Химия 002 қышқыл жауындар

Төмендегі берілген суретте Кариатидами деп аталатын, Афинадағы Акрополда 2500 жыл бұрын тұрғызылған мүсіндер келтірілген. Бұл мүсіндер мрамор деп аталатын тау жынысынан сымбатталған. Мрамор карбонат пен кальцийден тұрады 1980 жылы мүсіндердің түпнұсқасы Акропольдың музейіне ауыстырылып, ал оның орнына көшірмесі тұрғызылды. Мүсіндердің түпнұсқасын қышқыл жауындар жеп қойған.Қышқыл жауындардың мраморға әсерін үлгілеп білу үшін, мраморды бір түнге сірке суына салып қойса болады. Сірке суы мен қышқыл жауынныңқышқылдық деңгейі шамамен бірдей. Бір кесек мраморды сірке суына салғанда газдың көпіршіктері пайда болғанын бақылауға болады. Құрғақ мрамордың массасын тәжірибенің басы және аяғында өлшейді.

Сұрақ:

Осы тәжірибені өткізген оқушылар түнде бір кесек мраморды сірке суына, ал екіншісін жай (тазартылған) суға салды. Оқушылар бұл сынауды өздерінің тәжірибесіне неліктенқосқанын түсіндіріп жазыңыз

Қышқылды жаңбыр бұл рН-ны 5,6-дан төмен болатын заттардың ылғалды немесе құрғақ тұндыруы. Бұл жауын-шашын ылғалды (жаңбыр суында сұйылтылған) немесе құрғақ болуы мүмкін (бөлшектердің немесе аэрозольдардың шөгінділері).

«Қышқыл жаңбыр» терминін алғаш рет ағылшын зерттеушісі Роберт Ангус Смит 1850 жылы, өнеркәсіптік революцияның ортасында ұсынды. Атмосферада түзілетін ең көп қышқылдар азотты және күкіртті табиғи немесе жасанды ластаушы заттардың тотығуымен жүреді.

сұрақ: Қышқыл жаңбырдың зияны қандай?

• кенді байытады

• топырақ пен су ауыр металдармен ластанады

• жапырақтары тікелей зақымданып, өсімдіктердің өсуіне әсер етеді

• дұрыс жауап жоқ

SO2-нің тек 3-4% -ы ғана газ фазасында тотықтырылып, күкірт қышқылын алады. Газ тәрізді прекурсорлардан күкірт қышқылын түзудің көптеген жолдары бар, мұнда SO2 тропосфералық озонмен реакциясы көрсетілген.

Реакция екі кезеңде жүреді:

1.- Күкірт диоксиді тропосфералық озонмен әрекеттеседі, күкірт триоксиді түзеді және оттегін бөледі.

SO2 + O3 = SO3 + O2

сұрақ: екінші кезеңін көрсетіңіз

• SO + H2O = H2S

• SO3 + H2O = H2SO3

• SO3 + H2O = H2SO4

• SO3 + H2O = H2S

Суреттегі апатты жағдайдың себебін көрсетіңіз

• қышқыл жауын

• парниктік эффект

• мұздықтардың еруі

• озон қабатының жұқаруы

Қышқыл жаңбырдың шешімі

• автокөліктерді электромобильдерге ауыстыру

• өсімдіктер санын көбейту, тал егу

• қышқылдың химиялық заттарының қоршаған ортаға шығуын азайту.

• дұрыс жауабы көрсетілмеген