27.07.33. ÔN TẬP

TÌM CÂU CHỦ ĐỀ TRONG ĐOẠN VĂN SAU

Trong bài “Viếng lăng Bác”, ngoại cảnh chỉ được miêu tả chấm phá vài nét, còn chủ yếu tác giả Viễn Phương bộc lộ tâm trạng, cảm xúc yêu thương, ngưỡng mộ của mình đối với chủ tịch Hồ Chí Minh” ví như trong khổ thơ thứ nhất(1):“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác/…./Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.”Ngay câu đầu, chúng ta đã bị cuốn hút trước cách xưng hô, bày tỏ của tác giả: “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác”(2). Câu thơ chỉ gỏn gọn như một lời thông báo nhưng lại gợi ra tâm trạng xúc động của người con từ chiến trường miền Nam sau bao nhiêu năm mong mỏi bây giờ mới được ra thăm Bác (3). Cách dùng đại từ xưng hô “con” rất gần gũi, thân thiết, ấm áp tình thân kết hợp cách nói giảm, nói tránh “thăm” như khẳng định  Bác Hồ còn sống mãi trong tâm tưởng của mỗi người con Việt Nam(4). Giữa muôn cây cỏ trong sương khói Ba Đình, Viễn Phương chỉ chấm phá ngoại cảnh bằng một nét vẽ “Hàng tre”. (5) Hình ảnh hàng tre vừa tả thực vừa mang tính chất ẩn dụ  tượng trưng, giàu ý nghĩa liên tưởng sâu sắc (6). Từ cảm thán “ôi” vang lên biểu thị niềm xúc động tự hào đang cuộn trào(7). Từ đó tác giả có những suy ngẫm sâu sắc: Tre là hình ảnh hết sức thân thuộc của làng quê, đất nước Việt Nam, đã thành một biểu tượng của dân tộc (7). Màu tre xanh mang biểu tượng của tâm hồn thanh cao, hiền hoà (“xanh xanh Việt Nam) nhưng cũng mang sức sống bền bỉ, kiên cường của dân tộc ta (“Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng”) (8). Hàng tre - dân tộc càng đẹp hơn khi quây quần về đây, bên Người, canh cho giấc ngủ của Người được bình yên vĩnh hằng (9). Trở về bên lăng, đứng trước hàng tre, cũng là sự trở về bên Bác – người Cha vĩ đại, trở về cùng nhân dân, đất nước.(10)

• CÂU 1

• CÂU 2

• CÂU 9

• CÂU 10

ĐOẠN VĂN SAU ĐƯỢC TRÌNH BÀY THEO PHƯƠNG THỨC NÀO?

Trong bài “Viếng lăng Bác”, ngoại cảnh chỉ được miêu tả chấm phá vài nét, còn chủ yếu tác giả Viễn Phương bộc lộ tâm trạng, cảm xúc yêu thương, ngưỡng mộ của mình đối với chủ tịch Hồ Chí Minh” ví như trong khổ thơ thứ nhất(1):“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác/…./Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.”Ngay câu đầu, chúng ta đã bị cuốn hút trước cách xưng hô, bày tỏ của tác giả: “Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác”(2). Câu thơ chỉ gỏn gọn như một lời thông báo nhưng lại gợi ra tâm trạng xúc động của người con từ chiến trường miền Nam sau bao nhiêu năm mong mỏi bây giờ mới được ra thăm Bác (3). Cách dùng đại từ xưng hô “con” rất gần gũi, thân thiết, ấm áp tình thân kết hợp cách nói giảm, nói tránh “thăm” như khẳng định  Bác Hồ còn sống mãi trong tâm tưởng của mỗi người con Việt Nam(4). Giữa muôn cây cỏ trong sương khói Ba Đình, Viễn Phương chỉ chấm phá ngoại cảnh bằng một nét vẽ “Hàng tre”. (5) Hình ảnh hàng tre vừa tả thực vừa mang tính chất ẩn dụ  tượng trưng, giàu ý nghĩa liên tưởng sâu sắc (6). Từ cảm thán “ôi” vang lên biểu thị niềm xúc động tự hào đang cuộn trào(7). Từ đó tác giả có những suy ngẫm sâu sắc: Tre là hình ảnh hết sức thân thuộc của làng quê, đất nước Việt Nam, đã thành một biểu tượng của dân tộc (7). Màu tre xanh mang biểu tượng của tâm hồn thanh cao, hiền hoà (“xanh xanh Việt Nam) nhưng cũng mang sức sống bền bỉ, kiên cường của dân tộc ta (“Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng”) (8). Hàng tre - dân tộc càng đẹp hơn khi quây quần về đây, bên Người, canh cho giấc ngủ của Người được bình yên vĩnh hằng (9). Trở về bên lăng, đứng trước hàng tre, cũng là sự trở về bên Bác – người Cha vĩ đại, trở về cùng nhân dân, đất nước.(10)

• DIỄN DỊCH

• QUY NẠP

• SONG SONG

• PHỐI HỢP

      XÁC ĐỊNH CÂU CHỦ ĐỀ CỦA ĐOẠN VĂN SAU

Cuối bài thơ “Đồng chí”, Chính Hữu dẫn dắt bạn đọc đến trước một bối cảnh khắc nghiệt  quen thuộc thời chống Pháp : “Đêm nay rừng hoang sương muối”(1). “Đêm nay” – thời gian của thì hiện tại giúp ta thấy được mạch hồi tưởng của cả bài thơ. Người lính từ khoảnh khắc sinh tử trước trận chiến, nhớ về những ngày đầu gặp gỡ.(2 Không gian rét buốt, đêm của rừng hoang thì càng như cắt da cắt thịt, lại thêm hiện tượng thời tiết khốc hại “sương muối”. (3)Biết bao gian khổ đang bủa vây trùng trùng lớp lớp những người lính.(4) Thế nhưng “Đứng cạnh bên nhau” lại là câu trả lời.(5) Người lính giữa cuộc chiến khốc liệt phía trước, giữa thời tiết buốt giá, họ vẫn ung dung, vẫn bên nhau vững chãi, bình tĩnh chờ giặc tới trong tư thế dũng cảm, hiên ngang.(6) Một câu thơ mà có tới 4 từ diễn tả sự gắn kết, kề vai sát cánh “đứng” “cạnh” “bên” “ nhau”.(7) Chính khoảnh khắc sinh tử trong gang tấc “chờ giặc tới”, vẻ đẹp của tình đồng chí càng được khắc họa trong hình ảnh bất ngờ độc đáo: “Đầu súng trăng treo”.(8) Xuất phát từ hình ảnh thực, nơi chiến hào, đầu súng dường như treo cả vầng trăng. (9)Súng tượng trưng cho chiến tranh đau thương tàn khốc, trăng tượng trưng cho hòa bình, hạnh phúc. (10)Câu thơ là sự vận động từ bóng tối tới ánh sáng, từ hiện thực tới lãng mạn, từ chất chiến sĩ sang chất thi sĩ.(11) Súng và trăng trái ngược với nhau, bổ sung cho nhau, làm nổi bật hình ảnh người lính cách mạng và tình đồng chí, khẳng định cuộc chiến đấu của họ vì chính nghĩa. (12)Câu thơ cuối kết tinh sức nặng của cả bài thơ. (13)Tình đồng chí không chỉ giúp họ vượt qua  gian lao đời lính, gắn kết họ mà còn giúp họ thêm nhiều lạc quan ở tương lai.(14) Bài thơ đã khép lại bằng một biểu tượng tuyệt đẹp về người lính thời kì kháng chiến chống Pháp, để lại ấn tượng sâu sắc nhất về tình đồng chí.(15)

• CÂU 1

• CÂU 2

• CÂU 14

• CÂU 15

BÀI THƠ ĐƯỢC VIẾT THEO THỂ THƠ NÀO?

MÙA HẠ

 

(Xuân Quỳnh*)

Đó là mùa của những tiếng chim reo

Trời xanh biếc, nắng tràn trên khắp ngả

Đất thành cây, mật trào lên vị quả

Bước chân người bỗng mở những đường đi.

 

Đó là mùa không thể giấu che

Cả vạn vật đều phơi trần dưới nắng

Biển xanh thẳm, cánh buồm lồng lộng trắng

Từ những miền cay đắng hoá thành thơ.

 

Đó là mùa của những ước mơ

Những dục vọng muôn đời không xiết kể

Gió hóa bão, mưa thành sông thành bể

Một thoáng nhìn có thể hoá tình yêu.

 

Đó là mùa của những buổi chiều

Cánh diều giấy nghiêng vòm trời cao vút

Tiếng dế thức suốt đêm dài oi bức

Tiếng cuốc dồn thúc giục nắng đang trưa.

 

Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa

Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết?

Mà mặt đất màu xanh là vẫn biển

Quả ngọt ngào thắm thiết vẫn màu hoa.

                                                                                                    28-06-1986

(Thơ Xuân Quỳnh, NXB Văn học, Hà Nội, 2022,tr.34-35)

(*) Xuân Quỳnh (1942 – 1988) là một trong số những gương mặt tiêu biểu nhất của thế hệ các nhà thơ trẻ thời chống Mĩ.Thơ Xuân Quỳnh là tiếng nói của một tâm hồn phụ nữ nhiều trắc ẩn, luôn da diết trong khát vọng về hạnh phúc đời thường.
(**) Bài thơ được Xuân Quỳnh sáng tác năm 1968, khi tuổi trẻ đã qua, nhưng cái rực cháy, cái khát khao của một thời hoa lửa vẫn còn rạo rực trong từng câu thơ.

• THƠ TỰ DO

• THƠ LỤC BÁT

• THƠ SÁU CHỮ

• THƠ BẢY CHỮ

  XÁC ĐỊNH PHƯƠNG THỨC TRÌNH BÀY ĐOẠN VĂN SAU

Cuối bài thơ “Đồng chí”, Chính Hữu dẫn dắt bạn đọc đến trước một bối cảnh khắc nghiệt  quen thuộc thời chống Pháp : “Đêm nay rừng hoang sương muối”(1). “Đêm nay” – thời gian của thì hiện tại giúp ta thấy được mạch hồi tưởng của cả bài thơ. Người lính từ khoảnh khắc sinh tử trước trận chiến, nhớ về những ngày đầu gặp gỡ.(2 Không gian rét buốt, đêm của rừng hoang thì càng như cắt da cắt thịt, lại thêm hiện tượng thời tiết khốc hại “sương muối”. (3)Biết bao gian khổ đang bủa vây trùng trùng lớp lớp những người lính.(4) Thế nhưng “Đứng cạnh bên nhau” lại là câu trả lời.(5) Người lính giữa cuộc chiến khốc liệt phía trước, giữa thời tiết buốt giá, họ vẫn ung dung, vẫn bên nhau vững chãi, bình tĩnh chờ giặc tới trong tư thế dũng cảm, hiên ngang.(6) Một câu thơ mà có tới 4 từ diễn tả sự gắn kết, kề vai sát cánh “đứng” “cạnh” “bên” “ nhau”.(7) Chính khoảnh khắc sinh tử trong gang tấc “chờ giặc tới”, vẻ đẹp của tình đồng chí càng được khắc họa trong hình ảnh bất ngờ độc đáo: “Đầu súng trăng treo”.(8) Xuất phát từ hình ảnh thực, nơi chiến hào, đầu súng dường như treo cả vầng trăng. (9)Súng tượng trưng cho chiến tranh đau thương tàn khốc, trăng tượng trưng cho hòa bình, hạnh phúc. (10)Câu thơ là sự vận động từ bóng tối tới ánh sáng, từ hiện thực tới lãng mạn, từ chất chiến sĩ sang chất thi sĩ.(11) Súng và trăng trái ngược với nhau, bổ sung cho nhau, làm nổi bật hình ảnh người lính cách mạng và tình đồng chí, khẳng định cuộc chiến đấu của họ vì chính nghĩa. (12)Câu thơ cuối kết tinh sức nặng của cả bài thơ. (13)Tình đồng chí không chỉ giúp họ vượt qua  gian lao đời lính, gắn kết họ mà còn giúp họ thêm nhiều lạc quan ở tương lai.(14) Bài thơ đã khép lại bằng một biểu tượng tuyệt đẹp về người lính thời kì kháng chiến chống Pháp, để lại ấn tượng sâu sắc nhất về tình đồng chí.(15)

• DIỄN DỊCH

• QUY NẠP

• SONG SONG

• PHỐI HỢP

Chiều chủ nhật ba thường đi dạo,
           Các cửa hàng bày áo trẻ con.

             Lòng ba không khỏi riêng buồn,
      Ngắm từng kiểu áo, nhớ con vô cùng!

(Nguyễn Bính)

Xác định thể thơ của đoạn thơ trên?

• lục bát

• song thất lục bát

• thất ngôn tứ tuyệt

• thơ tám chữ

Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,

Đò biếng lười nằm mặc nước trôi sông;

Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng

Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời.

Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ,

Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ;

Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió,

Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa.

Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng,

Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra

Làm giật mình một cô nàng yếm thắm

Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.

(Chiều xuân - Anh Thơ)

Xác định thể thơ của bài thơ trên?

• thơ 6 chữ

• thơ 7 chữ

• thơ 8 chữ

• thơ tự do

Answer explanation

* Chú thích

- Anh Thơ tên thật Vương Kiều Ân, quê Hải Dương, bà sinh năm 1921, mất năm 2005. Là nhà thơ tiêu biểu của Phong trào Thơ mới. Thơ của bà thiên về tả cảnh với những nét vẽ chân thực, tinh tế, thấm đượm một tình quê đằm thắm, pha chút tâm sự bâng khuâng, u buồn.

- Bức tranh quê là tập thơ đầu tay, Anh Thơ sáng tác lúc vừa mười tám tuổi. Tập thơ do NXB Đời nay ấn hành năm 1941. Lúc còn là bản thảo, tập thơ đã được giải khuyến khích của Tự lực văn đoàn năm 1939 (cùng với tập thơ Nghẹn ngào của Tế Hanh). Tập thơ gồm 41 bài mang một vẻ đẹp trong sáng, hồn nhiên của tuổi thanh xuân, thấm đẫm tình yêu quê hương tha thiết.

+ Chiều xuân in trong tập Bức tranh quê, là bài thơ tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Anh Thơ.

ĐOẠN VĂN TRÊN ĐƯỢC TRÌNH BÀY BẰNG PHƯƠNG THỨC NÀO?

Trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”, bằng ngòi bút tài hoa bậc thầy, Nguyễn Du đã vẽ nên một nhan sắc “nghiêng nước nghiêng thành” của một trang tuyệt thế giai nhân – Thúy Kiều. (1)Nếu như miêu tả Thúy Vân, Nguyễn Du tả khuôn mặt, nét lông mày, làn da, mái tóc, thì với Kiều, nhà thơ đặc tả đôi mắt – phần tinh anh nhất của trí tuệ, tâm hồn.(2) Nghệ thuật điểm nhãn, vẽ hồn cho nhân vật tập trung nhất ở câu thơ “Làn thu thủy, nét xuân sơn”.(3) “Làn thu thủy”- làn nước mùa thu dợn sóng gợi tả vẻ đẹp đôi mắt trong sáng, long lanh, thăm thẳm, linh hoạt(4). Đôi mắt vừa có chiều sâu tâm hồn vừa có sức cuốn hút lạ lùng! (5) “Nét xuân sơn” -  gợi hình ảnh đôi lông mày uốn cong xinh đẹp như dáng núi mùa xuân, vừa trẻ trung thanh tú vừa tràn đầy sức sống.(6) Nhan sắc ấy thấm đượm cái tươi xanh tinh khôi của trời đất xuân thì, lại quyến rũ sáng trong của buổi thu nồng nàn, làm say đắm lòng người.(7). Vẻ đẹp ấy khiến “hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”.(8) Nguyễn Du không miêu tả trực tiếp nhân vật mà miêu tả sự ghen ghét, đố kị của tạo hóa với nàng. (9)Nàng đẹp đến nỗi, đằm thắm duyên dáng đến nỗi hoa phải ghen, liễu phải hờn.(10)”Một hai nghiêng nước nghiêng thành” gợi nhớ đến hình ảnh sắc nước hương trời của các bậc đại mỹ nhân trong lịch sử, khi mà nhan sắc của họ làm chao đảo cả vạn quân.(11) Tác giả dùng những hình tượng ước lệ: Thu thuỷ, xuân sơn, liễu, hoa để tả Kiều, kết hợp với phép nhân hóa “ghen, hờn” khiến  Kiều hiện lên trước mắt chúng ta một cách có hồn, sinh động vô cùng(12). Đi cùng với tả nhan sắc “sắc đành đòi một”, Nguyễn Du còn dự báo số phận của nàng(13). Vẻ đẹp khiến tạo hóa phải hờn ghen, các vẻ đẹp khác phải đố kị, lại cộng thêm tâm hồn đa sầu đa cảm khiến Kiều không thể tránh khỏi định mệnh nghiệt ngã, số phận éo le, gian khổ(14). Chân dung của Kiều là chân dung mang  tính cách số phận và tiêu biểu cho nghệ thuật miêu tả nhân vật của Nguyễn Du(15).

• DIỄN DỊCH

• QUY NẠP

• SONG SONG

• PHỐI HỢP

XÁC ĐỊNH CÂU CHỦ ĐỀ CỦA ĐOẠN VĂN SAU?

Trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”, bằng ngòi bút tài hoa bậc thầy, Nguyễn Du đã vẽ nên một nhan sắc “nghiêng nước nghiêng thành” của một trang tuyệt thế giai nhân – Thúy Kiều. (1)Nếu như miêu tả Thúy Vân, Nguyễn Du tả khuôn mặt, nét lông mày, làn da, mái tóc, thì với Kiều, nhà thơ đặc tả đôi mắt – phần tinh anh nhất của trí tuệ, tâm hồn.(2) Nghệ thuật điểm nhãn, vẽ hồn cho nhân vật tập trung nhất ở câu thơ “Làn thu thủy, nét xuân sơn”.(3) “Làn thu thủy”- làn nước mùa thu dợn sóng gợi tả vẻ đẹp đôi mắt trong sáng, long lanh, thăm thẳm, linh hoạt(4). Đôi mắt vừa có chiều sâu tâm hồn vừa có sức cuốn hút lạ lùng! (5) “Nét xuân sơn” -  gợi hình ảnh đôi lông mày uốn cong xinh đẹp như dáng núi mùa xuân, vừa trẻ trung thanh tú vừa tràn đầy sức sống.(6) Nhan sắc ấy thấm đượm cái tươi xanh tinh khôi của trời đất xuân thì, lại quyến rũ sáng trong của buổi thu nồng nàn, làm say đắm lòng người.(7). Vẻ đẹp ấy khiến “hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”.(8) Nguyễn Du không miêu tả trực tiếp nhân vật mà miêu tả sự ghen ghét, đố kị của tạo hóa với nàng. (9)Nàng đẹp đến nỗi, đằm thắm duyên dáng đến nỗi hoa phải ghen, liễu phải hờn.(10)”Một hai nghiêng nước nghiêng thành” gợi nhớ đến hình ảnh sắc nước hương trời của các bậc đại mỹ nhân trong lịch sử, khi mà nhan sắc của họ làm chao đảo cả vạn quân.(11) Tác giả dùng những hình tượng ước lệ: Thu thuỷ, xuân sơn, liễu, hoa để tả Kiều, kết hợp với phép nhân hóa “ghen, hờn” khiến  Kiều hiện lên trước mắt chúng ta một cách có hồn, sinh động vô cùng(12). Đi cùng với tả nhan sắc “sắc đành đòi một”, Nguyễn Du còn dự báo số phận của nàng(13). Vẻ đẹp khiến tạo hóa phải hờn ghen, các vẻ đẹp khác phải đố kị, lại cộng thêm tâm hồn đa sầu đa cảm khiến Kiều không thể tránh khỏi định mệnh nghiệt ngã, số phận éo le, gian khổ(14). Chân dung của Kiều là chân dung mang  tính cách số phận và tiêu biểu cho nghệ thuật miêu tả nhân vật của Nguyễn Du(15).

• CÂU 1

• CÂU 2

• CÂU 14

• CÂU 15

XÁC ĐỊNH PHƯƠNG THỨC TRÌNH BÀY ĐOẠN VĂN

Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của nhà văn Nguyễn Quang Sáng cùng những điều trong cuộc sống đã giúp em có được những suy nghĩ sâu sắc hơn về tình cảm gia đình đối với mỗi con người(1). Tình cảm gia đình là những tình cảm thân thương, gắn bó và thiêng liêng trong tâm hồn mỗi con người, là đề tài quen thuộc trong văn học(2). Trong “Chiếc lược ngà”, chiến tranh đã gây ra bao chia  ly, đau thương mất mát cho gia đình ông Sáu nhưng không thể chia cắt được tình cảm cha con, tình cảm gia đình (3). Bé Thu có một tình yêu cha sâu sắc, mãnh liệt, bởi thế bé kiên quyết không nhận “ba” vì luôn tôn thờ người ba trong tâm tưởng, để rồi tình yêu ba bùng cháy nhói lòng trong giây phút chia tay(4). Ông Sáu yêu con, dành tất cả sự quan tâm, nỗi nhớ, niềm yêu dành cho con -  ông hi sinh nhưng tình phụ tử thì không bao giờ chết(5). Trong cuộc sống, ta bắt gặp bao câu chuyện cảm động triệu trái tim về tình mẫu tử, tình phụ tử, tình cảm anh chị em ruột thịt, tình bà cháu, ông cháu…(6)Tình cảm gia đình trong mọi hoàn cảnh luôn làm nên sức mạnh, niềm tin, nghị lực để con người vượt qua mọi khó khăn, thử thách(7). Người con nào trên bước đường đời dù sóng gió tới mấy cũng hạnh phúc khi nghĩ về mái ấm gia đình đang đón đợi, người mẹ Đậu Thị Huyền Trâm vì con mà vượt qua những đớn đau khủng khiếp về thể xác(8). Tuy nhiên đâu đó trong cuộc sống vẫn có những người không hiểu, không trân trọng, không giữ gìn và xây đắp tình cảm gia đình (9). Vợ chồng chia ly vì một người phản bội, con đánh đập cha mẹ già vì tiền, anh em kiện tụng nhau vì thừa kế…(10)Chúng ta hãy lên án những biểu hiện phá vỡ, làm phai mòn tình cảm gia đình(11). Dù ở đâu, trong hoàn cảnh nào, bây giờ hay mãi về sau, tình cảm gia đình luôn là điều thiêng liêng, gắn liền với tình yêu quê hương, tình yêu đất nước và giá trị cuộc đời của mỗi chúng ta(12).

• DIỄN DỊCH

• QUY NẠP

• SONG SONG

• PHỐI HỢP