TDT II.2023-21024.2.uygulama

Dünya Türklüğü yönlere göre Batı Türklüğü, Doğu Türklüğü ve Kuzey Türklüğü olarak adlandırılırken aşağıdakilerden hangisi merkez olarak alınır?

• Hazar Denizi 

• Ötüken Ormanı

• Akdeniz

• Altay Dağları

• Aladağlar

“Bu dönemde Türkçenin yayılma alanı ana hatlarıyla kuzeyde Yenisey ırmağı çevresinden ve Moğolistan’dan başlayıp Doğu Türkistan’ın güney sınırına; doğuda Mançurya’dan batıda Aral gölü ve Hazar denizine kadar olan bölgeyi içine alan Orta Asya’dır.”

Yukarıdaki parçada verilen bilgiler aşağıdaki dönemlerden hangisi ile ilgilidir?

• Ana Türkçe

• Eski Türkçe

• Yeni Türkçe

• Orta Türkçe

• Modern Türkçe

“Hazar’ın güneyinden batıya uzanan ve Azerbaycan (Kuzey Azerbaycan ve Güney Azerbaycan), Anadolu, Adalar, Rumeli, Irak ve Suriye’de kullanılmakta olan yazı dilidir.  Oğuz lehçesine dayandığı için Oğuz grubu olarak da adlandırılır.”

Yukarıda özellikleri anlatılan yazı dili aşağıdakilerden hangisidir?

• Batı Türkçesi

• Azerbaycan Türkçesi

• Kuzey Türkçesi

• Türkiye Türkçesi

• Doğu Türkçesi

Aşağıdakilerden hangisi Karahanlı Türkçesinin biçim özelliklerindendir?

• İlgi hâli eki +nIñ şeklindedir.

• Yönelme hâli eki +A şeklindedir.

• Ayrılma hâli +DAn şeklindedir.

• Eşitlik hâli: +CA şeklindedir.

I. sözüñ, kutı

II. munı, atımı

II. bunıñ, biligdin

IV. illerniñ, közin 

V. adakıñ, başka

Yukarıdaki Karahanlı Türkçesi dönemine ait kelimelerden hangisi ilgi hâli ve yükleme hâli eki almıştır?

• I.

• II.

• III.

• IV

• V

“Dîvânü Lügati’t-Türk” isminin anlamını yazınız.

Kaşgarlı Mahmut’u kim “Türkolojinin babası” olarak adlandırmıştır? Yazınız.

Dîvânü Lügati’t-Türk’te Kâşgarlı döneminin ağızlarından olan Oğuz Türkçesinden kaç sözcüğe yer vermiştir?

• 90

• 115

• 150

• 185

• 225

Aşağıdakilerden hangisi Dîvânü Lügati’t-Türk’ün özellikleri açısından yanlıştır?

• Dîvânü Lügati’t-Türk’te okuyucunun maddeyi rahatça görebilmesi için madde başının üstü kırmızı mürekkeple çizilmiştir.

• Dîvânü Lügati’t-Türk, örnek cümleleri ve açıklamalarıyla modern ve ansiklopedik bir sözlük gibidir.

• Dîvânü Lügati’t-Türk’te madde başı fiil ise “aldı, yazdı” şeklinde bilinen geçmiş zamanın teklik 3. şahsında verilir.

• Dîvânü Lügati’t-Türk’ün elimizdeki üç yazmasından biri Ali Emirî Efendi tarafından İstanbul’da Beyazıt Camii yanındaki bir sahafta, 1917 yılında bulunmuştur.

• Dîvânü Lügati’t-Türk, Kâşgarlı Mahmud bin Hüseyin bin Muhammed tarafından 1072 Ocağında yazılmaya başlanmış, 1077 Ocağında bitirilmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi Batı Türkçesinin kollarındandır?

• Özbek Türkçesi

• Türkmen Türkçesi 

• Başkurt Türkçesi  

• Kazak Türkçesi

• Hakas Türkçesi