фУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ

Ауа  массаларының айналымымен атмосфералық фронттар мен атмосфералық құйындардың -циклондар мен антициклондардың пайда болуына байланысты.Фронттарда циклондар мен антициклондар - ауа массаларының орнын ауыстыратын Жердегі ең ірі атмосфералық құйындар пайда болды.

Олар синоптикалық карталарда тұйық шеңберлі изобарлар (қысым сызықтары бірдей) арқылы оңай анықталады. Циклондағы ауа массаларының айналмалы қозғалысының диаметрі 2000-3000км-ге және биіктігі 20 км-ге дейін жететеін алып ауа құйыны орташа есеппен 30км/сек жылдамдықпен қозғалады.

Антициклон -ауаның ортасында жоғарғы қысым орналасқан құйынды қозғалысы болады. Ауа-райына болжамды синоптикалық карталар бойынша  құрастырады.

1. Жылы фронт сызығынан жүздеген километрден тұратын қауырсынды бұлттар пайда болады

• A) суық фронтта

• B) антициклонда

• C) циклонда

• D) жылы фронтта

• E) стационарлық фронтта

2. Циклоннан кейін болатын табиғи құбылысқа жатады

• A)жаңбырлы және желді ауа райы қалыптасады

• B) аязды ашық ауа райы орнығып, қар жауады

• C) ыстық және желді дауыл көтеріледі

• D) найзағай ойнап,,бұлттар жиналады

• E) сіркіреген жаңбыр, немес қыста қар жауады

3.Күз және көктем айларында үсік, жазда қатты құрғақшылық пен

қыста үскірік аяз әкелетін антициклон

• A) қоңыржай

• B) тропиктік

• C) арктикалық

• D) субарктикалық

• E) субтропикалық

4.Суық, тығыз ауа ағыны бағытталған төменгі қысым облысында солтүстік жартышарда қозғалатын бағыты

• A) сағат тілімен

• B) сағат тіліне қарсы

• C)оңтүстік шығысқа

• D) солтүстік батысқа

• E) экваторға қарай

Неге Қазақстанда қыс кезінде ашық,құрғақ және аязды ауа райы басым болып келеді?