Фосфор

Фосфордың тотығу дәрежесі:

• -3,+3,+5

• -2, +3

• +5,-2

Фосфордың азотпен салыстырғанда:

• атом өлшемі үлкен, иондану энергиясы аз

• атом өлшемі үлкен, иондану энергиясы көп

Фосфорды ашты:

• Аррениус,1887

• Х. Бранд, 1669ж

белсенді, табиғатта бос күйінде кездеспейді

• фосфор

• азот

• көміртек

Фосфор кездеседі:

• тыңайтқыш құрамында

• апатит минералы құрамында, тау жыныстары мен минералдар құрамында

Ca₃(PO₄)₂ , 3Ca₃(PO₄)₂*СаСО₃*Н₂О

• Барлық сүтқоректілер сүйегі құрамында кездеседі:

• балықта

• жануарларда және өсімдіктерде

Апатиттің көп таралғаны:

• фторапатит  3Ca₃(PO₄)₂*CaF₂

• Ca₃(PO₄)₂

• CaF₂

Фосфордың аллотропиялық түрөзгерісі:

• ақ, қара, қызыл

• көк, сары, жасыл

• қарағ жасыл, көк

жеңіл балқиды, ұшқыш, улы, химиялық белсенді, тез тұтанады

• ақ фосфор

• қара фосфор

• қызыл фосфор

Ақ фосфордың қызыл фосфордан ерекшелігі:

• ауада жеңіл тотығады; өздігінен тұтанады, сондықтан су астында сақтайды; қараңғыда жарық шығарады; қызыл фосфорға қарағанда реакция жеңіл жүреді

• улы

• жанады