QH 9G #3-4

«Бұл соғыстан жалпы жұртқа пайда жоқ. Нарлар алысар, аал шаруасын бұзып, қанын төгетін сорлы халық болар. Жиырмасыншы ғасырда Еуропа патшалықтарының қылған ісі кімнің алдында ақталмақ?» деп, «Қазақ» газетінде «Тағы соғыс» мақаласын жазған:

• Ахмет Байтұрсынұлы    

• Міржақып Дулатұлы   

• Жүсіпбек Аймауытов

• Әлихан Бөкейхан

Қазақстан аумағына келіп орналасып, 15,6 млн гектар жерді иеленгендер:

• Казак әскерлері    

• Дүнгендер

• Ұйғырлар

• Еділ қалмақтары

1916 жылғы көтерілістің себебі (тері):

• Қазақстан аумағындағы тау-кен орындарының қазақ капиталистерінің қолына өтуі 

• Қазақстан аумағына қоныстанған өзге ұлт өкілдерін жергілікті халықтың қууы   

• ХХ ғасырдың басында Ресей империясындағы әлеуметтік қайшылықтар асқынды   

• Қазақстанды аграрлық отарлау барынша күшейді  

• Патша үкіметі қазақ халқының ең құнарлы жерін, мал жайылымдықтарын озбырлықпен тартып алды

Қазақ халқының жағдайын 1914-1918 жылдары қиындатқан әлемдік оқиға:

• Ресейдің ІІ дүниежүзілік соғысқа тартылуы

• Ресей-Жапон соғысының басталуы

• Ресейдің І дүниежүзілік соғысқа тартылуы

• Ресей-Түркия соғысының басталуы

І дж соғысқа байланысты әскери салық ретінде әрбір отбасы төлеуге

міндетті болған салық мөлшері

• 3 сом 50 тиын

• 2 сом 75 тиын

• 4 сом

• 1 сом 84 тиын

Қазақ даласына өте ауыр жағдай әкелген Ресейге қарсы көтерілістің басталуына себепші болған:

• 1905 жылы 9 қаңтардағы қарапайым халық өкілдерінің Петербург қаласында өлтірілуі

• 1916 жылы 25 маусымда өлкенің байырғы тұрғындарын қорғаныс нысандарын салу мен тыл жұмыстарына алу туралы жарлығы

• Ресейдің 1904-1905 жылдары Жапондардан жеңіліп, Қиыр Шығыстағы жерлерден айырылуы

• Қазақстан аумағына Қытайдың ішкі өлкесінен ұйғыр-дүнгендердің қоныс аударуы

1916 жылы тамызда құпия бұйрығы бойынша «бұратаналардан» шыққан билік өкілдері мен діни қызметкерлер және ақсүйектерді қара жұмыстан босатқан Түркістан генерал-губернаторы:

• М.Фольмбаум

• В.Перовский   

• Г.Колпаковский     

• А.Куропаткин   

Болыстық басқармалар мен ауыл старшындары жас мөлшерінің асып кеткендігіне қарамастан кедей жігіттерді майданға жұмысқа алынатын «қара тізімге қосуына» себеп болған:

• Әскерге алынатын адамдардың санын толықтыру үшін

• Орыс-украин шаруаларының соғысқа барудан бас тартуы

• Қазақтардың туу туралы куәлігінің жоқтығын пайдалануы

• Болыстар мен старшындар өздеріне қарсы шыққан кедейлерден құтылу үшін

Балаларының жасын өз бетінше үлкейтіп немесе кішірейтіп көрсетіп, әскерге жібермеудің амалын тапқан тап өкілдері:

• Ақсүйек өкілдері мен байлар

• Кедейлер мен жатақтар      

• Қазақ капиталистері           

• Билер мен батырлар

«60 жастағы шалдардың 30 жаста болып жазылғандығын, ал байдың балаларының 25-30 жастағылары 50-де деп жазылғандығы орыс шенеуніктері мен жергілікті қазақ әкімсымақтарының парақорлығы» деп сынаған Саратов губерниясының депутаты:

• Т.Седельников

• А.Ф.Керенский

• Н.Скалозубов

• С.Максудов