Ulasan: Kedudukan raja diperkukuhkan dengan sistem pentadbiran yang dibantu oleh pembesar. Selain itu, raja memperoleh ketaatan daripada rakyatnya. Oleh itu, wilayah pengaruh seorang raja adalah kawasan yang rakyatnya menerima, memperakui dan mentaati pemerintahan seorang raja.

Ulasan: Antara sumber pendapatan Kesultanan Melayu Melaka ialah daripada urusan perdagangan, cukai dan ufti daripada wilayah taklukan dan naungan. Penghulu Bendahari bertanggungjawab menjaga perbendaharaan Melaka manakala Syahbandar bertanggungjawab mengutip cukai di pelabuhan dan pembesar lain mengutip cukai di kawasan pegangan. Sistem kewangan yang teratur di Kesultanan Melayu Melaka menjadikan Melaka semakin maju dan makmur.

Ulasan: Raden Adjeng Kartini terlibat dalam nasionalisme Indonesia apabila beliau mempelopori perjuangan memajukan pendidikan kaum wanita. Karya Hilang Gelap Terbitlah Terang diterbitkan pada 1911 dan diterjemah ke dalam bahasa Inggeris berjudul Letters of a Javanese Princess (Penulisan Seorang Puteri Jawa) mendedahkan dasar diskriminasi Belanda yang menindas dan membawa kemunduran bangsa Indonesia.

Ulasan: Perkembangan sistem pendidikan telah melahirkan golongan intelektual seperti lepasan Timur Tengah. Golongan ini telah membawa idea nasionalisme dan menyebarkan idea kemajuan dan pemodenan kepada masyarakat. Golongan ini menggunakan akhbar serta menubuhkan persatuan bersifat sosioekonomi dan politik untuk menyedarkan rakyat tentang nasionalisme.

Ulasan: Nasionalisme di China bermula dengan penentangan terhadap kelemahan pemerintahan Dinasti Manchu (kerajaan Manchuria) yang dianggap sebagai orang luar dan kehilangan mandat. Masyarakat China hilang kepercayaan terhadap Dinasti Manchu kerana gagal menghalang kemasukan pengaruh Barat. Gerakan ini bercorak anti-Barat kerana menentang campur tangan kuasa Barat di China.

Ulasan: Pakatan ketenteraan merupakan salah satu faktor dan pihak yang terlibat dalam Perang Dunia Pertama yang melibatkan pakatan Kuasa Tengah dan Pakatan Bertiga. Pakatan Bertiga dianggotai oleh Britain, Perancis dan Rusia. Pakatan ini disokong oleh Serbia, Itali, Romania, Portugal dan Greece. Manakala Kuasa Tengah dianggotai oleh Jerman dan Austria-Hungary yang kemudian disertai oleh Bulgaria dan Empayar Uthmaniyah.

Ulasan: Jepun telah melaksanakan sistem ekonomi kawalan, iaitu Rancangan Pengeluaran Lima Tahun dan Jawatankuasa Penyelidikan Bahan untuk mengawal selia pelupusan barangan dan membuat penyelidikan.

Amerika Syarikat telah menggunakan bom atom dalam serangan terhadap Jepun pada Ogos 1945 bagi menghalang kemaraan Jepun di Asia. Pada 6 Ogos 1945 Bom Atom “Little Boy” telah digugurkan di Hiroshima. Namun kabinet Jepun memutuskan untuk meneruskan peperangan. Pada 9 Ogos 1945, bom atom “Fat Man” digugurkan di bandar Nagasaki menyebabkan Maharaja Jepun mengumumkan untuk menyerah kalah pada 15 Ogos 1945. Serangan bom atom menyebabkan kekalahan tentera Jepun dan pengakhiran Perang Dunia Kedua.

Rosli Dhoby merupakan anggota Kumpulan Rukun 13 yang memperjuangkan antipenyerahan Sarawak kepada British. Kumpulan Rukun 13 ini menyasarkan pembunuhan pegawai tinggi British, iaitu Duncan Stewart. Pembunuhan ini dilakukan oleh Rosly Dhoby yang juga dikenal sebagai peristiwa “Sungkit Berdarah”. Pembunuhan itu menyebabkan beliau dihukum gantung sehingga mati. Walaupun gerakan antipenyerahan ini berjaya digagalkan oleh British tetapi telah membangkitkan semangat nasionalisme dalam kalangan masyarakat Sarawak.

Kedudukan negara kita bukan sahaja strategik sebagai laluan perdagangan Timur dan Barat tetapi juga strategik untuk dijadikan pangkalan tentera seperti zaman Jepun. Kedudukan Singapura di hujung Semenanjung Tanah Melayu boleh membuka laluan penguasaan Jepun terhadap telaga minyak di Sumatera. Borneo pula boleh membuka jalan penaklukan Jepun ke Pulau Jawa. Pelbagai sumber asli seperti bijih timah, getah, emas, bijih besi, arang batu, minyak dan bauksit juga menjadi faktor kedatangan kuasa asing ke negara kita bagi memenuhi keperluan perindustrian negara asing.