Melting kafli 34

Dýr þurfa því að geta breytt ​ (a)   fæðunnar í einfaldar til að geta viðhaldið starfsemi í frumum eins og að setja saman nýjar ​ (b)   , ​ (c)   og ​ (d)   .

• stórsameindum
• sameindir
• frumur
• vefi
• lífverur
• einliðum

Ein af áskorunum okkar manna er að viðhalda jafnvægi milli ​ (a)   , geymslu ​ (b)   og orku notkunar. Ójafnvægi í þessu ferli getur valdið alvarlegum heilsufarsvandamálum. Sem dæmi ef maður neytir of mikillar fæðu án þess að eyða orku á móti, getur það leitt til ofþyngdar, sem eykur hættu á þróun ​ (c)   eins og ​ (d)   og hjarta og æðasjúkdóma. Undanfarið hefur tíðni þessarar sjúkdóma aukist mikið og því er mikilvægt að skilja hlutverk næringu í viðahaldi á góðri heilsu.

• fæðuinntöku
• umframorku
• sjúkdóma
• sykursýki 2
• melanoma
• augnbotnahrörnun

Dýr fá næringu sína með því að borða aðrar lífverur. Eftir því hvaða lífverur þau borða, eru þau flokkuð í eftirfarandi flokka

• Grasbítar, kjötætur, smáætur

• Grasbítar, alætur, matvandar

• Grasbítar, kjötætur, alætur

• Smáætur, matvandar, ofætur

Settu myndirnar í rétta flokka

Groups:

(a) Grasbítur

,

(b) Alæta

,

(c) Kjötæta

• 
• 
• 
• 
• 
• 

Paraðu saman

• Lifur

• Myndar gall og losar í gallblöðruna

• Garnaæðakerfi

• Meltingarvegur með eitt op sem bæði tekur inn fæðu og losar úrgang

• Skeifugörn

• Niðurbrot próteina í maga

• Vélinda

• Tekur við fæðumaukinu og blanda brissafa saman við til að hlutleysa

• pepsín

• Löng slanga sem liggur frá munni niður í maga

Settu í réttan flokk

Groups:

(a) Magi

,

(b) smáþarmar

,

(c) Stórgirni

,

(d) Aukalíffæri meltingar

• Bris

• Ásgörn

• Örtotur

• Sýra

• Þykk slímhúð

• Dausgörn

• Botnristill

• Endaþarmur

• Pepsín

• Lifur

• Gallblaðra

• Ristill

• Skeifugörn

• Munnvatnskirtlar

Merktu inn á myndina

a

b

c

d

e

f

Bris

Lifur

Skeifugörn

Magi

Kok

Kjálkabarðskirtill

Merktu við ranga fullyrðingu

• Brissafinn sápar fitu og auðveldar meltingu hennar

• Megnið af kolvetnum og amínósýrum eru teknar upp í ásgörn

• Gallið sápar fituna og auðveldar meltingu þess

• Megnið af efnameltingunni fer fram í skeifugörninni

Frumur okkar geta nýmyndað 11 af þeim 20 amínósýrum sem þær þurfa til að búa til prótein. Þær 9 sem við getum ekki nýmyndað kallast?

• Vatnsfælnar amínósýrur

• Vatnssæknar amínósýrur

• Nauðsynlegar amínósýrur

• Fituleysanlegar amínósýrur

Flokkaðu vítamínin í réttan flokk

Groups:

(a) Fituleysanleg/Vatnsfælin

,

(b) Vatnsleysanleg

• E vítamín

• B vítamín

• A vítamín

• C vítamín

• D vítamín

• K vítamín