11 BAHASA SUNDA

Warta teh sok disebut oge berita,Aya oge nu nyebut warta berita (b.Ing:News ) Warta teh mangrupa iber perkara hiji kajadian atawa hiji hal,boh sawangan boh pamadeugan,dumasar kana kanyataan biasana warta teh sok dimuat dina media citak atawa diumumkeun dina Radio / TV.Ari jalma nu sok nyieunan warta,sok disebut Wartawan atawa jurnalis. Nulis warta mah rada beda jeung nyieun tulisan sejena.ku kituna dina warta mah kudu puguh sagala rupana,copelna kudu nyumponan unsur-unsur pangwanguna anu disebut 5w+1H.Eta Warta diluhrur netelakeun yen Iber perkara hiji kajadian atawa hiji hal,boh sawangan boh pamadeugan,dumasar kana kanyataan disebutna...

• bewara
• iklan
• medsos
• warta
• amanat

Waruga warta ( B Ind: tubuh warta;evens ) mangrupa eusi atawa inti warta. Eusi warta ilaharna mangrupa jawaban kana lima pananya (5w+1H) ngenaan warta.dina waruga warta didadarkeun (1) kajadian,(2) karakteristik kajadian (3) waktu jeung tempat kajadian (4) saha nu kalibet dina kajadian nu di laporkeun.Gambaran kajadian anu ditepikeun dina waruga warta ilaharna boh dipake ngajawab pananya...

• naon,ku naon, tina naon,ku saha, ti saha, ka saha
• saha, naon,iraha,di mana, naha, kamaha
• iraha, ti iraha, nepi ka iraha, di mana, ka mana, ti mana
• naon,ku naon,saha, ku saha, mana, di mana
• mana, nu mana, di mana, ti mana, ka mana, belah mana

Naskah siaran teu meunang ngahina sual SARA ieu dihandap anu lain panjangna tina SARA,Nyaeta...

• suku
• agama
• ras
• rasa
• antargolongan

Samemeh prung nulis warta, urang kudu wanoh heula kana struktur warta jeung padika nulis warta geus dipedar ti heula,anu ngawengku (1) judul (headline), (2) bubuka (lead), (3) waruga warta (evens), (4) pamungkas warta (end). Dina waruga warta kudu kagambar dadaran warta anu ngajawab pananya 5w+1H. nu disebut lead dina warta teh,nyaeta...

• judul warta
• bubuka warta
• waruga warta
• pamungkas warta
• nu nuls warta

Warta anu ditepikeun te tangtu kudu anu narik, dina elmu jurnalistik aya istilah “ajen warta” (nilai berita.Ind),nyaeta niley-niley anu kudu dicumponan sangkan hiji kajadian atawa hiji hal bisa diangkat jadi warta.Secara umum,kajaian anu ngandung ajen warta biasa ngandung sababaraha unsur ieu a) Wktu (timeliness) waktu mangrupa ajen warta anu kailang penting. b) Aya patalina atawa hubungan jeung kahirupan balarea (significance) c) Aneh (the unusual ) kajadian anu aneh bakal narik minat pamaca. D) Konflik (coflict) Perang, rajapati ,tawuran,sasengan,din widang politik. E) Kajadian anu deukeut jeung nu maca (Proximity) f) Hal-hal anu kasohor atawa nu geus dipikawanoh kunu maca (prominence) g) Hal-hal anu matak nimbulkeun rasa simpati atawa matak ngahelas anu maca (human interest)Eta warta di luhur anu teu kaasup kana unsur-unsur nu dikandung ajen warta ,nyaeta...

• Waktu (timeliness)
• Aya patalina jeung kahirupan balarea (significance)
• Aneh (the unusual)
• Konflik (conflict)
• Pawarta

Deldom mangrupa angkutan delman nu ditarik ku Domba,anu ngan kapanggih di alun-alun…

• Ujung berung jeung Soreang
• Cianjur jeung Sukabumi
• Garut jeung Ciamis
• Ciamis jeung Banjar
• Garut jeung Tasik

Eta nu daremo teh /ngagegekan buruan Polda Jabar/dina orasina/anu arunjuk rasa ngadongsok/sangkan Polda bisa sagancangna ngrengsekeun kasus korupsi bantuan sosial atawa bansos kabupaten Bandung Taun 2005-2006 nu nitih 3 miliar teh geus dikorupsi /eta unjuk rasa kungsi di eureunkeun ku polisi lantaran eta mahasiswa teh arasup ka buruan Gedung Polda Jabar ieu naskah diluhur netelakeun yen,Mahasiswa Islam Indonesia anu demo teh ngadongsok sangkan...

• Polisi gancang ngarengsekeun korupsi Bansos Kabupaten Bandung
• nalungtik dana APBD Kabupaten Bandung 2004-2005
• para mahasiswa ditarima di jero gedung
• para mahasswabisa ditepikeun orasina hareupeun kapolda Jawa Barat
• para mahasiswa bisa ditepikeun orasina tetp di buruan

Pikeun nanyakeun “kaayaan “ilaharna digunakeun kecap panya…

• naon
• mana
• Kumaha
• naha
• naon sabab

ieu dihandap anu lain padika atawa tatakrama siaran dina Radio.nyaeta kudu…

• nataharkeun heula naskahkeur siaran,ulah nyingeung SARA
• paham kana eusi naskah
• Latiha vokal (sora)
• make basa anu etis (sopan ,bener,tur merenah)
• make baju anu alus serasi

Aya sawatara hal anu kudu diperhatikeun lamun urang maca warta boh dina Radio atawa TV kahiji.kudu bisa maca naskah, Kadua. Maca warta dina TV kudu alus peta jeung dangdanan, Katilu,maca warta dina TV atawa radio kudu alus artikulasi,lentong,kalawan sora ngoncrang ,kaopat, hal-hal anu patalina jeung tehnis biasana di tangtukeun ku unggal stasiun TV atawa radio,Umpamana wae cara diuk merenahkeun alat-alat elektronik kayaning mi Hal-hal anu henteu kaasup kana padika maca naskah warta,nyaeta kudu...

• bisa maca naskah warta
• Alus peta jeung dangdanan (mun dina TV )
• marahmay (mun dina Radio )
• alus artikulasi ,lentong,jeda,jeung ngonrang sora
• keuna dina cara diuk jeung make mik