için bilge olmak gereklidir.

• Bilgelik felsefenin gelişimini sağlar.

• Filozof bilgi donanımlı insandır.

• Felsefe bilgeliğe ulaşma çabasıdır.

• F. Bacon’a göre felsefe; “Deney ve gözleme dayanan bilimsel veriler üzerine düşünmektir.” • T. Hobbes’a göre; “Felsefe yapmak doğru düşünmektir.” • Platon’a göre felsefe; “Doğruyu bulma yolunda düşünsel bir çabadır.” Buna göre aşağıdakilerden hangisi felsefenin tanımının farklı yapılmasının nedeni olamaz?

• Konularının bireysel nitelikte olması

• İlgilendiği konuların çeşitli olması

• Düşünsel bir faaliyet olması

• Tarihsel süreç içinde farklı amaç ve işleve sahip olması

• Filozofların kişisel yaratıcılığına ve düşüncelerine dayanması

I. İnsanın olay, varlık veya herhangi bir düşünceye dair bir anlayış geliştirmesi

II. Doğru ya da yanlış bir yargı bildiren cümleler

III. Belli kanıtlara dayanarak ortaya atılan yeni bir yargı Verilen tanımlar sırasıyla aşağıdaki kavramlardan hangisine karşılık gelir?

• Önerme – görüş – argüman

• Önerme – argüman – görüş

• Görüş – önerme – argüman

• Argüman – görüş – önerme

• Görüş – argüman – önerme

Felsefede ileri sürülen bir görüş ya da sav için bir dayanak göstermek gerekir. Buna göre felsefeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir

• Varlığı bütün olarak ele alır.

• Eleştirici ve sorgulayıcıdır

• Cevaplardan çok sorular önemlidir

• Temellendirmeye dayalı bir düşüncedir.

• Çağın koşullarından etkilenir.

“Dünya yuvarlaktır.” önermesi “Dünya” diye adlandırdığımız gezegenin yuvarlak olması halinde doğru, olmaması halinde ise yanlış değeri almaktadır. Buna karşılık “Dünya” kendi başına ne doğrudur ne yanlıştır; fakat o gerçek bir varlıktır. Buna göre doğruluk ve gerçeklik ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

• Doğruluk bir değerdir

• Gerçeklik bir tür var olma durumudur.

• Doğruluk, düşünceye bağlıdır.

• Gerçeklik, insan algısından bağımsızdır.

• Doğruluk, bilginin nesnesine uygunluğudur.

Tümevarım, tek tek olayları gözlemleyerek yargılara ulaşmaktır. Tümevarımın bize yaşadığımız dünya hakkında oldukça güvenilir bilgiler sağladığı düşüncesi her zaman yol gösterici olmuştur. Buna göre tümevarım hakkında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir

• Mantıksal doğrulara ulaşır.

• Mutlak olarak kanıtlanmış bilgiler verir.

• Geçmişe yönelik açıklamalardan oluşur.

• Özelden genele varmaktır

• Genel prensiplere dayanarak gözlemleri açıklar.

Herakleitos “gerçeği söz haline getirmeden, başka deyişle dile dökmeden önce insanlar anlamadılar.” demiştir. Herakleitos’un bu sözle anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir

• İnsan konuştuğu için düşünür

• Düşünce varlığını dil ile gerçekleştirir.

• Gerçeklik düşünülemez, yalnız sözle ifade edilir

• Düşünme ve konuşma eylemleri birbirinden farklı şeylerdir

• Gerçeklik genel ve soyut olduğu için anlamak ve anlatmak güçtür.

“Var olan” denilince, yalnızca beş duyu organımızla algıladıklarımız akla gelmemelidir. Atomdan galaksilere, ruhtan Kaf dağına dek pek çok nesne gerçek dünyada yahut zihinde ayrı bir varlık alanına karşılık gelmektedir. Bu açıklamada varlık hakkında anlatılmak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

• Olgusaldır

• Fenomendir

• Maddedir.

• Hem gerçek hem ideadır.

• Hem değişen hem değişmeyendir.