การตั้งใจให้งานทั้งหลายไม่เกิดการผิดพลาดจากเรา เรียกว่าธรรมอะไร

• การระลึกรู้ชัด

• การทุ่มเทไม่บิดพริ้ว

ธรรมที่คอยประคองไม่ให้ประมาท มีชื่อในทางภาษามคธว่าอย่างไร

• สติสัมปชัญญะ

• หริโอตตัปปะ

การระลึกที่มีประสิทธิภาพที่ใช้ได้ทั้งทางโลกและทางธรรม ควรระลึกอย่างไร

• ระลึกก่อนหน้า
  ระลึกในขณะนี้

  ระลึกไปข้างหน้า

• ระลึกโดยใช้ฌาน

  ระลึกโดยกรรมฐาน

  ระลึกโดยความเป็นอัตตา

การรู้อย่างชัดแจ้ง ควรรู้อะไรบ้าง

• ประโยชน์หรือไม่

  ช่วยได้หรือไม่

  ควรหรือไม่

  ติดพันหรือไม่

• ทบทวนหรือไม่

  ปัจจุบันหรือไม่

  พูดหรือไม่

  ทำหรือไม่

ธรรมที่จะนำผู้ปฏิบัติธรรมไปจนบรรจบการไม่เกิดขึ้นอีก ควรมีธรรมอะไรเป็นแกนกลาง

• สติสัมปชัญญะ

• สัตตะวัชเชนะ

ผู้ไม่กลับมาเกิดอีก ยกย่องธรรมใดว่าเป็นเครื่องผลักดันให้ปฏิบัติไปถึงนิพพานได้ตรงที่สุด

• ความระลึกรู้ชัด

• การทำความดี

โดยมากพระอริยะยกย่องสติสัมปชัญญะว่าอย่างไร

• มีอุปการะต่อนิพพานอย่างยิ่ง

• เป็นคุณเครื่องในการทำความดี

จะทราบได้อย่างไรว่า การระลึกรู้ในขณะนั้นเป็นอดีตสติ

• นึกย้อนถึงเรื่องราวและผลของเรื่องนั้น

• นึกย้อนถึงอารมณ์ที่เกิดขึ้นกับเรื่องนั้น

จะทราบได้อย่างไรว่า การระลึกรู้ในขณะนั้นเป็นปัจจุบันสติ

• นึกรู้ว่าความพร้อมในขณะนี้เป็นอย่างไร และควรเลือกอย่างไรไม่ให้ติดพันเป็นโทษ

• นึกรู้ว่าความพร้อมในขณะนี้เป็นอย่างไร และเลือกในทางที่อารมณ์นำไป

พระพุทธเจ้า ตรัสถึงสภาพของใจที่ควรแก่การงาน ว่ามีสภาพอย่างไร

• ผู้มีสภาพกรรมฐานปรากฏขึ้นเอง เช่น สัมผัสได้ชัดขึ้นมาเองว่าร่างกายหายใจอย่างไรอยู่

• ผู้มีสภาพความคิดปรากฏชัดจนเป็นรางสังหรให้เลือกทำตามอย่างนั้น