Yaşam bir akıştır. Akıl ve mantık bu akışı kavrayabilecek

esneklikte değildir. Akışı kavrama gücü, zekâ ile içgüdünün

birleşimiyle ortaya çıkan bir yetiyi gerektirir. Bu yeti bizde

doğuştan bulunmaktadır ve mutlak bilginin kaynağıdır.

Bu parçadaki görüş aşağıdakilerden hangisine uygundur?

• Comte’un pozitivizmine

• Husserl’in fenomenolojisine

• Bergson’un entüisyonizmine

• Wittgenstein’ın analitik felsefesine

• Descartes’ın rasyonalizmine

Varoluşçuluk (Egzistansiyalizm), varlığın genel ve soyut

çerçevede sorgulanmasını doğru bulmaz. İnsan doğrudan

oluşun öznel ve somut göstergelerine yönelir. Çünkü

insan diğer nesneler gibi değişmez bir özün varlığı değildir;

kendi özünü kendisi belirlemek zorunda olan bir

varlıktır.

Bu yaklaşıma göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisi

yapılabilir?

• Nesnelerin özünü insan belirler.

• Evrendeki tek gerçeklik insandır.

• İnsan koşulsuz özgürlüğe sahiptir.

• İnsan olmanın özü aynı kalmaktır.

• İnsanın amacı öznelliği aşmaktır.

İnsan ilk önce vardır, sonra şu ya da budur. İnsanoğlu

yaşamından başka bir şey değildir. İnsanoğlu eylemlerde

bulunmaktan başka bir şey yapamaz. Düşünceleri birtakım

tasarımlar, duyguları da girişimlerdir. İstemesek de

her birimiz evrensel değerler merdiveninin bir basamağını

oluştururuz.

Parçaya göre Sartre’ın görüşü ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

• İnsan evreni sorgular.

• İnsanı insan yapan yaşamıdır.

• Var oluşta düşünceler esastır.

• İnsanın özü tutarlı olmasıdır.

• Evrensel değerlere göre yaşamak gerekir.

Günümüzde bilgi artışından dolayı insan, var olmanın anlamını

unutarak kendi öznel gerçekliğine yabancılaşmıştır.

Verilen ifade aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine ait

olabilir?

• Egzistansiyalizm

• Postmodernizm

• Fenomenoloji

• Pragmatizm

• Yeni ontoloji

Nietzsche, insana değerlerin yeniden değerlendirilmesi

görevini yüklemiştir.

Nietzsche bu görevi yapabilecek insanı aşağıdakilerden

hangisi ile ifade eder?

• Üst insan

• Bilge insan

• Özgür insan

• Egoist insan

• Ödeve uyan insan

Sartre için insan, varlığı gerçekleşmemiş bir potansiyeldir.

Oysa masa bütünüyle gerçekleşmiş bir şeydir; geleceği

yoktur veya her ne ise o olma olgusuyla belirlenmiştir.

İnsan ise belirlenmemiş olup, kendisindeki boşluğu istediği

şekilde doldurmak bakımından tamamen özgürdür;

nasıl olmak istiyorsa öyle olacaktır.

Buna göre Sartre’ın görüşleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

• İnsan özgür bir varlıktır.

• İnsan bir olanaklar varlığıdır.

• İnsan önce var olur, sonra özünü yaratır.

• İnsanın doğası değişmez bir yapıya sahiptir.

• İnsan kendi yolunu kendi seçen bir varlıktır.

“Sihirli kuş, kırk ayaklı köpeği görünce koşarak uzaklaştı.”

şeklinde bir önerme mantıkçı pozitivistlere göre bilime

konu olamaz.

Bu durum mantıkçı pozitivizmin aşağıdaki tezlerinden

hangisiyle ilgilidir?

• Bilginin kaynağı duyu verileridir.

• Bilim evrensel bilgiler ortaya koyar.

• Bilim anlamlı önermelerden oluşur.

• Felsefe mitolojik hikâyeleri konu edinmelidir.

• Bilimsel bilgi deney ve gözleme dayanır.

Mantıkçı pozitivizme göre bir önermenin bilime konu olabilmesi

için olgusal olarak doğrulanabilir olması gerekmektedir.

Buna göre aşağıdaki önermelerden hangisi bilime

konu olamaz?

• Ruh ölümsüzdür.

• Isınan cisimler genleşir.

• Tüm canlılar solunum yapar.

• Maddeler atomlardan oluşur.

• Su, hidrojen ve oksijenden oluşur.

Sartre’a göre “insan ne ise o değildir, aksine ne değilse

odur.” İnsanın varoluş sürecine başlamadan önce, belirlenmiş

ve değişmez bir doğaya sahip olduğunu iddia etmek,

onun özgür iradesine kota koymaktır. Varoluş sürecindeki

insan; kendi seçtiği olanaklar varlığı iken “kendisi

için varlık” konumundadır. Fakat bir kağıt parçası ise, onu

tasarlayan iradenin dışında bir varlık alanı gösteremediğinden,

“kendinde varlık” olarak nitelenmiştir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Sartre’ın varlık

konusundaki görüşlerine uygun bir ifadedir?

• Belirlenmiş ve değişmez bir doğa olduğu için, öz varoluştan

  önce gelir.

• İnsan, dünyaya gelmeden önce belirlenmiş ve değişmez

  bir kadere sahiptir.

• İnsan kendisini belirleyen irade dışında bir kader belirleyemez.

• Kendinde varlık, varoluş sürecinde kendine has bir

  irade geliştirir.

• İnsan bir imkân ve olanaklar varlığı olarak, özgürlüğe

  mahkûmdur.

I. İnsanın varoluşunu ancak özgürce davranarak gerçekleştirebileceğini

savunur.

II. Özgürlük sınırsız olmayıp, sorumluluk ile belirlenmiştir.

Özgürlük kişiye göre değiştiğinden evrensel ahlak yasası

yoktur.

Verilen ilkeleri ahlak felsefesinin temeline koyan görüş

aşağıdakilerden hangisidir?

• Entüisyonizm

• Utilitarizm

• Egzistansiyalizm

• Hedonizm

• Egoizm