Uhinak eta Lur azalak

Gaur egun Eguzkiaren eta eguzki-sistemaren jatorriari buruz onartuen dagoen hipotesia:

• Proto-planeten teoria

• Akrezio planetesimalen hipotesia

• Laplace Modernoaren teoria

• Harrapaketaren teoria

• Nebulosa modernoaren teoria

Akrezio teoria:

• • Eguzki-lainoa uzkurtzen zenean, grabitatearen eraginez, azkarrago biratzen zen eta partikulen arteko talkek berotzen zuten.

• Eguzki-lainoa uzkurtzen zenean, bolumenaren eraginez, azkarrago biratzen zen eta partikulen arteko talkek berotzen zuten.

• Diskoko gainerako materialek biraka segitu zuten, eta, apurka-planetesimaletan, bilduz planetesimalok elkarren kontra talka egin eta gero eta gorputz handiagoak eratzen zituzten.

• Eguzki-lainoak disko lautuaren forma hartu zuen, materia gehiena erdian kondentsatuta zuela (denborarekin erdian Eguzki bihurtu zen).

• Diskoko gainerako materialek biraka segitu zuten, eta, apurka-planetesimaletan, bilduz planetesimalok elkarren kontra talka egin eta gero eta gorputz txikiagoak eratzen zituzten.

Lur planeta eta bere osagaiak

• Hidrosfera (Ura)

  Atmosfera (Gasa)

  Biosfera (Bizidunak)

  Geosfera (Alde solidoa)

• Hidrosfera (Ura)

  Atmosfera (Gasa)

  Biosfera (Alde solidoa)

  Geosfera (Bizidunak)

• Hidrosfera (Gasa)

  Atmosfera (Ura)

  Biosfera (Bizidunak)

  Geosfera (Alde solidoa)

• guztiak txarto

Lurraren barne egitura aztertzen:
Lurraren barne-egitura ezagutzeko....

• Barne Nukleoa analizatu

• Lurrikarek emandako informazioa erabili.

• Arrokek emandako informazioa erabili.

• Litosfera analizatu

Lurrikarak:

• Lur planeta planoa denez, ez dago lurrikararik.

• Lurrazalaren astinaldi gogorrek, Mantuan eragiten dituzten dardarak dira.

• Lurrazalaren astinaldi gogorrek, Lurrean eragiten dituzten dardarak dira.

• Lurrazalaren astinaldi gogorrek, Nukleoan eragiten dituzten dardarak dira.

Hipozentrua:

• Uhinek Lurraren gainazalean ukitzen duten lehendabiziko puntua da eta Epizentruarekiko horizontalki egoten da. Azaleko uhinak hedatu, lurrikaretan hondamendiak eraginez.

• Lurrikararen fokua da eta bertatik uhin sismikoak hedatu.

  p eta r uhinak hedatu.

• Uhinek Lurraren gainazalean ukitzen duten lehendabiziko puntua da eta Epizentruarekiko bertikal egoten da. Azaleko uhinak hedatu, lurrikaretan hondamendiak eraginez.

• Lurrikararen fokua da eta bertatik uhin sismikoak hedatu.

  p eta s uhinak hedatu.

Epizentroa:

• Uhinek Lurraren gainazalean ukitzen duten lehendabiziko puntua da eta Hipozentruarekiko horizontalki egoten da. Azaleko uhinak hedatu, lurrikaretan hondamendiak eraginez.

• Lurrikararen fokua da eta bertatik uhin sismikoak hedatu.

  p eta r uhinak hedatu.

• Uhinek Lurraren gainazalean ukitzen duten lehendabiziko puntua da eta Hipozentruarekiko bertikal egoten da. Azaleko uhinak hedatu, lurrikaretan hondamendiak eraginez.

• Lurrikararen fokua da eta bertatik uhin sismikoak hedatu.

  p eta s uhinak hedatu.

Uhin sismiko motak
Uhin Primarioak (P uhinak)

• ▪ Abiadura txikiagoa. ▪ Partikulek uhinaren ibilbidearekiko perpendikularki bibratu. ▪ Likidoak BAKARRIK zeharkatu.

• ▪ Azkarrenak. ▪ Partikulak eta uhinak 🡪 noranzko berean bibratu. ▪ Material solidoak eta likidoak zeharkatu. ▪ beraien abiadura murriztu, likidoak zeharkatzean.

• ▪ Abiadura txikiagoa. ▪ Partikulek uhinaren ibilbidearekiko perpendikularki bibratu. ▪ Solidoak BAKARRIK zeharkatu.

• ▪ Azkarrenak. ▪ Partikulak eta uhinak 🡪 noranzko berean bibratu. ▪ Material gasak eta likidoak zeharkatu. ▪ beraien abiadura murriztu, solidoak zeharkatzean.

Uhin sismiko motak
Uhin Sekundarioak (S uhinak)

• ▪ Abiadura txikiagoa. ▪ Partikulek uhinaren ibilbidearekiko perpendikularki bibratu. ▪ Likidoak BAKARRIK zeharkatu.

• ▪ Azkarrenak. ▪ Partikulak eta uhinak 🡪 noranzko berean bibratu. ▪ Material solidoak eta likidoak zeharkatu. ▪ beraien abiadura murriztu, likidoak zeharkatzean.

• ▪ Abiadura txikiagoa. ▪ Partikulek uhinaren ibilbidearekiko perpendikularki bibratu. ▪ Solidoak BAKARRIK zeharkatu.

• ▪ Azkarrenak. ▪ Partikulak eta uhinak 🡪 noranzko berean bibratu. ▪ Material gasak eta likidoak zeharkatu. ▪ beraien abiadura murriztu, solidoak zeharkatzean.

Uhinak konposizio kimiko desberdineko edo portaera dimamiko desberdina duen geruzara igarotzean:

• ▪ Islatu edo errefraktatu egiten dira.

• ▪ Lurraren konposizioa aldatzen dute

• ▪ Aldaketak eragin ditzake abiadura eta norabidean.

• Guztiak ondo