JAWA UH2

Tembung “mustaka” yen diowahi dadi ngoko, yaiku…

• Rambut

• Endhas

• Batuk

• Kuping

• Idep

Sapa wong sing diparingi pituduh dening Allah, mula ora bakal ana wong sing nyasarake.

Sapa wong sing disasarake dening Allah, mula ora bakal ana wong sing menehi pituduh.

Kekalih ukara kesebut maknane…

• Bener

• Kliru

Ukara ing ngisor iki sing klebu krama alus, yaiku…

• Panjenengan kersa sare kene, Mbak?

• Panjenengan kersa sare mriki, Mbak?

• Kowe gelem turu kene, Mbak?

• Sampeyan purun tilem mriki, Mbak?

• Kowe sesuk apa sida lunga?

Panggunane basa krama alus ing ngisor iki bener, kajaba…

• Wong kang lagi tetepungan.

• Merit marang merjagung.

• Anak marang wong tuwa.

• Wong enom marang wong tuwa.

• Siswa marang guru.

Ukara ing ngisor iki sing migunakake basa krama alus, yaiku…

• Pak Brata manahipun radi kuwatos, lembunipun ingkang sakit boten purun nedha, tanemanipun pantun risak.

• Nadyan tekan jaman kapan, kok jiwane wis anyingkur marang apa-apa sing becik, malah barang sing ala disenengi.

• Ibu matur, “Pak, yen ngersakake dhahar, wis daktata ana meja!”

• Dhik Tito matur Bapak karo nglucu, “Pak, aku nyuwun jajan!”

• Tanggaku nganti saiki isih lara during bisa mlaku.

Menapa sampun dangu panjenengan rawuh wonten ing pasamuan menika?

Ukara kasebut kalebu…

• Krama inggil.

• Krama alus.

• Ngoko andhap.

• Ngoko lugu.

• Kawi.

Supaya jumbuh/trep karo unggah-ungguhing basa Jawa, mula menawa sesrawungan karo wong liya kudu…

• Basane netebi pranataning subasita.

• Basane ora gawe reseping ati.

• Tan manut paugeran tata susila.

• Basane mangu-mangu.

• Ukarane dadi pepalang.

Ukara pundi sing kalebu basa ngoko?

• Dheweke kerep banget ngringgingi, penggaweane yen ngono mung tura-turu wae.

• Kula ugi sampun mangertos ingkang panjenengan kersakaken.

• Kula kepeksa mboten saged sowan amargi kula mangke badhe nuweni Embah ingkang saweg gerah.

• Panjenengan menapa sampun pirsa manawi Bapak Dhika badhe rawuh ing dhusun mriki?

• Putranipun Pak Marga ingkang nomer kekalih sampun lulus anggenipun kuliah.

Budhe Siti saiki wis oleh (…) ing Pangeran, dene saiki wis bisa duwe turun.

Tembung sing cocog kanggo ngisi ceceg-ceceging dhuwur, yaiku…

• Kanugran

• Ganjaran

• Paringan

• Balesan

• Ambales

Tanpa kanyono-nyono, mau bengi aku (…) maling kang arep nyolong ing omahe tanggaku.

Endi tembung sing trep kanggo ngisi ceceg-ceceg ing ukara kasebut?

• Ngonangi

• Ngetoki

• Nyekseni

• Nyumurupi

• Ndeleng