§14. Құқықтық мемлекет принциптерінің жүзеге асырылуының тарихи

«Заң билігі жоқ жерде, мемлекеттік құрылым нысаны жоқ», –деген:

• Аристотель

• Сократ

• Платон

• Цицерон

• Цезарь

АҚШ Тәуелсіздік декларациясының авторы:

• У.Уолвин

• Дж. Вашингтон

• А. Гамильтон

• Дж.Хэнкок

• Т.Джефферсон

Әлемдегі ең алғашқы Конституция:

• 1787 жылғы АҚШ Конституциясы

• 1871жылғы Германия Конституциясы

• 1814 жылғы Франция Конституциясы

• 1861 жылғы Италия Конституциясы

• 1868 жылғы Жапония Конституциясы

Әбу Насыр әл-Фараби бойынша қала- мемлекеттердің түрлері:

• «демократиялық» және «аристократиялық»

• «анархия» және монархия

• «патшасы бар» және «патшасы жоқ»

• «заңды» және «заңсыз»

• «қайырымды» және «қайырымсыз»

Алғаш рет құқықтық мемлекет принциптері енгізілген құжат:

• «Құкықтар декларациясы»

• «Құқықтар туралы Билль»

• «Адам құқығы туралы билль»

• «Адам және азамат құқықтарынын декларациясы»

• «Тәуелсіздік декларациясы»

1865 жылы АҚШ Конституциясының XIII (он үшінші) түзетуінің мәні:

• «Құрама штаттарда ресурстармен бұйрық берудің және жеке таңдаудың еркіндігі болуы керек»

• «Құрама штаттарда жеке топтардың пайдасы үшін байлықтарды қайта бөлу керек»

• «Құрама штаттарда әрбір жұмысшы кәсіпорынның аздаған акция пакетін иеленуі керек»

• «Құрама штаттарда 8 сағаттық жұмыс күніні енгізу керек»

• «Құрама штаттарда құлдық та, еркінен тыс қызмет ету де болмауы керек»

1948 жылы БҰҰ қабылдаған құжат

• Нәсілдік кемсітушіліктің нысандарын жою туралы Декларация

• Ядролық қаруды таратпау Декларациясы

• Бала құқықтары туралы Конвенция

• Адам құқықтарының жалпыға бірдей Декларациясы

• Халықаралық бейбітшілікті сақтау туралы Декларациясы

АҚШ Конституциясына 1791 жылы қабылданған алғашқы он түзету алған атау:

• «Құкықтар декларациясы»

• «Құқықтар туралы Билль»

• «Адам құқығы туралы билль»

• «Адам және азамат құқықтарынын декларациясы»

• «Тәуелсіздік декларациясы»

Еңбектерінде құқықтық мемлекет идеясы кездесетін Шығыстың орта ғасырлық ұлы ойшылы:

• әл- Кинди

• әл- Фараби

• Қазы-Заде Руми

• Ибн Сина

• Дулати

«Күшіне енбеген және қандай да бір адамның билігіндегі заңы бар мемлекеттің құрдымға кететінін көріп отырмын. Заң билеушілерге үстемдік ететін және олар заңның құлы болатын жерде мемлекеттің және мемлекетке жаратушының беретін барлық игіліктерінің аман қалатынын білемін», –деп жазды:

• Әл-Фараби

• Дж. Локк

• Ш. Л. Монтескье

• Платон

• И. Кант