Алғашқы қауым қоғамында қолданылған нормалар:

• қауым әдет-ғұрыптары (мононормалар заң нормалары;

• саяси нормалар;

• техникалық нормалар;

• нормалар

Мемлекеттің негізгі белгі-нышандары:

• мемлекет егемендігі, жалпыға бірдей ережелерді қабылдау, биліктің арнайы аппараттың және салық жүйесінің болуы

• ұлттық валюта, әскер, полиция

• аумақ, халық, әдет-ғұр;

• астана, жалау (ту), елтаңба, әнұран

Аристотель, Фильмер, Михайловский ұсынған теория:

• патриархалдық теория

• таптық теория

• теологиялық теория

• органикалық теория

Мемлекеттердің шығыстық типінің негізгі белгі-нышаны:

• жерге мемлекеттің және қоғамның меншік иесі болуына негізделген

• жерге жеке меншік негізделген

• биліктің негізі меншік болып табылады

• қуатты чиновниктік аппарат болмау

Мемлекет пен құқықтың пайда болуын таптық теория жөнімен түсіндіруді ұсынған ғалымдар:

• Маркс, Энгельс, Ленин

• Макиавелли, Гамильтон

• Михайловский, Бакунин

• Аристотель,Фильмер

Алғашқы қауым қоғамдағы қатынастарға тән белгі-нышан:

• келтірілген белгі-нышандардың бәрі

• тыйымдардың басымдылығы

• құқық пен міндеттердің тығыз байланыста болуы

• нормалардың орындалуын қамтамасыз ететін қоғамнан тысқары тұрған ерекше құрылымының болмауы

К. Маркс, Ф. Энгельс, В. И. Ленин ұсынған теория:

• таптық

• теологиялық;

• патриархалдық;

• шарт;

Мемлекеттің пайда болуының негізгі себептері:

• экономикалық, әлеуметтік

• саяси, мәдени;

• идеологиялық, діни;

• салт-дәстүрлік, әдет-ғұрыптық;

Ерте таптық қоғамдағы  діни нормалар негізіндегі нормативтік кешен:

• мононормалар

• жарлықтар

• заңдар;

• қаулылар;

Мемлекеттің пайда болуының келісімдік теориясының негізін қалаушылар:

• Гоббс, Спиноза, Руссо

• Покровский, Фильмер;

• Гумплович, Каутский, Дюринг;

• Энгельс, Маркс;