Мұра ашылады, егер азамат:

• сот хабар-ошарсыз кетті деп жарияласа;

• қайтыс болды;

• ес-түссіз (вкоме);

• қатты ауырады.

Азаматтың қайтыс болу фактісі

• азаматтың қаза тапқаны туралы куәгерлік көрсетілімдер;

• сот хабар-ошарсыз кеткен азаматты қайтыс болды деп жариялаған жағдайда

• әкім қайтыс болу фактісігн растаса

• тергеуші шешім шығарса туындайды

Мұрагерліктің ашылу уақыты күн болып саналады:

• азаматтың жоғалуы;

• соттың шешімі заңды күшіне енген күн

• тергеушінің сот шешімін алған күні;

• тергеушілердің қайтыс болуы туралы куәлікті алған күн

Азаматтың қайтыс болу фактісін сот анықтаған жағдайда мұраны ашу уақыты болып саналады:

• сот шешімінде көрсетілген қайтыс болған күн;

• соттың шешімі заңды күшіне енген күн;

• тергеушілердің қайтыс болуы туралы куәлікті алған күні

• сот шешіміне сәйкес оның өлімін тіркеу күні

қайтыс болған азамат (мұра қалдырушы) мүлкiнiң басқа адамға (адамдарға) - мұрагерге (мұрагерлерге) ауысуы

• мұрагерлік

• Мұраның құрамы

• Мұраның ашылуы

• өсиет

Мұрагерлiк жүзеге асырылады

• өсиет және (немесе) заң бойынша

• өсиет және (немесе) сенімхат бойынша

• сенімхат және (немесе) заң бойынша

• нотариустың бұйрығы бойынша

мұраның құрамына кiрмейдi

• өмiрiне немесе денсаулығына келтiрiлген зиянды өтеу құқығы

• мұра қалдырушыға тиесiлi мүлiк

• қайтыс болуына байланысты қолданылуы тоқтамайтын құқықтары мен мiндеттер

• мұра қалдырушыға тиесiлi кредит

мұраның құрамына кiрмейдi

• алименттiк мiндеттемелерден туындайтын құқықтар мен мiндеттер

• мұра қалдырушыға тиесiлi жер телімі

• қайтыс болуына байланысты қолданылуы тоқтамайтын құқықтары мен мiндеттер

• мұра қалдырушыға тиесiлi кредит

мұраның құрамына кiрмейдi

• зейнетақы төлемдері, жәрдемақылар

• мұра қалдырушыға тиесiлi жер телімі

• қайтыс болуына байланысты қолданылуы тоқтамайтын құқықтары мен мiндеттер

• мұра қалдырушыға тиесiлi кредит

Бес жаннан тұратын Сағатжанов жанұясы үлкен Сағатжановтардың үйлену тойдан кейiн сатып алған үйiнде тұрып жатты. Сағатжановпен бiрге күйеуi мен баласы бар қызы тұрды. Сағатжанов қайтыс болмай тұрып, бiрнеше ай бұрын барлық мүлiгiн өзiнiң немересiне мұраға қалдыратыны жайлы өсиет қалдырады. Сағатжановтың дүние салғанынан кейiн 21 жасқа толған немересi атасы қалдырған мұрадан әжесiнiң (Сағатжанованың) пайдасына бас тартуды ұйғарады. Әкесiнiң өлiмiнен 3 жыл өткен соң оның қызы, ал қызынан кейiн 5 айдан соң Сағатжанова да дүние салады. Әкесi мен баласы, Сағатжанованың немересi, анасы мен апасының өлiмiнен кейiн қалған мүлiктi бөлу жайында келiсiмге келе алмады. Әкесiнiң ойынша, егер де ұлы бiр кезде үйдiң және басқа да мүлiктiң мұрагерi болудан бас тартса, онда келешекте де сол мүлiкке үмiттенуге мүлдем құқығы жоқ. Баласы болса, керiсiнше, үйдегi және марқұмдардың мүлiгiндегi оның үлесi әкесiнiң үлесiнен артық болуы тиiс деп санады.

Əкесi мен баласы мұрагерлiктi бөлудiң ережелерiн түсiндiрiп берудi өтiнiш етiп заң қызметкерiне барады.