Қазақ тілі

Себеп-салдар салалас құрмалас сөйлем

• Орынды айтылды, алайда ешкім қолдамады.

• Жастар да келді, жиналыс та басталды.

• Сабаққа бармадым, себебі ауырып қалдым

• Жоспар орындалды, дегенмен қуануға ертерек.

Ыңғайлас салалас сөйлем

• Ол басында қатты қарсылық білдірген еді, дегенмен көптеп-көмектеп көндірдік.

• Бұл кітапты не мен оқырмын, не сен оқырсын.

• Бұл-қыпшақ мүсіншілерінің қолынан шыққан бұйымдар, олар ылғи да аңның бейнесін құйған.

• Сөз бен қылық суық көңілді жылытады немесе көңілді суытады

Үнемі жалғаулықсыз қолданылатын салалас құрмалас сөйлем

• Талғаулы салалас

• Кезестес салалас

• Түсіндірмелі салалас

• Ыңғайлас салалас

Түсіндірмелі салалас

• Адамдардың өзара қарым-қатынасы екіге бөлінеді

• Ол-біздің ұлттық мәдениетіміз.

• Дарын несі қарама-қайшылықты бояу арқылы берген.

• Менің түсінгенім осы: біз ешқашан жеңіске жетпейміз.

Шартты бағыңқылы сабақтастың жасалу жолы

• -мак, -мек есімше жұрнағы арқылы

• -ып,-іп,-п көсемше жұрнағы арқылы

• -ғалы,-гелі көсемше жұрнағы арқылы

• -са,-се шартты рай жұрнағы арқылы

Кезектес салалас құрмалас сөйлем

• Алыстан әлде сағым көрінеді, әлде елес көрінеді.

• Бұл әңгімені не мен айтармын немесе сен айтарсың

• Біресе аузы қимылдайды, біресе қолы қимылдайды.

• Бүгін ол ерте тұрды, өйткені жиналысқа баратын еді

Берілген суретке қатысты сабақтас сөйлем

• Кей өңірде топырақтың жарамдылығы төмендеп, егістік өнімдері азайып барады

• Қоршаған ортаны қорғау - Қазақстандағы ең өзекті мәселелердің бірі.

• Қоршаған ортаға нәр беріп отырған да, түлетіп отырғанда - топырақ

• Жер шарында топырақтың түгелге жуығы кездеседі, сондықтан аграрлық секторды дамыту керек.

Мына жұрнақтар арқылы жасалатын сабақтас түрі:

-мақ, -мек

-пақ. -пек

• Қарсылықты бағынынқылы сабақтас

• Мезгіл бағынынқылы сабақтас

• Мақсат бағынынқылы сабақтас

• Шартты бағынынқылы сабақтас

Салалас құрмалас

• Жанай Сыртта өлең оқып отыр екен, жанына жайғастым.

• Биылғы қыс естен кетпестей болғанымен, Асанға ұнамады.

• Бәріміз бір кісідей жиналып, білетінімізді ортаға салдық.

• Ешкімді кеудесінен итеріп, ешкімнің кеудесінен теппеді

Салалас сөйлем түрлері мен жалғаулықтар арасындағы сәйкестік

• 1-А,2-В,3-С

• 1-В,2-С,3-А

• 1-С,2-В,3-А

• 1-С,2-А,3-В