“cái biết” khởi lên hợp theo ....... của tâm (citta-niyāma). Chẳng hạn, cái biết của sự thấy:

—          Thứ nhất) Tiến trình nhãn môn (thuộc tiến trình Ngũ Môn) bắt lấy đối tượng; và nhận biết màu sắc.

—          Thứ 2) Tiến trình Ý môn nhận biết cảnh sắc của tiến trình nhãn môn, ....... màu sắc ấy do sự kinh nghiệm màu sắc quá khứ.

—          Thứ 3) Tiến trình ý môn nhận biết màu ấy là màu gì; biết được ........

—          Thứ 4) Tiến trình ý môn nhận biết ‘ý nghĩa’ của đối tượng, thấy được toàn bộ hình ảnh, theo một khái niệm được xác định bởi kinh nghiệm trong quá khứ. (do `tưởng’-(saññā)).

—         Thứ 5) Tiến trình ý môn xét đoán và thọ hưởng (m.........). Đây là sự mở đầu tiến trình nhận thức thật sự. Từ tiến trình ý môn thứ năm trở đi, khái niệm được nhận biết là : `đàn ông,

`đàn bà’, `cái nồi’, `cái xà rông’, `vàng’, `bạc’, vv…

Qua sự nhận biết màu sắc, hình dáng, kích cỡ, biểu hiện, vv… của các đối tượng khái niệm (lần lượt từng bước một), chúng ta mới nhận thức được những đối tượng này. Chẳng hạn, qua việc nhận biết màu sắc như vậy như vậy, bằng cách nhận biết hình dạng như vậy, tướng như vậy,… tâm sau đó mới nhận thức ra chúng là đàn ông, đàn bà, tỳ khưu, tu nữ, bộ xương, đất, nước, vv.. Các đối tượng được tâm nhận biết như vậy, tất cả chúng, đều không tồn tại dưới ý nghĩa cùng tột, mà chỉ là cái bóng của.......

Ví dụ, trước đây, quí vị đã từng thấy một người hút thuốc lá rít một hơi thuốc và thở ra mũi một luồng khói. Nếu quí vị quan sát phần khói thuốc thở ra, quí vị sẽ nghĩ nó giống như một luồng khói trắng.

Vì vậy, nhiều hành giả (nhất là trong chặng sơ khởi, chặng đầu và chặng giữa của sự thực hành) nghĩ đến (và thấy) hơi thở giống như đối tượng có dạng cột trụ (cộng dây/ cộng chỉ). Cách đó sẽ tạo ra một tướng như một điều kiện cho sự tái nhận thức ‘cái này như cái trước’ ; nó là ........ (paccābhiññāṇa) – Đó chính là tưởng (saññā). Đó cũng là cách mà tâm ....... Tưởng (saññā) có đặc tính ......... của đối tượng.

Có được tưởng mạnh mẽ và vững chắc về hơi thở khái niệm là điều quan trọng, bởi tưởng ấy chính là nhân gần của ..........

Khối hay thân (thân phần) chính là đặc điểm nổi bật của hơi thở. Sau khi nhận thức hình dạng, kích cỡ, sự xuất hiến, màu sắc vv… của đối tượng, hành giả có thể nhận biết đối tượng bằng cách nhớ lại những biểu hiện của nó. Nhưng sau khi có sự nhận biết đối tượng (một cách rõ ràng) tại vị trí của nó, thì việc ý thức đầy đủ về hình dạng, sự xuất hiện, hay màu sắc cụ thể của nó .........

(mKhối hay thân (thân phần) chính là đặc điểm nổi bật của hơi thở. Sau khi nhận thức hình dạng, kích cỡ, sự xuất hiến, vv… của đối tượng, hành giả thấy nó giống cái gì, nó là cái gì. Nhưng sau khi xác định đc nó là cái gì tại vị trí của nó,)

Khi nào có sự thiết lập niệm trên hơi thở [khái niệm], khi ấy có sự định tâm nhờ niệm ấy, hơi thở khái niệm [khối hơi thở] biểu hiện qua ......... (vốn là những cột mốc/tướng (Nimitta)) sanh khởi do theo [tưởng và] mức định. Nếu tướng còn xa lỗ mũi thì nó ......... là định tướng (màu của nimitta/ khối hơi thở) thật sự.

Một số thay đổi quan trọng về ........ (tướng (Nimitta)) thể hiện cho những cột mốc quan trọng trên con đường tu tập định. Tác giả của tập sách này làm rõ về những chặng thực hành quan trọng của sự tu tập định, cũng như, những cột mốc rõ ràng mà khối hơi thở đi qua: từ chặng sơ khởi, chặng đầu và chặng giữa của giai đoạn bậc thấp, cho đến giai đoạn bậc cao và giai đoạn chìm sâu.