nisan-30

Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyet’in ilanından sonra kadının erkekle birlikte öğrenim görmesi, sosyal, kültürel ve ekonomik hayatta onlarla birlikte görev alması görüşünü benimsemiş ve savunmuştur. Atatürk Dönemi’nde Türk kadını aile kurma, eğitim alma ve istediği mesleği seçme hak ve özgürlüğü gibi sosyal haklar kazanmıştır. Türk ailesinin kuruluşunu yeniden düzenleyen 1926 tarihli Türk Medeni Kanunu’nun kabul edilmesiyle, toplumsal ve ekonomik hayatta kadın - erkek eşitliği sağlanmıştı. Burada kadınların siyasi haklarından söz edilmemekteydi. Demokrasinin bütün kurum ve kurallarıyla yerleşebilmesi için, kadınlarımıza siyasi

hakların verilmesi gerekiyordu. Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında görevini fazlasıyla yapmış olan Türk kadını, siyasi haklarını da kazanarak ülke yönetimine de katıldı. Verilen metinde aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmaktadır?

• A) Kadın haklarının önemi

• B) Dünyada kadın haklarının gelişimi

• C) Kurtuluş Savaşı sürecinde Türk kadının yaşadığı sıkıntılar

• D) Cumhuriyet Dönemi’nde Türk kadınına verilen haklar

Milli Kurtuluş Savaşı’nda, Türk Milletinin, Atatürk’ün ön derliğinde kazandığı zafer, Asya’nın bir ucundaki Endo-

nezya’dan Hint Yarımadası’na, Orta Doğu’ya, Fas’a kadar

sömürge haline getirilmiş bulunan İslam âlemini bir uçtan

bir uca sevince boğmakla kalmamıştır; Çin’den Hindiçi-ni’ye, Hint Yarımadası’ndan Kara Afrika’ya kadar, sömürge

ve yarı sömürge idaresi altında yaşayan yüz milyonlarca

insana umut, sevinç ve ilham kaynağı olmuştur.

Yukarıda verilen metinden hareketle aşağıdakilerden

hangisine ulaşılabilir?

• A) Kurtuluş Savaşı birçok milletin desteği ile kazanılmıştır.

• B) Milli Mücadele’nin kazanılmasını Müslümanlar önemsememiştir.

• C) Kurtuluş Savaşı’nı kazanan Türkiye bütün Müslümanları bir bayrak altında toplamıştır.

• D) Kurtuluş Savaşı’nın kazanılması birçok bölgede farklı

  ırklar tarafından benimsenmiş ve örnek olmuştur

“Uygarlık yolunda başarılı olmak yenileşmeye bağlıdır.

Toplumsal yaşamda, ekonomik yaşamda, bilim ve teknik

alanda başarılı olmak için tek ilerleme ve yükselme yolu

budur. Hayat ve geçime egemen olan kuralların zaman ile

değişmesi, ilerlemesi ve yenileşmesi zorunludur.”

Mustafa Kemal Atatürk’ün bu sözü aşağıdaki ilkeler-

den hangisiyle ilgilidir?

• A) İnkılâpçılık

• B) Cumhuriyetçilik

• C) Milliyetçilik

• D) Halkçılık

Sanayileşen Avrupalı devletler ürettikleri ürünleri kapitülasyonlar sayesinde Osmanlı ülkesine kolaylıkla ihraç ettiler. Avrupa’dan gelen ucuz ürünler ülke geneline yayıldı. İnsanlar, ucuz ithal mallara yönelince malını satamayan yerli esnaf, üretimini durdurdu. Böylece Osmanlı sanayisi yavaş yavaş çöktü. Devlet bütçesi sürekli açık vermeye başladı. Açığı kapatmak isteyen yöneticiler ya halktan toplanan vergilerin miktarını artırdılar ya da Avrupalı devletlerden yüksek faizle borç alarak giderleri karşılamaya çalıştılar. Sömürge arayışında olan İngiltere, İtalya ve Fransa ise Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika topraklarını ham madde kaynağı olarak gördü. İngiltere Mısır’ı, Fransa Tunus ve Cezayir’i, İtalya da Trablusgarp’ı işgal etti. Bu bilgilere göre Osmanlı Devleti için,

I. Avrupa’nın açık pazarı hâline geldi.

II. Devlet adamları ekonomik sorunlara karşı çareler aradılar.

III. Ekonomik sıkıntılar yüzünden Kuzey Afrika topraklarını terk etmek zorunda kaldı.

IV. Artan borçlar neticesinde Düyûn-u Umûmiye İdaresi kuruldu. yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

• A) I ve II.

• B) II ve IV.

• C) III ve IV.

• D) I, II ve IV

Kütahya-Eskişehir Muharebeleri sonrasında Tekalif-i Millîye emirleri ilan edildi. Buna göre:

• Her ilçede Tekalif-i Millîye Komisyonu oluşturuldu.

• Her ailenin bir kat çamaşır, bir çift çorap ve çarık hazırlayıp Komisyona teslim etmesi kararlaştırıldı.

• Halkın elinde bulunan, savaşta işe yarar bütün silah ve cephanenin üç gün içinde teslimi istendi.

• Halkın elinde bulunan yaylı araba ve kağnı arabaları ile deve ve merkeplerin %20’sinin teslimi istendi.

• Halkın elinde bulunan çamaşırlık bez, kışlık ve yazlık kumaş; kösele, meşin, tel, çivi, kundura ipliği; nal, mıh,yular, semer ve urgan stoklarının %40’ının, bedeli sonradan ödenmek üzere teslimi istendi.

Bu bilgiler ve Tekalif-i Millîye emirlerinin uygulanışını gösteren yukarıdaki ifadeler dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• A) Türk milleti birlik, beraberlik ve dayanışma örneği göstermiştir.

• B) Toplumun çeşitli kesimlerinin katılımı ve desteği sağlanmıştır.

• C) Ordunun ulaşım ihtiyaçları karşılanmak istenmiştir.

• D) Doğu Cephesi'nde ordunun güçlendirilmesine çalışılmıştır

Amasya Genelgesi’nin bazı maddeleri:

• Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.

• Osmanlı Hükûmeti, üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.

• Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

• Anadolu’nun her bakımdan en güvenli yeri olan Sivas’ta millî bir kongre toplanacaktır. Kongreye katılmak üzere bütün sancaklardan, halkın güvenini kazanmış üç temsilci belirlenerek en kısa zamanda Sivas’a gelmelidir. Buna göre Amasya Genelgesi hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

• A) Millî Mücadele’nin gerekçesi belirtilmiştir.

• B) Büyük Millet Meclisinin açılması için hazırlıklar yapılmıştır.

• C) Millî Mücadele’nin yöntemi belirtilmiştir.

• D) Millî egemenlik vurgusu yapılmıştır.

Büyük Millet Meclisinin çıkardığı Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun bazı maddeleri şöyledir:

• Büyük Millet Meclisi’ne karşı düşünce veya uygulamalarıyla, yazdıkları yazılarla muhalefet edenler vatan haini olarak kabul edilecekti.

• Vatan hainliği yapanlar en ağır şekilde cezalandırılacaktı. • Olağanüstü ve aceleyi gerektiren durumlarda zanlının yakalandığı yerdeki ceza mahkemesi de yargılama ve karar vermeye yetkili olacaktı. Bu maddelere göre Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun en kapsamlı amacı aşağıdakilerden hangisidir?

• A) Meclisin otoritesini arttırmak

• B) Yargı kararlarının uygulanmasını hızlandırmak

• C) Vatana yönelik işgal faaliyetlerini durdurmak

• D) Asker kaçakları sorununu çözmek

Irak Cephesi, bölgedeki petrol alanlarını ele geçirmek ve kuzeye doğru ilerleyerek Ruslarla birleşmek isteyen İngiliz kuvvetleri tarafından açıldı. Basra Körfezi’nden çıkarma yaparak Bağdat’a doğru ilerlemeye çalışan İngilizlere karşı Osmanlı kuvvetleri, Selman-ı Pâk Muharebelerinde büyük bir zafer elde etti (22-25 Kasım 1915). Halil (Kut) Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Kut’ül Amâre’de İngiliz kuvvetlerini kuşattı. İngiliz askerleri, komutanları General Townshend ile birlikte esir alındı (29 Nisan 1916). Buna göre,

I. Kazanılan zaferle İngilizler bölgeden atılmıştır.

II. Irak Cephesi savunma cephesi niteliğindedir.

III. İngilizler bölgenin enerji kaynaklarını ele geçirmek istemiştir.

IV. Osmanlı ordusunun kazandığı ilk zafer Kut’ül Amâre’dir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

• A) I ve II.

• B) I ve IV.

• C) II ve III.

• D) III ve IV

Fransız İhtilali ile dünyada yayılmaya başlayan hürriyet, eşitlik, adalet gibi fikirlerden etkilenen Jön Türkler; azınlık isyanlarını önlemek için farklı bir fikir ortaya koydular. Jön Türklere göre azınlıkların isyan etmesinin temel nedeni, padişahın ülkeyi tek başına yönetmesiydi. Onlara göre azınlık isyanlarının önlenebilmesi için Avrupa’da olduğu gibi bir anayasa hazırlanmalı, meclis açılmalı, bu mecliste azınlıklara da temsil hakkı verilmeli ve padişah ülkeyi bu meclisle birlikte yönetmeliydi. Buna göre, Jön Türklerin hedefledikleri yönetim şeklinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?

• A) Monarşi

• B) Meşrutiyet

• C) Cumhuriyet

• D) Teokrasi

Yeni Türkiye Devleti temelleri süngü ile değil, süngünün

dahi dayandığı ekonomi ile kurulacaktır. Yeni Türkiye Devleti, cihangir bir devlet olmayacaktır. Fakat yeni Türkiye Devleti ekonomik bir devlet olacaktır. Hayat demek ekonomi demektir. Yaşamak için, kuvvetli bir devlet ekonomisi esastır.”

Atatürk bu sözü ile hangi ilkenin önemini vurgulamıştır?

• A) Halkçılık

• B) Devletçilik

• C) İnkılâpçılık

• D) Cumhuriyetçilik