Топырақ – Жер ғаламшарының геологиялық тарихындағы ең алғашқы табиғи түзілімдердің бірі. Қазақстанда топырақ жамылғысының зоналылығы өте айқын ажыратылады. Бұл территорияның солтүстіктен оңтүстікке қарай біршама созылып жатуына және жазық жер бедерінің басым болуына байланысты. Қазақстан жазықтарында 3 негізгі топырақ зонасы дамыған:
1. Қара топырақ бүкіл Солтүстік Қазақстан облысын, Қостанай облысының көп бөлігін, Ақмола, Павлодар, Ақтөбе және Батыс Қазақстан облыстарының солтүстік бөлігін алып жатыр. Қара топырақты аймақ еліміздің басты астықты ауданы болып табылады.
2. Қызғылт (каштан) топырақ Орталық Қазақстанның көп бөлігін, Каспий маңы ойпатының солтүстігін, Шығыс Қазақстан облысының жазықтарында таралған. Құрғақ даланың Темно[1]каштановые и каштановые топырағы суармалы егіншілік пен мал шаруашылығына, ал шөлейттің ашық-каштановые топырағы негізінен жайылым ретінде қолданылады.
3. Қоңыр және сұр-қоңыр топырақ Қазақстанның оңтүстігін алып жатыр. Бұл мал шаруашылықты аудан, егіншілік қолдан суару арқылы ғана мүмкін болады.
Жанды және жансыз табиғаттың өзара әрекеттесуінен пайда болған табиғи түзілім
