ការអនុវត្តសំណុំសកម្មភាពជាសារវ័ន្តនៃជំងឺមិនឆ្លង

ខាងក្រោមគឺជាសមាសធាតុជាមូលដ្ឋាននៃរបបអាហារដែលមានផាសុខភាពសម្រាប់មនុស្សធំ លើកលែងតែ

• ទទួលទានអាហារចំរុះ

• យ៉ាងហោចណាស់ទទួលទានបន្លែនិងផ្លែឈើ ៤០០ក្រាម (៥ភាគ) ក្នុងមួយថ្ងៃ

• ទទួលទានអំបិលឲ្យតិចជាង ៥ក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ (ប្រហែល ១ស្លាបព្រាកាហ្វេ)

• អាហារថាមពលដែលបានពីខ្លាញ់ឲ្យតិចជាង ៥០% ក្នុង ១ថ្ងៃ

• អាហារដែលសម្បូូរសសៃ

មនុស្សពេញវ័យគួរតែធ្វើកាយវប្បកម្មល្មមៗយ៉ាងហោចណាស់ ៩០ នាទី ក្នុងមួយសប្តាហ៍ (គឺធ្វើឲ្យសង្វាក់បេះដូង ឬសង្វាក់ដកដង្ហើមកើនឡើងបន្តិចបន្តួច ដូចជាការដើរលឿន ឡើងជណ្តើរ រាំ ធ្វើច្បារដំណាំ ឬក៏ធ្វើកិច្ចការផ្ទះ)

• ពិត

• មិនពិត

បុគ្គលម្នាក់អាយុ៤៣ឆ្នាំមកកាន់គ្លីនិកទឹកនោមផ្អែមលើកដំបូងដោយគាត់សង្ស័យថាមានជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។ បុគ្គលិកគ្លីនិកបានវាស់សម្ពាធឈាមឲ្យគាត់ចំនួនបីដងដោយប្រើឧបករណ៍វាស់សម្ពាធឈាមត្រឹមត្រូវ និងមានលទ្ធផលសំពាធឈាមស៊ីស្តូល = 140 mmHg និងសំពាធឈាមដ្យាស្តូល = 90 mmHg។ បុគ្គលិកបានធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យថា បុគ្គលនោះមានជំងឺលើសសម្ពាធឈាម។

• ត្រឹមត្រូវ

• មិនត្រឹមត្រូវ

រោគសញ្ញាជំងឺលើសសម្ពាធឈាមមានដូចខាងក្រោម លើកលែងតែ

• ឈឺក្បាល

• ព្រិលភ្នែក

• ឈាមច្រមុះ

• រាគរុះ

• ក្អួត ចង្អោរ

ខាងក្រោមនេះគឺជាលក្ខណៈសម្បត្តិដែលមណ្ឌលសុខភាពត្រូវបញ្ជូនមកមន្ទីរពេទ្យបង្អែក លើកលែងតែ

• សម្ពាធឈាម ≥ 140/≥90 mmHg ចំពោះអ្នកដែលមានអាយុតិចជាង ៤០ឆ្នាំ (មិនរាប់បញ្ចូលអ្នកលើសសម្ពាធឈាមបណ្ដាលមកពីជំងឺអ្វីផ្សេង)

• សម្ពាធឈាម ≥ 160/≥90 mmHg ចំពោះអ្នកដែលមានអាយុច្រើនជាង ៤០ឆ្នាំ (មិនរាប់បញ្ចូលអ្នកលើសសម្ពាធឈាមបណ្ដាលមកពីជំងឺអ្វីផ្សេង)

• សម្លេងបេះដូងមិនធម្មតា (murmurs)

• ឈឺចុកទ្រូងថ្មីៗ ឬក៏ប្រែជាឈឺចុកទ្រូងកាន់តែខ្លាំងដោយជំងឺសរសៃចិញ្ចឹមឈាមសាច់ដុំបេះដូង

• សម្ពាធឈាម ≥140/≥90 mmHg នៅពេលដែលព្យាបាលដោយថ្នាំ Amlodipine និងថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោម

គេចាត់ទុកថាបុគ្គលម្នាក់មានហានិភ័យទាបនៃការមានផលអវិជ្ជមានដោយសារតែផឹកគ្រឿងស្រវឹង បើបុគ្គលនោះផឹកតិចជាង ៣ រង្វាល់ (unit) ក្នុងមួយថ្ងៃ និងមិនផឹកយ៉ាងហោចណាស់ ២ថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍

• ពិត

• មិនពិត

ខ្លាញ់ក្នុងអាហារមាន ៣ ប្រភេទសំខាន់ៗ។ តើខ្លាញ់ប្រភេទមួយណាដែលល្អសម្រាប់សុខភាព

• ខ្លាញ់មិនឆ្អែត (Unsaturated fats)

• ខ្លាញ់ឆ្អែត (Saturated fats)

• ខ្លាញ់ Trans-fats (or Trans-fatty Acid)

PEN គឺជាសំណុំនៃការធ្វើអន្តរគមន៍អាទិភាពមួយដែលអាចទទួលយកបាននៅក្នុងប្រទេសដែលមានធនធានតិច និងជាជំហ៊ានដំបូងនៃការបញ្ចូលសេវាជំងឺមិនឆ្លងទៅក្នុងសេវាថែទាំសុខភាពបឋម

• ពិត

• មិនពិត

កត្តាហានិភ័យនៃជំងឺបេះដូងសសៃឈាមសំខាន់ៗរួមមាន លើកលែងតែ

• អារម្មណ៍តានតឹងស្ត្រេស (Stress ក៏ជាហានិភ័យនៃជំងឺសរសៃឈាមបេះដូងដែរ)

• របបអាហារគ្មានផាសុខភាព

• កង្វះកាយវប្បកម្ម

• ប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់

• ប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់

ជំងឺខ្សោយបេះដូងគឺជាស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរមួយដែលបេះដូងមិនអាចច្របាច់បញ្ចេញឈាមក្នុងបរិមាណគ្រប់គ្រាន់ទៅកាន់រាងកាយទាំងមូល។ រោគសញ្ញាមានដូចជាហត់ ហេវអស់កម្លាំង និងហើមជើង

• ពិត

• មិនពិត