§20–21. САУДА МЕН ЕГІНШІЛІК. МАТЕРИАЛДЫҚ МӘДЕНИЕТ

Х-ХII ғасырларда ауылшаруашылығындағы жаңалық:

• Теселі егіншіліктің пайда болуы

• Экзотикалық жемістердің көптеп өсіріле бастауы

• Үш танапты егіншіліктің дамуы

• Қос танапты егіншіліктің дамуы

• Суармалы егiс жүйесiнің жетiлдiрiлуi

Х ғасырда iрi сауда орталығына айналған Сырдарияның төменгi ағысындағы қала:

• Янгикент

• Науакент

• Баршыкент

• Сығанақ

• Сарайшық

Х-ХІІІ ғасырларда қала тұрғындарының көшпелілерден алып жүрген тауарлары:

• мата, нан, ыдыс-аяқ

• бұршақ, пияз, қияр

• мал, жүн, терi, киiз, аң терiсi

• кілем, жапқыш, төсеніштер

• сәбіз, анар, грек жаңғағы

Ұлы Даланың барлық өңіріне апаратын сауда жолдары мен әскери бағыттар түйiскен қала:

• Тараз

• Испиджаб

• Науакент

• Отырар

• Испиджаб

Х- ХІІІ ғасырдың басында айналым мен төлемнiң жаппай қолданыстағы құралы, iшкi нарықта ұсақ бөлшек сауда саласында пайдаланылды:

• Алтын динарлар

• Күмiс дирхемдер

• Мыс фельстер

• Аң терісі

• Қағаз ақша

Х- ХІІІ ғасырдың басында ауылшаруашылығы өнiмдерiн сатуға шығаруды ұлғайтуды талап еткен жағдай:

• Ауылшаруашылық өнімдерін Византияға сатуы

• Көшпелілер санының өсуі

• Қала тұрғындары санының өсуi

• Жұт салдарынан мал санының азаюы

• Мал мен оның өнімдерінің шет елдерге көптеп сатылуы

Х- ХІІІ ғасырдың басында теңге сарайлары жұмыс iстеген Қазақстан қалалары:

• Сығанақ, Сайрам

• Үзкент, Ашнас

• Сарайлы, Торайлы

• Испиджаб, Отырар

• Басқамыр, Аяққамыр

ХI-ХII ғасырдың соңынан бастап дирхемдердiң сыртын күмiспен жалатып, мыстан соға бастауының себебі:

• «Күмiс дағдарысы»

• «Мыс төңкерісі»

• Қоланың пайда болуы

• Жергілікті сауданың жандануы

• «Алтын дағдарысы»

Магистральды каналдар, субөлгiштер, суқоймалары, қыш суқұбырлары, суды көтеруге арналған қондырғылар табылған өңір:

• Отырар

• Тараз

• Алмалық

• Ашнас

• Баласағұн

Деректерде «мұсылмандардың түркiлермен сауда жасау орны» деп көрсетілген қала:

• Испиджаб

• Тараз

• Испиджаб

• Науакент

• Отырар