20.Биосфера және экожүйе

Экологиялық жүйе, экожүйе — тірі ағзалар жиынтығының қоректену, өсу және ұрпақ беру мақсатында, белгілі бір тіршілік ету кеңістігін бірлесе пайдалануының тарихи қалыптасқан жүйесі. Экожүйе құрамына организмдер де, табиғи орта да кіретін тірі табиғаттың негізгі функционалдық бірлігі болып табылады. Экожүйенің құрылымын энергияны трансформациялаудың үш деңгейі (консументтер, продуценттер, редуценттер) мен қатты және газ тәрізді заттар айналымы құрайды. Экологиялық жүйелер туралы ұғымға алғаш рет 30- ы жылдары А. Тенсли (1935) түсініктеме жазды.

1. Экожүйенің жансыз компанеттері

• A) қыналар

• B) саңырауқұлақтар

• C) ылғалдықтың мөлшері

• D) микроағзалар

• E) өсіидіктер

2. Суретте табиғи экожүйені көрсетініз

• A) 1

• B) 1,2

• C) 2,3

• D) 1,3

• E) 3

Экологиялық жүйе, экожүйе — тірі ағзалар жиынтығының қоректену, өсу және ұрпақ беру мақсатында, белгілі бір тіршілік ету кеңістігін бірлесе пайдалануының тарихи қалыптасқан жүйесі. Экожүйе құрамына организмдер де, табиғи орта да кіретін тірі табиғаттың негізгі функционалдық бірлігі болып табылады. Экожүйенің құрылымын энергияны трансформациялаудың үш деңгейі (консументтер, продуценттер, редуценттер) мен қатты және газ тәрізді заттар айналымы құрайды. Экологиялық жүйелер туралы ұғымға алғаш рет 30- ы жылдары А. Тенсли (1935) түсініктеме жазды.

3. Агроценозға жатады

• A)жүзімдіктер

• B) ормандар

• C) тайга

• D) шөл дала

• E) тундра

Экологиялық жүйе, экожүйе — тірі ағзалар жиынтығының қоректену, өсу және ұрпақ беру мақсатында, белгілі бір тіршілік ету кеңістігін бірлесе пайдалануының тарихи қалыптасқан жүйесі. Экожүйе құрамына организмдер де, табиғи орта да кіретін тірі табиғаттың негізгі функционалдық бірлігі болып табылады. Экожүйенің құрылымын энергияны трансформациялаудың үш деңгейі (консументтер, продуценттер, редуценттер) мен қатты және газ тәрізді заттар айналымы құрайды. Экологиялық жүйелер туралы ұғымға алғаш рет 30- ы жылдары А. Тенсли (1935) түсініктеме жазды.

4. Биотикалық экологиялық фактор

• A) судың әсері

• B) температураның әсері

• C) тірі ағзалардың бір-біріне әсері

• D) желдің әсері

• E) адамның іс-әрекетінін әсері

Экожүйе — тұрақты күйге ұмтылатын, өзін-өзі реттейтін жүйе. Соның өзінде адамның шаруашылық іс-әрекеті экожүйені өзгертетін күшті фактор болып табылады. Әсіресе соңғы уақытта кәсіпорындардың, ауылшаруашылығының қарқынды дамуына, қалалардың өсуіне байланысты адамның экожүйеге әсері күшейе түсті. Адамның шаруашылық іс-әрекеттерінің нәтижесінде экожүйенің өзгеруіне орманның кесілуі, тың жерлердің егістік 47 үшін жыртылуы, батпақтардың құрғатылуы, өзендерде бөгеттердің салынуы, ірі жолдардың (магистральдар) жасалуы мысал бола алады.

5. Адамзат іс-әрекетінің экожүйеге тигізетін зиян әсері

• A) егін егу

• B) жүзімдіктер өсіру

• C) агроценоздарды салу

• D) ұлттық табиғи саябақтарды ашу

• E) пайдалы қазбаларды қазып алу және тасымалдау

6. «Семей ядролық полигонын жабу» Жарлығы шыққан уақыт

• A) 1991 жыл, 29 тамыз

• B) 1991 жыл,25 сәуір

• C) 1993 жыл, 29 қыркүйек

• D) 2000 жыл,25 мамыр

• E) 1985 жыл,29 қазан

Экожүйе — тұрақты күйге ұмтылатын, өзін-өзі реттейтін жүйе. Соның өзінде адамның шаруашылық іс-әрекеті экожүйені өзгертетін күшті фактор болып табылады. Әсіресе соңғы уақытта кәсіпорындардың, ауылшаруашылығының қарқынды дамуына, қалалардың өсуіне байланысты адамның экожүйеге әсері күшейе түсті. Адамның шаруашылық іс-әрекеттерінің нәтижесінде экожүйенің өзгеруіне орманның кесілуі, тың жерлердің егістікін жыртылуы, батпақтардың құрғатылуы, өзендерде бөгеттердің салынуы, ірі жолдардың (магистральдар) жасалуы мысал бола алады.

7. Қазіргі кезде Қазақстанда ерекше қорғалатын табиғи аумақтын ..... түрі бар

• A) 5

• B) 6

• C) 7

• D) 8

• E) 9

8 .Суретте адамзаттың экологиялық қауіпті іс-әрекетінің саның көрсетініз

• A) 2

• B) 1,2

• C) 2,3

• D) 1,3

• E) 1