Геоэкономика (1 - бөлім)

Геоэкономиканың  мақсаты :

• экономикалық көрсеткіштер арқылы ғаламдық әлемді танып – білу ;

• ғаламдық экономикалық кеңістіктегі экономикалық қатынастар жүйесін талдау ;

• біртұтас жүйе ретіндегі ғаламдық экономикалық кеңістіктегі үдерістер мен құбылыстарды , даму тенденцияларын талдап , болжамдар жасау

• ұлттық экономикалар мен халықаралық экономикалық құрылымдардың өзара байланыстарын зерттеу ;

• экономикалық факторлардың мемлекеттер саясатына алғышарт болатындығы жөнінде негіздеме жасау ;

Геоэкономиканың зерттеу салалары ( А.Неклесса бойынша) :

• Географиялық жағдайлар

• экономикалық қуаттылық

• Ақша нарығы

• бәсекеге қабілеттілік

• саясат пен экономика

Әлемдік нарықтың аса маңызды көрсеткіштері

• әлемдік жетекші экономикалық елдердің бәсекелестігі

• нарықтың географиялық құрылымы

• нарықтың сыйымдылығы

• нарықтың жағдаяты

• нарықтың тауарлық құрылымы

Геоэкономиканың түсініктер жүйесі :

• нысандық

• бәсекелестік

• кеңістіктік

• көрсеткіштік

• үдерістік

И.Валлерстайн әлемдік экономикалық кеңістікті 3 бөлікке бөледі :

• ішкі жарты ай

• ғаламдық орталықтар ( «әлемдік ядролар»)

• жапсарлас өтпелі аймақтар

• шет аймақтар ( периферия)

• теңізге шыға алмайтын

Қазіргі дүниенің ғаламдық орталықтары :

• Аустралия

• РФ

• АҚШ

• Жапония

• Еуропалық Одақ

Айналымға жаңа ақшаларды шығару арқылы ақша массасын ұлғайту :

• Капитал

• Нарық

• ЖІӨ

• Эмиссия

И.Валлерстайн моделі бойынша жартылай периферия немесе өтпелі аймақтарға жатады :

• Балқан түбегі елдері , Португалия , Ирландия

• Батыс Еуропа

• Жапония

• Оңтүстік – Шығыс Азия , ТМД

• Италия

Периферияның белгілері :

• әлемдік орталықтарға экономикалық , саяси тәуелділіктері басым болуы

• өмір сүру жасының ұзақтығы

• дамыған экономика

• халқының әлеуметтік тұрмысының жоғары болуы

Шаруашылық салаларын орналастыруға әсер ететін басты екі фактор :

• аграглы

• индустриалды

• заманауи

• байырғы