2 УРОВЕНЬ 65-95 ЭКОНОМИКА

Ашық экономика дегеніміз:

• Халықаралық экономикалық қатынастар жүйесінде экономиканың белсенді түрде қатысуы

• Ұлттық валюта мен қатар шетелдік валютаны қолдануыҰ

• Барлық шаруашылық әрекеттер тек мемлекет шеңберінде жүргізілуі

• Ауыл шаруашылығы натуралдық шаруашылық және қол еңбегі басым орын алады

• Ірі машиналық өндіріске дамыған тауар-ақша қатынастары

ҚР нарықтық экономикаға көшудегі өтпелі экономикадан ерекшеліктері:

• Мемлекеттің егемендігі және ұлттық экономиканы жүзеге асыруы

• Әлемдік тәжірибеде қоғамдық меншіктегі жоспарлы экономикалық жүйеден, жеке және аралас меншік түрінде жүзеге асыруы

• Халықаралық тәжірибеде Жапония мен Оңтүстік Кореядағы басқарудың әкімшілік-әміршілік элементін қолдануы

• Макроэкономикалық процестерді мемлекеттің реттеуі тікелей және жанама тәсіл арқылы жүргізілуі

• Мемлекеттік экономикалық бағдарламаны жасау мен өткеру арқылы қысқа, орта, ұзақ мерзімді міндеттерді шешуге атсалысуы

Өнеркәсіп революциясы мен ҒТП даму деңгейі бойынша индустриалды даму дәуіріне дейінгі жүйе:

• Бұл жүйеде ауыл шаруашылығы натуралдық шаруашылық және қол еңбегі басым орын алады

• Бұл жүйеде ұрпақтан ұрпаққа жалғасып отырған дәстүр мен салт бойынша қатынастар қалыптасады

• Бұл жүйе ірі машиналық өндіріске дамыған тауар-ақша қатынастарына негізделеді

• Бұл жүйеде натуралды шаруашылық еңбегі дәстүр бойынша жалғасып, жүргізіліп отырады

• Бұл жүйеде негізгі ресурс ретінде ақпарат саналады, экономиканың бастаушы саласы – материалдық емес сала

Индустриалдық жүйе – бұл:

• Ауыл шаруашылығында натуралдық шаруашылық және қол еңбегі басым орын алады

• Өндіріс факторларын дамытуда тауарлар шығаруға негізделеді

• Ірі машиналық өндіріске дамыған тауар- ақша қатынастарына негізделеді

• Мемлекет пен нарық механизмдерінің араласуы арқылы инновациялық технологияны жүзеге асыру

• Натуралды шаруашылық еңбегі дәстүр бойынша жалғасып, жүргізіліп отырады

Ғаламдық экономикалық тенденциялар:

• Халықаралық ынтымақтастық

• Ғаламдық нарықтық кеңістіктің өсуі

• Халықаралық ынтымақтастық және өндірісті интерұлттандыру

• Өндірісті интерұлттандыру

• Жиынтық әлемдік шаруашылық қатынастардың дамуы

Нарық субъектілеріне жататындар:

• Үй шаруашылығы

• Акция

• Кәсіпкерлік

• Мемлекет

• Сатушылар мен сатып алушылар

Нарықтық экономикада ең негізгі элемент:

• Тауарлар мен қызметтер

• Нарықтағы белсенді бәсеке

• Кәсіпкерлердің теңгермелі іс-әрекеті

• Жалпылама мемлекеттік реттеу

• Орталықтан жоспарлау

Сұраныс заңы:

• Тауарлардың бағасы мен сатылатын көлемі арасындағы кері байланысты

• Икемді және икемсіз тауарлар арасындағы байланыс

• Тауарлар бағасы мен сатылатын көлемі арасындағы тура қатынасты

• Тауарға баға төмендегенде тұтынушының көп мөлшерде сатып алуы

• Егер тауарға баға өссе, оған деген сұраныстың азаюын

Сұраныс пен ұсыныс деңгейінің ара-қатынасындағы тепе-теңдік баға:

• Тауардың бағасы мен көлемінің қиылысуы

• Сұраныс пен ұсыныс қисығының қиылысуы арқылы пайда болған баға

• Сұраныс пен ұсыныс қисығының қиылысқан тепе-теңдік нүктесі

• Сатып алушылардың белгілі уақыт аралығында бағасы анықталған тауарларды сатып алу қабілеттілігі

• Белгілі уақыт аралығында бағасы анықталған тауарларды нарыққа сатуға ұсыну

Тауар ұсынысының заңы:

• Баға мен сатылатын тауар санының арасындағы тікелей қатынас

• Баға мен ұсыныс арасындағы тікелей байланыс

• Тауардың бағасы өскен сайын оның сатуға дайындаған санының молаюы

• Тұтынушылардың табысы

• Заттың пайдалылығы