Rhyfel Byd Cyntaf: Wyddost ti? DW

Wyddost ti, yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf gwelodd nifer o ddyfeisiau milwrol yn cael eu creu fel y ‘flamethrower’.

Pa wlad defnyddiodd hyn yn gyntaf?

• Yr Almaen

• Unol Daleithiau America (U.D.A.)

• Yr Ymerodraeth Otoman

Wyddost ti, yn 1915 gwelodd y tanc cyntaf cael ei defnyddio. Enw y tanc oedd ‘Little Willie’.

Pa mor gyflym oedd ‘Little Willie’ yn gallu teithio?

• 3 m.y.a.

• 30 m.y.a.

• 10 m.y.a.

Wyddost ti, roedd nifer o anifeiliaid yn cael ei defnyddio i helpu achos y Rhyfel.

Pa anifail defnyddiodd y Fyddin i yrru negeseuon ar draws y ffosydd (trenches)?

• llygod mawr

• cŵn

• adar

Wyddost ti, yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf roedd 1/3 o farwolaethau oherwydd un afiechyd.

Beth oedd yr afiechyd yma?

• Spanish Flu

• COVID-19

• Cholera

Gadawodd y Rhyfel Byd Cyntaf nifer o filwyr yn anabl ac anffurfied (disfigured).

Pa dechneg feddygol datblygodd yn ystod y rhyfel i helpu milwyr goresgyn eu hanafiadau?

• Tyfu esgyrn

• Cast plastr

• Llawfeddygaeth blastig

Wyddost ti, erbyn diwedd y rhyfel gwelodd 4 ymerodraeth dymchwel (collapse).

Pa bedwar?

• Otoman, Austria-Hwngari, Almaeneg, and Rwsiaidd

• Prydeinig, Almaeneg, Tsieinëeg, Unol Daleithiau o America (U.D.A.)

• Rwsiaidd, Otoman, Eidaleg, Sbaeneg

Wyddost ti, yn Awst 1914, gwelodd nwy gwenwynig cael ei defnyddio fel arf am y tro cyntaf mewn hanes.

Pa wlad oedd y cyntaf i’w ddefnyddio?

• Yr Almaen

• Prydain

• Ffrainc

Wyddost ti, erbyn diwedd y Rhyfel defnyddiwyd o leiaf 30 nwyon gwenwynig gwahanol. Ar ddechrau’r rhyfel roedd yna ddiffyg mygydau nwy i bob milwyr.

Beth oedd rhaid i’r milwyr defnyddio i arbed y nwy rhag eu lladd?

• Dal eu hanadl am 30 eiliad, i adael y nwy gwenwynig pasio.

• Cloddfa (dig) thwll yn llawr a neidio i mewn.

• Dal darn o frethyn (cloth) wedi’u gwlychu mewn wrin (unrine) yn erbyn eu hwynebau.

Wyddost ti yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf newidiodd llawer o enwau eitemau pob dydd, gan fod enwau Almaeneg ganddyn nhw. Un esiampl ydy’r ‘Hamburger’ (enwyd ar ôl y ddinas Almaeneg Hamburg) a newidiodd i fod yn ‘Salsbury steak’.

Pa eitem arall newidiodd?

• Ceir ‘VW’ (Volks Wagen) yn derbyn enw ‘Car y Bobl’.

• Pretzel yn newid i ‘bara twist’.

• Ci ‘dachshunds’ yn cael eu adnabod fel ‘cŵn rhyddid’.

Wyddost ti, ar Nos Ŵyl Nadolig 1914 penderfynodd filwyr y ddwy ochor i cadoediad (truce), er mwyn dathlu’r Ŵyl gan ganu carolau.

Ond beth ddigwyddodd Nos Ŵyl Nadolig 1915?

• Filwyr yn cael eu hannog i saethu unrhyw un oedd yn cynnig cadoediad eto.

• Filwyr yn chwarae gem pêl droed yng nghanol ‘no man’s land’.

• Filwyr yn rhannu bwydydd Nadoligaidd efo’i gilydd.