Klim rk

Криосфера әсер етеді

• планеталық шағылдырғыш қасиеттеріне  

• ауаның ылғалдануына

• бұлт жамылғысына 

• булануға

Климат қалыптастырушы факторлар

• теңіз мұздары

• мұхиттың салмағы мен құрамы

• сағаттық бұрыш

• Кориолис параметрі

Географиялық ендіктен бағынышты болады

• жергілікті климаттың қалыптасуы

• теңіздік климаттың болуы

• атмосфераның жоғарғы шекарасына келетін күн радиациясы

• жағалаулық шөлдердің болуы

Жиынтық радиацияның таралуындағы зоналдылық бұзылатын аудандар  

• бұлттылық біркелкі таралған ауданда

• тропикалық ендіктерде

• экваториальды ендіктерде

• муссондық циркуляция жақсы дамыған жерде

Геофизикалық факторларға келесілер жатады

• құрлық пен мұхиттың таралу ерекшеліктері

• Жердің айналу жылдамдығы

• күннің жарқырауы

• күн жүйесінде жер орбитасының орналасуы

Жазғы күн тоқырауы кезінде солтүстік жарты шарда тәуліктік инсоляция максимумына жететін аудандар

• тропиктер

• оңтүстік ендіктің тропиктері

• полюс  

• субтропиктер

Күн радиациясы жер бетіне дейінгі жолында келесі процестердің арқасында әлсірейді

• құрлық бетімен жұтылу

• булану

• шашырау

• конденсация

Күн радиациясының шашырауымен байланысты құбылыстар

• аспанның көгілдір түсі

• шық

• қырау

• көктайғақ

Жиынтық радиацияның таралуында байқалатын заңдылықтар

• зоналдылығы

• жел жылдамдығынан бағынышты

• географиялық ендіктен бағынышты емес

• ауа ылғалдылығынан бағынышты

Тіке күн радиациясының таралуындағы максимумдер байқалады

• қоныржай ендіктерде

• полюстерде

• экваториальды ендіктерде

• 30 – 40° ендіктерде жазда