Әдебиет теориясы 11

1. Көркем әдебиет стилін зерттеген ғалымдар:

• А.Қалиева

• В.Виноградов

• М.Кожина

• С.Қирабаев

• Г.Орда

2. Көркем әдебиет стилін бөліп қарауға қарсы ғалымдардың келтіретін дәлелі:

• шығарманың тарихилығы есепке алынбайды

• авторлық сөз өнері туындылары арқылы

• көркем әдебиет тілінің ерекше, эстетикалық қызметі бар, ол қасиеті тілдік құралдардың ерекше қолданысында көрінеді

• көркем әдебиет тілі әдеби тіл ұғымына жатпайды

• характердің жасалу жолдарына тікелей байланысты

3. Көркем әдебиет тілі:

• әдеби тілдің үлгісі іспетті, тілдік құралдарды қолдануда және таңдауда соны үлгі тұтады

• біршама деңгейде жазбаша бекітілген нормаларға ие жалпыхалықтық тілдің өңделген түрі

• жазба тілде де, ауызекі тілде де қолданылады

• қара сөз бен өлең сөздегі көркем мәтіндердің, олардың жасалуы мен оқылуының негізіне жатқан поэтикалық тіл

• әдеби тілдің аясынан шығып, ұлттық, жалпыхалықтық тіл аумағына өтіп, солардың барлық стильдік ресурстарын, ең «төменгісінен» ең «жоғарғысына» дейін пайдаланады

4. Портреттік детальдің көркемдік қызметі:

• кейіпкер бейнесін жете тануға жол ашады

• оқиғалық уақыттың өлшемі

• оқырманға эмоционалдық-экспрессивтік әсер береді

• оқиға болатын ортаны, уақытты, мезгілді сипаттайды

• әдеби бейне жасаудағы басты категория

5. Көркем деталь:

• шабыт

• арман

• сөз бөлшегі

• суретті сөз

• аз сөзге көп мағына сыйғызу

6. Тұрмыстық деталь:

• сюжет

• фабула

• заттар

• ғұрыптар

• баспана

7. Пейзаждық деталь түрлері:

• «идеалды» пейзаж

• «мұңды» пейзаж

• «типтік» пейзаж

• «архитектуралық» пейзаж

• «көркем» пейзаж

88. Мәтін:

• көркем аударма теориясы

• оқиғалардың темпоральды құрылуы

• оқиғалар тізбегі

• баспа түрінде жазылған тұтас шығарма

• белгілі бір әдеби шығарманы құрайтын сөздер жиынтығы

9. «Мәтін» мен «Шығарма» арасындағы ерекше белгі:

• «Мәтін» белгіге (сөзге) қатыстылығы тұрғысынан анықталады және қалыптанады

• «Мәтін» қалыптасқан құжаттық үлгі

• Екеуіне жалпыхалықтық маңызы бар тарихи оқиғалар ғана енеді

• «Шығарма» заттық дүниеге жатады, оның отбасындағы, дүкендегі, кітапханадағы кітап әлемінде өзінің нақты орны бар

• «Мәтіннің» сөздік ұзақтығы мен көлемі бар, ол түрлі әдіснамалық зерттеудің нысаны бола алады

10. «Сана тасқыны» әдебиетіне тән:

• авторлық мәтіннің пікірталас тудыратын қасиетін, сюжеттік контекстік сәйкессіздіктерді түсінуге мүмкіндік беретін поэтикалық, тілдік және жалпы мәдени қабаттардан тұрады

• нақты сюжет аясынан шығып кететін оқырманның шығарма туралы танымын кеңейтеді

• Автор ойдан шығарылған кейіпкерлерінің ішкі өмірін жариялауға қызығушылық танытады, әдетте бұл нақты өмірде мүмкін емес.

• жазба тілдің аяқталған бір бөлігі

• ойлар мен жартылай саналы ерікті импульстар, естеліктер мен алған әсерлер біріктіріледі де, дыбыстық, визуалды және өзге де ассоциациялар принципі бойынша беріледі