Chương 5

Kinh tế thị trường là:

• Kinh tế tự nhiên phát triển ở giai đoạn cao và có sự điều tiết, quản lý của nhà nước
• Kinh tế kế hoạch hóa tập trung trong đó nhà nước kiểm soát toàn bộ nền kinh tế, chính trị, xã hội
• Kinh tế hàng hóa phát triển cao và chịu sự điều tiết của các quy luật khách quan của thị trường
• Kinh tế hỗn hợp: của kinh tế tự nhiên với kinh tế hàng hóa phát triển ở giai đoạn cao

Trong các nội dung sau, đâu không phải là đặc trưng phổ biến của nền kinh tế thị trường

• Nhiều hình thức sở hữu và nhiều thành phần kinh tế, bình đẳng trước pháp luật
• Thị trường đóng vai trò quyết định trong việc phân bổ các nguồn lực xã hội.
• Nhà nước kiểm soát, quyết định việc sử dụng các yếu tố sản xuất và phân phối thu nhập
• Cạnh tranh trên thị trường là môi trường và động lực thúc đẩy hoạt động kinh tế

Trong giai đoạn phát triển hiện nay, nền kinh tế thị trường mà các quốc gia đang thực hiện để khắc phục những khuyết tật vốn có là:

• Kinh tế thị trường tư bản độc quyền
• Kinh tế thị trường tự do cạnh tranh
• Kinh tế thị trường hỗn hợp
• Kinh tế hàng hóa giản đơn

Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là:

• Là nền kinh tế thị trường đầy đủ và mang đặc trưng là định hướng XHCN, có sự quản lý Nhà nước do Đảng Cộng sản lãnh đạo, với mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, văn minh”
• Là nền kinh tế hàng hóa phát triển cao và mang đặc trưng là định hướng XHCN, có sự quản lý Nhà nước do Đảng Cộng sản lãnh đạo, với mục tiêu “nước mạnh, dân giàu, dân chủ, công bằng, văn minh”
• Là nền kinh tế thị trường đầy đủ và mang đặc trưng là định hướng XHCN, có sự quản lý Nhà nước do Đảng Cộng sản lãnh đạo, với mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”
• Là nền kinh tế thị trường đầy đủ và mang đặc trưng là định hướng XHCN, có sự quản lý Nhà nước do Đảng Cộng sản lãnh đạo, với mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh”

Phạm trù “Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa” và quan điểm Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mô hình kinh tế tổng quát của thời kỳ quá độ [S1] lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, được Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định lần đầu tiên trong Đại hội nào?

• Đại đại biểu toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VI (1986)
• Đại đại biểu toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ VII (1991)
• Đại đại biểu toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX (2001)
• Đại đại biểu toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ X (2006)

Một cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin giải thích cho tính tất yếu khách quan về nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam là:

• Cơ sở hạ tầng quyết định, chi phối kiến trúc thượng tầng
• Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam
• Quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ của lưc lượng sản xuất
• Tất cả các phương án đều sai

Cơ sở hình thành nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam là do:

• Xuất phát từ nguyện vọng ý chí của toàn bộ dân tộc Việt Nam cũng như những đòi hỏi của cơ sở thực tiễn đất nước trong giai đoạn hiện nay
• Xuất phát từ những lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin và trên cơ sở nguyện vọng chính đáng của quần chúng nhân dân
• Xuất phát từ các nhận thức lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, cũng như các yêu cầu của thực tiễn và từ đặc thù của lịch sử Việt Nam
• Xuất phát từ những ưu điểm có tính chất ưu việt của nền kinh tế thị trường trong thúc đẩy phát triển Việt Nam theo định hướng xã hội chủ nghĩa

Cơ sở lịch sử của Việt Nam dẫn đến định hướng xã hội chủ nghĩa của nền kinh tế thị trường đó là:

• Đảng Cộng sản lãnh đạo cuộc cách mạng Dân tộc
• Đảng Cộng sản lãnh đạo cuộc cách mạng Dân chủ
• Đảng Cộng sản lãnh đạo cuộc cách mạng Dân tộc Dân chủ
• Đảng Cộng sản lãnh đạo cuộc cách mạng Dân chủ nhân dân

Xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật của CNXH, lợi ích của nhân dân là trên hết, hướng tới xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh là đặc trưng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam về:

• Kiến trúc thượng tầng
• Quan hệ quản lý
• Mục đích của nền kinh tế
• Quan hệ sở hữu

Điểm khác biệt cơ bản trong mục đích của KTTT định hướng XHCN với nền kinh tế thị trường TBCN đó là:

• Nâng cao sự phát triển của khoa học và công nghệ
• Nâng cao sự phát triển của lực lượng sản xuất
• Nâng cao lợi ích của nhân dân lên trên hết
• Nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế