Sa muling pagkikita nina Crisostomo Ibarra at Padre Damaso, tumanggi ang pari na makipagkamay sa binata. Ang kilos na ito ay nagpapakita ng malalim na mensahe tungkol sa relasyon ng simbahan at mamamayan noong panahon ng kolonyalismo. Kung susuriin ang mga karakter, ano ang pinakamahalagang mensahe ng pagtanggi ni Padre Damaso na makipagkamay kay Crisostomo Ibarra at ano ang epekto nito sa imahe ng relihiyon sa lipunan?

• Ipinapakita ng pagtanggi ni Padre Damaso ang kahalagahan ng personal na relasyon sa Diyos kaysa sa anyo ng pananampalataya

• Ipinapakita nito ang hindi pagkakaintindihan sa mga banyaga at lokal na kaugalian

• Ipinapakita nito ang ugat ng hidwaan sa pagitan ng mga prayle at mga Pilipino sa panahon ng kolonyalismo

• Ipinapakita nito ang pagsuporta ng simbahan sa mga repormang panlipunan

Anong aspeto ng kultura ni Crisostomo Ibarra ang maaaring magdulot ng mga alitan sa kanyang pagbabalik sa Pilipinas, ayon sa mga pag-uugali ng mga tauhan sa ikalawang kabanata?

• Ang pagpapakita ng edukasyon at mga kaugalian mula sa Europa, na hindi agad tanggap ng mga Pilipino

• Ang kanyang pagiging mahiyain at malayo sa mga tao

• Ang kanyang walang habas na pagpapakita ng kapangyarihan

• Ang hindi pagpapahalaga sa relihiyon

Paano nakatutulong ang pabirong pag-uugali ni Ibarra sa kanyang relasyon sa mga tauhan sa kabanata 2, partikular kay Padre Damaso? Ano ang implikasyon nito sa ating pagkaintindi sa kanyang pagkatao?

• Nakatutulong ito sa pagpapakita ng malakas na loob at hindi pagpapapigil ni Ibarra sa mga kritisismo

• Nakasasama ito sa kanyang imahe bilang isang tao ng kultura at edukasyon

• Nagpapakita ito ng kakulangan sa respeto sa nakatatanda

• Nagpapakita ito ng hindi magandang pamamahala sa mga ugnayan sa lipunan

Si Padre Damaso ay kilala sa pagiging mainitin ang ulo at mapangmataas, lalo na sa mga Pilipino. Kung ikaw ay isang tagasunod ni Padre Damaso, paano mo ipaliliwanag ang kaniyang pag-uugali kay Ibarra sa konteksto ng kolonyal na kapangyarihan at tradisyon?

• Nagpapakita ito ng pagsuporta sa mga layunin ng mga prayle sa pagpapanatili ng kanilang kapangyarihan

• Pinipilit lamang ni Padre Damaso na protektahan ang kapakanan ng mga kababayan

• Nais lamang niyang mapanatili ang magandang ugnayan sa mga banyaga

• Tinututulan nito ang mga banyaga na nagiging masyadong matapang sa kanilang kultura

Ano ang mga implikasyon ng pagtanggi ni Ibarra sa paanyaya ni Kapitan Tinong sa kabila ng magagarang handa at pagtanggap? Ano ang kanyang ipinapakita sa desisyong ito?

• Nagpapakita siya ng kahinahunan at hindi pagnanasa ng pansariling interes

• Nais niyang magbigay galang sa nakatatanda at tumutok sa sariling layunin

• Pinipili niyang mag-isa at layuan ang mga tao sa kanyang paligid

• Ipinapakita niyang hindi siya takot makipag-ugnayan sa mga tao

Sa kabila ng pagmamataas ni Padre Damaso, nanatiling mahinahon si Crisostomo Ibarra at hindi nagpadala sa emosyon. Paano ipinakita ng binata ang kaniyang dignidad at pagpapahalaga sa kultura ng kaniyang pinagmulan?

• Patuloy siyang nakipag-ugnayan sa iba, kahit na siya'y tinanggihan.

• Hindi siya nagpahayag ng sama ng loob at nagpatawad na agad.

• Nagpakita siya ng lakas ng loob at hindi nagpakita ng kahinaan sa harap ng opresyon

• Pumili siyang magtago at maghintay ng tamang panahon upang magsalita

Ano ang ibig sabihin ng pagpapakita ni Tinyente Guevarra ng pagpapahalaga kay Don Rafael Ibarra at paano ito nakatutulong sa pagpapakita ng kabutihan ng ama ni Ibarra sa buong komunidad?

• Nagpapakita ito ng respeto sa mga taong tumulong sa bansa, kaya pinuri niya ang ama ni Ibarra

• Nagpapakita ito ng kakulangan sa pagkikilala sa mga makapangyarihan

• Ipinakita ni Guevarra na ang kanyang pagpapahalaga sa amang namatay ay isang paraan ng pagpapakita ng takot sa simbahan

• Nagpapakita ito ng malasakit sa mga kababayan at ng pagpapahalaga sa mga lumaban para sa bayan

Bakit hindi kaagad tinanggap ng mga tao ang pagkakakilanlan ni Ibarra bilang anak ni Don Rafael, at ano ang maaaring implikasyon nito sa kanyang pagninilay sa kanyang nakaraan at mga hinaharap na plano?

• Sapagkat ang mga tao ay hindi pa handang tanggapin ang pagbabago at edukasyon ng mga kabataan

• Ipinakita nito na hindi siya kayang tanggapin sa ilalim ng mga kaayusan ng mga makapangyarihang tao

• Ipinapakita nito ang pagnanais ng mga tao na magpatuloy sa ilalim ng mga lumang sistema

• Ipinapakita nito ang takot na ang mga pagbabago ay magdudulot ng mga problema sa kanilang pamumuhay

Si Crisostomo Ibarra ay nag-aral sa Europa at natutuhan ang mga makabagong kaugalian ng mga banyaga. Samantalang si Padre Damaso ay mahigpit na pinanghahawakan ang tradisyunal na kaugalian ng simbahan. Paano mo ipapaliwanag ang mensahe tungkol sa mga pagkakaiba sa kultura na ipinapakita ng pagtanggap ni Ibarra sa mga banyagang kaugalian at ang hindi pagtanggap dito ni Padre Damaso?

• Pinapakita nito ang pagbabalik-loob ng mga Pilipino sa kanilang mga ugali at tradisyon

• Nagpapakita ito ng pagmamalaki sa sariling kultura at ang hindi pagiging bukas sa pagbabago

• Nagpapakita ito ng hindi pagkakaunawaan at diskriminasyon laban sa mga banyaga

• Pinapakita nito ang kahalagahan ng pagtanggap at pagpapahalaga sa mga banyagang ideya

Si Kapitan Tinong ay nag-alok kay Ibarra na dumalo sa kaniyang salu-salo ngunit magalang itong tinanggihan ng binata. Ano ang maaaring simbolismo ng pagtanggi ni Ibarra at paano ito nagpapakita ng kaniyang layunin sa pagbabalik sa Pilipinas?

• Ipinapakita nito ang pagpapahalaga ni Ibarra sa tradisyon at kasaysayan ng kanyang pamilya

• Ipinapakita nito ang hindi pagka-interesado ni Ibarra sa mga pampulitikang isyu sa komunidad

• Ipinapakita nito ang pagpapahalaga ni Ibarra sa sariling layunin at ang hindi pagpapadala sa mga personal na ugnayan

• Ipinapakita nito ang malalim na malasakit ni Ibarra sa mga mahihirap at hindi nais makipagkita sa mga mayayaman