Təfəkkürün növləri - 20 test

1. Şagirdlərdə müşahidə etmək bacarığının formalaşdırılması ilə bağlı doğru fikir hansıdır?

• A) Müşahidə nəticəsində əldə edilən arqumentlərin uyğunluğunu təhlil etmək
• B) Diskusiyalar və debatlar aparılan zaman iştirak etmək
• C) Müxtəlif insanların fəaliyyətinə baxmaq, həmçinin analoji fəaliyyətlə məşğul olan insanların təcrübələrini izləmək
• D) Bu fəaliyyət şagirdlərə uğursuzluqların gözlənilən olduğunu, bu zaman bacarığı inkişaf etdirmək üçün işi dayandırmamaq, əksinə həll yolunu tapanadək çalışmaq
• E) Bu bacarığı inkişaf etdirmək üçün sinifdə fərqli mövzularda diskusiyalar və debatlar təşkil etmək

2. Cədvəli tamamlayın.

• A) 1–sistemli düşünmək, 2–induktiv düşünmə, 3–analoji düşünmə
• B) 1–qeyri-verbal düşünmə, 2–deduktiv düşünmə, 3–analoji düşünmə
• C) 1–verbal düşünmə, 2–induktiv düşünmə, 3–özünü bənzətmə
• D) 1–qeyri-verbal düşünmə, 2–deduktiv düşünmə, 3–həddən artıq ümumiləşdirmə
• E) 1–ardıcıl düşünmə, 2–verbal düşünmə, 3–induktiv düşünmə

3. “Məktəbimizin şagirdlərindən biri Beynəlxalq Təhsil Sərgisində sahibkarlıq ideyalarını əks etdirən layihə ilə iştirak etdi. Onun bu layihəsi böyük marağa səbəb oldu”. Verilmiş situasiya şagirdə hansı təfəkkür növünün inkişafına xidmət edir?

• A) tənqidi təfəkkür
• B) analitik düşüncə
• C) yaradıcı təfəkkür
• D) məntiqi təfəkkür
• E) abstrakt düşüncə

4. Şagirdlər komanda şəklində layihə üzərində çalışırlar. Onlar layihənin vacib bir mərhələsində gözlənilməz çətinliklə qarşılaşırlar, tez bir zamanda həll yolunun tapılması vacibdir. Şagirdlər tərəfindən atılan hansı addım onların problem həll etmə bacarığına malik olduğunu göstərir?

• A) Komandaya rəhbərlik edən şagird qrup üzvlərindən kiminsə problemi həll etməsi üçün fəaliyyətə keçməsini gözləyir.
• B) Müəllim yaranmış problemin həlli ilə bağlı tapşırığı texniki təcrübəsi ilə tanınan şagirdlərdən birinə həvalə edir.
• C) Şagirdlər yaranmış problemin aradan qaldırılması məqsədi ilə bütün komanda üzvlərinin iştirakı ilə müzakirə təşkil edir.
• D) Müəllim yaranmış halı təhlil edir, qarşıya çıxan çətinliyin mümkün səbəblərini müəyyənləşdirib şagirdləri istiqamətləndirir.
• E) Şagirdlər düşündükləri çətin vəziyyətdən çıxmaq üçün təklif edirlər ki, hər kəs problemi fərdi şəkildə həll etsin.

5. Verilən fəaliyyətlərdən biri şagirdlərdə tənqidi təfəkkürü formalaşdırmağa xidmət etmir?

• A) Diskusiyalar, dilemmlar üzərindən müzakirələrin təşkil edilməsi.
• B) Problemi situasiya təqdim etməklə ən səmərəli həll yolunun seçilməsini tapşırmaq.
• C) Şagirdlərin öz aralarında müzakirə apararaq əsas məsələyə münasibət bildirməsi.
• D) Diskussiya zamanı diqqetlilik, eşitdiklərini dəqiq təkrarlamaq bacarığının formalaşdırılması.
• E) Debatlarda qarşı tərəfin nitqinin dəyərləndirilməsi.

6. Klasteri tamamlayın.

• A) İnformasiyada dəqiqliyə baxırlar.
• B) Mürəkkəb tam bir tapşırığın ayrı-ayrı hissələrini düzgün ardıcıl qaydada işləyirlər.
• C) Dəlillərə əsaslanaraq öz mövqelərini formalaşdırır.
• D) Risk almaq, problemin həllində çeviklik bu cür təfəkkürə sahib insanların xüsusiyyətidir.
• E) Oxuduqlarından ümumiləşdirərək əsaslı bir nəticə çıxarırlar.

7. Müəllim şagirdlərə sual ünvanlayır: “Təsəvvür edin ki, ailənin maliyyəsini idarə etməyə cavabdehsiniz. Gözlənilməz tibbi xərclər büdcənizə təsir edir və maliyyə sabitliyinizi təmin etmək üçün bəzi qərarlar qəbul etməlisiniz. Bütün zəruri xərcləri nəzərə almaq lazımdır”. Verilmiş situasiyada müəllimin məqsədi şagirdlərdə daha çox hansı təfəkkürü formalaşdırmaqdır?

• A) məntiqi
• B) yaradıcı
• C) tənqidi
• D) analoji
• E) sistemli

8. Müşahidə bacarığını təkmilləşdirmək üçün uyğun deyil:

• A) yığcam danışmaq
• B) qeydlər aparmaq
• C) fəal dinləyici olmaq
• D) nəticəyə gəlməyə tələsməmək
• E) daha çox informasiya toplamaq

9. “Qidanın tarladan süfrəyə gətirilmə prosesini” təsvir edən şagird hansı düşüncəni nümayiş etdirir?

• A) analoji düşünmə
• B) ardıcıl düşünmə
• C) sistemli düşünmə
• D) sirkulyar arqument
• E) qeyri-verbal düşünmə

10. Cədvələ əsasən uyğunluğu müəyyənləşdirin.

• A) 1, 2
• B) 3, 4
• C) 2, 3
• D) 1, 4
• E) 2, 4