6-сынып Бакина-4 Пф 12-13-14

Қарақытайлар мемлекеті туралы деректерге жатпайтын ақпарат

• моңғол тілдес халық

• Ляо мемлекетін құрды

• 1125 ж Жетісуға 40 мың адам қоныс аударды

• 1208 ж Жетісуға Күшлік хан бастап келді

• гурхан бас билеушісі

Бастапқы кезеңде Жетiсуға қоныстанған қидандар жергiлiктi билеушiлерге бағынатындықтарын бiлдiрдi. 1128 жылы Баласағұн билеушісі қидандарды бағынбаған тайпаларға қарсы шығуға одақтас ретiнде

шақырды. Олар одақтас болудың орнына өздерi Баласағұн қаласын басып алды. Сол жылы қидандар Жетiсуда осы атпен, ордасы Ғұзорда болған өз мемлекетiнiң негiзiн қалады.

Елюй Даши 1141 жылы бiрiккен салжұқ-қарахан әскерiн

талқандады. Қарақытайлар Бұхараны және бүкiл орталық Мауараннахр-

ды басып алды. Осы мемлекетінің билеушісі жеңiлiске ұшырап,

қарақытайларға жыл сайын алым-салық төлеуге мәжбүр болды

Жетiсу, Мауараннахр және Шығыс Түркiстан Қарақытай мемле-

кетiнiң құрамына ендi. Алайда қарақытайлық гурхан қарахандықтар

әулетiн жойған жоқ. Өзiнiң вассалдары (бодан) етіп, алым-салық алумен шектелді. Қарақытайлар осы тайпаның басқару жүйесiне

өзгерiс енгiзбедi

Қидандар билеушiсi

гурхан лауазымын иелендi. Бұл «хандардың ханы»

мағынасын бiлдiрдi. Бас ордасы Баласағұнға жақын

жерде, Шу өзенiнiң бойында орналасты

• Ғұзорда

• Талхиз

• Екіоғыз

• Суяб

Гурханның өкiлеттi басқарушылары өздерiнiң бағыныштыларына

бақылау жасап қана қоймай, салық жинаумен де айналысты. Әр отбасы-

нан салық алды.

• 1 динар

• 1 дирхем

• 1 фельс

• 1 теңге

Мемлекеттiң негiзiн салушы Елюй Даши 1143 жылы қайтыс болып, билiк оның жесiрiнiң

қолына өтті

• Бусуған

• Зарина

• Табуян

• Гүлфайруз

1210 жылы наймандармен күресте осы әулет талқандалды.

• Шығыс Қарахан

• Батыс Қарахан

• Қарақытай

• Оғыз

Ертiс пен Орхон өзендерi аралығында VIII ғасырда қалыптасқан тайпалық одақ

• найман

• керей

• жалайыр

• меркіт

840 жылы осы қағанат құлағаннан кейiн Орталық Азия

көшпелi тайпалық одақтарының, соның iшiнде керейiттер мен най-

мандардың қалыптасу үрдiсi басталады

• Ұйғыр

• Қарахан

• Қарлұқ

• Шығыс Түрік