Formatif Crita Wayang lan Drama

Wacanen kang patitis!

         Negara Amarta lagi ketaman pageblug. Negara kang maune kebak kabungahan  dadi kaya lelagon sedhih prihatin. Akeh kawula kang esuk lara sore mati, uga sore lara isuk wis ora nututi.  Kedadeyan mau kawiwitan saka murcane kabeh gaman pusaka piyandele para Pandhawa. Negara kang gedhe obore adoh kukuse iku ing endi-endi keprungu swara tangis lan sesambat.

Setting panggonan kang ana ing crita wayang ing dhuwur yaiku …

• Astina

• Amarta

• Sawojajar

• Madukara

• Dwarawati

Coba gatekna wacan ing ngisor iki!

Prabu Ramawijaya nalika lelana sajroning alas Dhandhaka sekaliyan karo garwane yaiku Dewi Sinta, lan didherekake dening rayine kekasih Raden Lesmana. Saking mbangunturute karo ingkang ramane yaiku Prabu Dasarata ing Ngayodya, satriya Rama karo garwane ninggal kamukten lelana menyang alas. Raden Lesmana ora keri, setya tuhu ngiringake sedulir tuwa menyang alas.

...

Paraga kang dadi garwane Prabu Rama ana ing wacan kasebut yaiku …

• Lesmana

• Dasarata

• Dewi Kunthi

• Dewi Sinta

• Dewi Madrim

Wacanen kang patitis!

Sumantri mara menyang papane Prabu Darma Wasesa sawadyabalane supaya lunga saka negara Magada. Prabu Darma Wasesa ngajak adu kaprawiran marang Sumantri. Sakjane Sumantri ngaturi supaya ngandhani yen Dewi Citrawati kuwi ora tresna marang Prabu Darma Wasesa. Sumantri ngaturi supaya Prabu Darma Wasesa sawadyabalane gelem kondur. Eman-eman yen ana ratu dadi kembang pocapan, arep mengku putri wae malah wurung. Prabu Darma Wasesa nesu amarga pocapane Sumantri. Akhire perang antarane Prabu Darma Wasesa sawadyabalane karo Bambang Sumantri.

Miturut teks kasebut, Prabu Darma Wasesa duka amarga ...

• Sumantri mara ing negara Magada

• pocapane Sumantri

• 1. Prabu Darma Wasesa ngajak adu kaprawiran

• 1. Wadyabala teka saka negara Magada

• 1. Dewi CItrawati ora tresna marang dheweke

Wacanen kang patitis!

BEGAWAN KILATBUWANA

Begawan Kilatbuwana yaiku guru ana ing negara Astina. Tujuane Begawan Kilatbuwana yaiku murungake perang Baratayuda. Ananging, Prabu Kresna ora sarujuk. Miturut Prabu Kresna, carane bisa murungake perang Baratayuda yaiku Duryudana mbalekake negara Astina marang para Pandhawa sautuhe. Banjur Begawan Kilatbuwana murka lan nundhung Prabu Kresna.

Miturut Begawan Kilatbuwana, syarat rukune Pandawa lan Kurawa yaiku patine Prabu Kresna lan getihe Semar. Kanggo mateni Semar, Begawan Kilatbuwana ngutus Janaka lan Bramangkara lan ngutus Duryudana kanggo ngoyak Prabu Kresna.

...

Miturut Begawan Kilatbuwana sing bisa murungake perang bharatayudha yaiku ...

• Duryudana kudu mbalekake negara Astina marang pandhawa.

• Getihe Ki Lurah Semar lan matine Prabu Kresna.

• Duryudana kudu mbalekake Astina marang Begawan Kilat Buwana.

• Pandhawa lan punakawan kudu mulih ing negara Amarta.

• Pandhawa kudu mbalekake negara Astina marang kurawa.

Gatekna ukara-ukara iki!

1)    Saka Praja Astina.

2)    Sing ngalahake Sengkuni

3)    Duwe kakang asmane Balarama/Baladewa

4)    Duwe adhik asmane Srikandhi

5)    Saka Praja Dwarawati

6)    Dadi kusire Arjuna ing perang Baratayuda.

Ukara-ukara ing dhuwur sing trep/pas karo paraga iki yaiku ...

• 1, 3, 5

• 2, 3, 5

• 2, 3, 6

• 3, 4, 5

• 3, 5, 6

Gatekna andharan iki!

Punawakan yaiku pamonge para pandhawa lan ksatria kang tumindake becik uga jujur.

Coba jodhokna gambar wayang punakawan iki karo jenenge!

• Bagong

• 
• Petruk

• 
• Gareng

• 
• Semar

• 

Jangkepana pacelathon ing ngisor iki!

Amira    : “Nuwun sewu Bu Dini”

Bu Dini : “Ana apa nduk?”

Amira     : .... (sepurane bu, aku arep njaluk tanda tangan)

Bu Dini : “Oh ya.”

Amira : “Matur nembah nuwun bu.”

Ukara kang pas kanggo ngisi ceceg-ceceg ing dhuwur yaiku ...

• Sepurane Bu, njaluk tanda tangane ya.

• Pangapunten bu, kula badhe nyuwun tapak asma.

• Sori Bu, kula badhe njaluk tapak asma.

• Pangaputen Bu, kula nyuwun tanda tanganipun.

• Sepurane Bu, tak nyuwun tapak asma ya.

Gatekna pacelathon ing ngisor iki!

Yu Tumi : “Sampeyan kalawingi menapa siyos dugi arisan?”

Yu Pinah: “Mboten Yu, kula kalawingi wonten adicara wonten Surabaya.”

Pacelathon kasebut nggunakake basa ...

• ngoko lugu

• ngoko alus

• krama lugu

• krama alus

• krama ngoko

Gatekna ukara iki!

Eyang kakung sampun mirsani ringgit wacucal wonten Balai Kota.

Tembung mirsani basa ngokone, yaiku ... 

• ngrungokake

• njaluk

• ndelok 

• menehake

• ngomong

Gatekna andharan iki!

Jodhokna ukara-ukara ing ngisor iki miturut unggah-ungguh basane!

• ngoko lugu

• Njenengan wis dhahar sega goreng iki?

• krama lugu

• Aku arep numpak sepur.

• ngoko alus

• Bapak nembe kondur saking kantor.

• krama alus

• Sampeyan napa siyos wangsul sakniki?