Қазақстан тарихы. 1-2 тақырып,3 тақырыптар бойынша тест. 10 cын.

Ертедегі ежелгі дәуірлік, ежелгі шығыстық, ортағасырлық өркениеттер аталады :

• Антикалық

• Римдік

• Дәстүрлі

• Құнды

Answer explanation

Ертедегі ежелгі дәуірлік, ежелгі шығыстық, ортағасырлық өркениеттер дәстүрлі деп аталады. Олар индустриалдық дәуірге ежелгі жәнен орта ғасырларда болды.

Орталық Азия халықтарының парсыларға қарсы көтерілісі, олардың далалық көшпелілер мен парсы империясы арасындағы қатынастары туралы айтылған жазба:

• Чжан Цяньның жазбасы

• Бехистун жазбасы

• Птолемейдің деректері

• Үлкен Плинидің жазбасы

Answer explanation

І Дарий патшаның (б.з.б 522-486 жж.) бехистундық жазбаларында Орталық Азия халықтарының парсыларға қарсы көтерілісі, олардың далалық көшпелілер мен парсы империясы арасындағы қатынастары айтылады.

Көшпелі малшаруашылығының бағыты мен көшпелі қоғамның барлық қырын зерттейтін кешенді ғылым:

• Медиевистика

• Ориенталистика

• Этнография

• Номадистика

Answer explanation

Орталық Азияның дәстүрлі мәдениетін зерттеуде номадистика (көшпеліліктану) - көшпелі мал шаруашылығының бағыты мен көшпелі қоғамның барлық қырын зерттейтін кешенді ғылымнығ маңызы зор. Бұл-ХХ ғасырдың ортасынан дами бастаған ғылымның жаңа бағыты.

Дәстүрлі өркениетке тән белгілер:

• жалпыұлттық идеясы бойынша дамуы

• бірсарындылық; мәдени тәжірибенің тұрақты түрде қайталануы

• өмір бойы оқуға, еңбеу етуге, патриотизм және азаматтық жауапкершілікке  деген дағдының қалыптасуы

• функционалдық сауаттылығы, қарым-қатынас жасау қабілеті мен жауапкершілігі

Answer explanation

Дәстүрлі өркениеттің мынадай белгілері бар:

• - бірсарындылық; мәдени тәжірибенің тұрақты түрде қайталануы және ата-бабалар өмір салтының ұрпақтан-ұрпаққа беріліп отыруы;

• - дәстүрдің дәріптелуі (дәстүр қасиеттң саналады, оны ешқандай жағдайда бұзуға болмайды);

• - адам мен табиғаттың тығыз байланысы және табиғат жағдайларына тәуелділік;

• - адамның өз әлеуметтік тобымен тығыз байланысы (қауыммен, этноспен, қоғамдық ортасымен), қоғамдық және жеке өміріндегі бөлінбеушілік;

• - діни немесе діни-мифологиялық сана.

Ақтөбе облысында зерттелген  қоныс пен қорғандар саны:

• 300 - ден астам.

• 250 - ден астам

• 100 - ден астам

• 500 - ден астам

Іле археологиялық экспедициясына жетекшілік еткен ғалым:

• Н.Н.Пантусов

• К. Ақышев

• Ә.Марғұлан

• М.Қадырбаев

Answer explanation

1954 жылы Іле археологиялық экспедициясы өз жұмысын бастады. Оған белгілі ғалым Кемел Ақышев жетекшілік етті. Бұл экспедиция сақ және үйсін дәуіріне тиесілі тас қорғандарды, Бесшатыр "патша қорғанын", Тамғалы шатқалындағы петроглифтерді ашты.

1970 жылы петроглифтерге зерттеу жұмыстарын жүргізді:

• Қ.И.Сәтбаев

• Н.Н.Пантусов

• Ә.Марғұлан

• М.Қадырбаев

Answer explanation

1970 жылдары Мир Қадырбаев петроглифтерге зерттеу жұмыстарын жүргізді.

Қазіргі кезде белгілі руналық ескерткіштер саны:

• 512

• 300

• 255

• 316

Answer explanation

1980 жылы энеолиттік Ботай мәдениетін зерттеген ғалым:

• Қ.И.Сәтбаев

• Н.Н.Пантусов

• В.Ф.Зайберт

• Ә.Марғұлан

Answer explanation

Қазақстан тәуелсіздік алған кезеңнен кейін де археологиялық зерттеу жұмыстары жүйелі жүргізілуде. Қазақстан мал шаруашылығы алғаш дамыған аймақтардың бірі болғанын жаңа зерттеулер дәлелдей түсуде. 1980 жылы Виктор Фёдорович Зайберт энеолиттік Ботай мәдениетін зерттеп, осы жерде алғаш жылқының қолға үйретілгенін дәлелдеді.

Орынбор мұрағат комиссиясы Қазақстандағы ескерткіштерді зерттеуге қосылды:

• XVI ғасырдың басында

• XX ғасырдың басында

• XXI ғасырда

• XVIII ғасырдың басында