БҮГІНГІ ӘЛЕМДЕГІ ЛАҢКЕСТІК ПЕН ЭКСТРЕМИЗМНІҢ ҚАУПІ

1990 жылдары БҰҰ-ның Бас Ассамблеясында «Мемлекеттік лаңкестік саясатына жол бермеу туралы» қарар қабылданғаннан кейін алғаш пайда болған термин:

• «Халықаралық лаңкестік»

• «Бітімгершілік келісімі»

• «Алдын-алу дипломатиясы»

• «Бейбітшілікті сақтау»

Халықаралық лаңкестік пен экстремизмнің артуы, күшеюі орын алған уақыт:

• ХХ ғасырдың 80-жылдары

• ХХ ғасырдың 90-жылдары

• ХІХ ғасырдың 80- жылдары

• ХХІ ғасырдың 10-жылдары

Жаһандану үдерісін бәсеңдетуге және тоқтатуға бағытталған, жаһандануға қарсы қозғалыстың теріс көріністерінің бірі:

• Халықаралық лаңкестік

• Патерналистік саясат

• Меркантилистік саясат

• Локальдық лаңкестік

Көптеген елдердегі лаңкестік пен діни экстремизмнің ішкі факторы (лары):

• Әлеуметтік-саяси және экономикалық жағдайдың күрделенуі

• Сөз бостандығы мен еркін баспасөз органдарының көбеюі

• Әлеуметтік қамтамасыз етудің теңгерімсіздігі, билік органдарындағы сыбайлас жемқорлық

• Халықтың белгілі бір бөлігінің деградациясы

• Радикалды оппозициялық қозғалыстарға айналып кететін наразылықтар

Лаңкестік пен діни экстремизмнің пайда болуының сыртқы шарты (тары):

• Сыртқы қаржылық қолдау

• Мемлекет ішіндегі трайбалистік (рушылдық) түсінік

• Мемлекетаралық қатынастарда этноаумақтық шиеленістердің болуы

• Мемлекеті ішінде дін ұстауға тыйым салу

Трансшекаралық қылмыстың басқа түрлерімен қатар лаңкестікті қаржыландырудың негізгі көзі (дері):

• Әлем елдеріндегі сауданы жетілдіру арқылы

• Қоғамдық қорлар құру арқылы

• Есірткі тасымалы

• Қолайсыз геосаяси жағдайдың теріс ықпалы

Қазіргі заманғы халықаралық лаңкестіктің негізгі белгісі (лері):

• Бір аймақ шеңберінде шектелмейді

• Мұндай топтардың қызметі орталықсыздандырылған

• Әр аймақтағы лаңкестік ұйымдар бір орталыққа бағындырылды

• Лаңкестіктің негізгі түрі жанкешті лаңкестік шабуыл

Халықаралық лаңкестік ұйымдар өз алдына мынадай міндеттерді қойды:

• Саяси қастандық, бопсалаау, қорқыту арқылы мемлекеттік басқару жүйесін бұзу

• Халықаралық ұйымдарға мүшелікке өту

• Өмірдің өркениеттік негіздерін қирату

• Байланыс пен тіршілікті қамтамасыз ету жүйелерінің жұмысында бейберекетсіздік тудыру

2001 жылдың 11 қыркүйегінде ең ірі лаңкестік оқиға орын алған қала:

• Вашингтон

• Сан-Франциско

• Нью-Йорк

• Бостон

2001 жылғы 11 қыркүйектегі лаңкестік әрекетті жасауға 19 лаңкес басып алған ұшақтар саны:

• 4

• 5

• 3

• 2