АБ2 Саясаттану және әлеуметтану 2024 50 сұрақ

Саяси жүйе орындайтын сасяи әлеуметтендіру қызметінің мәні:

• қоғам мүшелерін саяси қызметке тарту;

• саяси шешімдерді шығаратындарға талаптар қою;

• талаптар мен шағымдарды жинақтап қорыту, оларға саяси платформа, мәлімдеме, бағдарлама түрін беру;

• қоғам дамуының жолын, мақсатын, міндетін анықтау;

• қоғамдағы адамдардың және топтардың іс әрекеті туралы ережелер мен заңдарды өңдеу.

Саяси жүйе атқаратын мүдделер артикуляциясы қызметінің мәні:

• саяси жүйенің әр түрлі бөлшектерінің өзара әрекеті;

• саяси шешім шығаратындарға талаптар қою;

• қоғамджағы адамдардың және топтардың іс әрекеті туралы ережелер мен заңдарды өңдеу;

• ішкі және сыртқы қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

• рухани және материалдық құндылықөтарды бөлу.

Саяси жүйе атқаратын саяси коммуникация қызметінің мәні

• саяси жүйенің әр түрлі бөлшектерінің өзара әрекеттері;

• >жанжалдарды реттеу, жаза қолдану;

• қоғам мүшелерін саяси қызметке тарту;

• заңдар мен ережелердің орындалуын бақылау;

• адамдардың және топтардың қоғамдағы іс<variant>әрекетін реттейтін ережелер мен заңдарды өңдеу.

Саяси жүйенің институционалдық жүйешесі:

• саяси қызметтің бағыттары мен түрлері, билікті жүзеге асырудың әдістері мен тәсілдері;

• саяси өмірді реттейтін құқықтық және моральдық ережелер, саяси дәстүрлер;

• мемлекет, саяси партияллар, қоғамдық саяси ұйымдар мен қозғалыстар, БАҚ, діни ұйымдар;

• қоғамның саяси өміріне қатысушылардың саяси идеялары, көзқарастары, түсінігі, сезімдері;

• өзара әрекеттің түрлері мен қарым<variant>қатынастарының жиынтығы.

   

Саяси жүйенің функционалдық жүйешесі:

• саяси қызметтің формалары мен бағыттары, билікті іске асырудың әдістері мен жолдары (тәсілдері);

• мемлекет, саяси партиялар, қоғамдық<variant>саяси қозғалыстар мен ұйымдар;

• саяси өмірді реттеуші құқықтық және моральдық нормалар, саяси дәстүрлер;

• саяси жүйе аясында және одан тыс өзара әрекеттердің түрлі формалары;

• осы қоғам үшін типтік болып, қалыптасып кеткен саяси ұғым

Саяси жүйенің нормативтік жүйешесі:

• мемлекет, саяси партиялар, қоғамдық саяси ұйымдар мен қозғалыстар;

• саяси өмірді реттеуші құқықтық және моральдық нормалар, саяси дәстүрлер;

• саяси қызметтің түрлері мен бағыттары, билікті  жүзеге асырудың әдістері мен жолдары (тәсілдері);

• саяси жүйе аясында және одан тыс өзара әрекеттердің түрлі формалары;

• осы қоғам үшін типтік болып қалыптасып кеткен саяси ұғым

Саяси мәдениет типіне байланысты саяси жүйелердің қандай түрлері ажыратылады

• ағылшын-американдық, континенталды, еуропалық, индустрияландыруға дейінгі (жартылай индустрияланған), тоталитарлық

• дамушы және кертартпа;

• ашық және жабық;

• демократиялық және автократиялық

• командалық және сайысқа (жарысқа) түсу;

Биліктің шоғырлануына және бөлінісіне қарай саяси жүйелер мынандай болып жіктеледі:

• орталықтандырылған және орталықтандырылмаған;

• сайысқа түсетін және әлеуметтік табыстыратын;

• жаңартылған және дәстүрлі;

• демократиялық және автократиялық;

• дамушы кертартпа.

Саяси режимінің сипатына қарай саяси жүйелер мынандай болып бөлінеді:

• сайысқа түсетін және әлеуметтік табыстыратын;

• ашық және жабық;

• авторитарлық, тоталитарлық, демократиялық;

• дамушы және кертартпа;

• төтенше және дистрибутивтік.

Саяси ұйымдасқан қоғамды анықтау үшін «мемлекет» терминін алғаш қолданған кім

• Н. Макиавелли;

• Т Гоббс

• Д Локк

• Ж Боден

• Д Дидро