Riccardo had koorts. Om te bepalen of het bloed van Riccardo geïnfecteerd was, werd het op de aanwezigheid van bacteriën onderzocht door het hematologielaboratorium.

Hiervoor werd een kleurstof gebruikt die bacteriën wel kleurt

maar menselijke cellen niet.

Aan welk deel of aan welk molecuul van de bacterie bindt deze kleurstof?

• celmembraan

• celwand

• DNA

• hemoglobine

• mitochondrium

Om op een illegale manier hun prestaties te verbeteren, injecteren sommige wielrenners een hormoon om de concentratie rode bloedcellen te verhogen.

− Welk hormoon is dit?

− Waar in het lichaam wordt dit hormoon van nature aangemaakt?

− Wat is het doelwitorgaan van dit hormoon?

• ADH, gemaakt in hypofyse, doelwitorgaan nieren

• ADH, gemaakt in nieren, doelwitorgaan beenmerg

• EPO, gemaakt in hypofyse, doelwitorgaan nieren

• EPO, gemaakt in nieren, doelwitorgaan beenmerg

De genetische code van een deel van het RNA-molecuul uit een bacterie, dat codeert voor een stukje spinrageiwit dat volledig uit glycine bestaat, is:

GGA GGA GGG GGU GGA.

Welke verandering (hieronder onderstreept) in dit deel van het RNAmolecuul van de bacterie leidt tot een ander eiwitmolecuul?

• GGA GGC GGG GGU GGA

• GGA GGA GUG GGU GGA

• GGA GGA GGG GGA GGA

• GGG GGA GGG GGU GGA

Tim wil onderzoeken welke delen van de mycorrhiza behoren tot de vliegenzwam en welke tot de berk. Hiervoor maakt hij een preparaat van enkele cellen van de mycorrhiza. Door de microscoop ziet hij: celwanden, celkernen en vacuolen.

Kan Tim de aanwezigheid of afwezigheid van een van deze celstructuren gebruiken om onderscheid te maken tussen de cellen van de vliegenzwam en de cellen van de berk? Zo ja, welke celstructuren kan hij hiervoor gebruiken?

• nee

• ja, de celkernen

• ja, de celwanden

• ja, de vacuolen

De vliegenzwam is een opvallende paddenstoel. Het eten ervan kan leiden tot vergiftigingsverschijnselen. De vliegenzwam bevat stoffen met een bedwelmende en hallucinogene werking. Een van deze stoffen is muscimol, dat als een neurotransmitter werkt.

In afbeelding 5 zie je delen van een aantal zenuwcellen. Vier plaatsen zijn met een cijfer aangegeven.

Welk cijfer geeft de plaats aan waar muscimol werkzaam is waardoor een bedwelmend effect in de hersenen ontstaat?

• 1

• 2

• 3

• 4

Vertering van cellulose uit de vezels van het zeewier door de darmbacterie levert bruikbare voedingstoffen op voor de gastheer.

Welke voedingstoffen zijn dit?

• mineralen

• monosachariden

• nucleotiden

• vitaminen

De Biobag is een zak waarin uit organisch afval biogas gemaakt wordt met behulp van micro-organismen. Met dit biogas kunnen mensen koken. De Biobag verkleint op deze manier zowel de houtkap als de afvalberg. Guatemala is een land in Midden-Amerika, waar een groot deel van de Indiaanse bevolking zijn brood verdient met landbouw. Zoals in meerdere tropische gebieden gaat dit ten koste van regenwouden. Doordat landbouwgronden uitgeput raken, worden bomen gekapt om nieuw akkerland te winnen. Door introductie en gebruik van de Biobag wordt afval vergist. De vrijgekomen mineralen kunnen weer gebruikt worden als mest voor de uitgeputte landbouwgronden. Het geproduceerde biogas kan worden gebruikt om op te koken. Hiervoor wordt nu voornamelijk gekapt hout gebruikt.

In de Biobag worden anaerobe bacteriën gebruikt om het afval af te breken.

Na het omzetten van het organisch afval door de bacteriën bevat het restproduct voornamelijk ammonium. In de bodem wordt ammonium omgezet in nitriet en nitraat.

Waardoor ontstaat er in de Biobag ammonium en geen nitriet of nitraat?

• In de biobag bevinden zich aerobe bacteriën, dus geen zuurstof. Voor de vorming van nitriet en nitraat uit ammonium is zuurstof nodig.

• In de biobag bevinden zich aerobe bacteriën, dus zuurstof. Voor de vorming van nitriet en nitraat uit ammonium is zuurstof nodig en dat wordt al door de bacteriën gebruikt.

• In de biobag bevinden zich anaerobe bacteriën, dus geen zuurstof. Voor de vorming van nitriet en nitraat uit ammonium is zuurstof nodig.

• In de biobag bevinden zich anaerobe bacteriën, dus zuurstof. Voor de vorming van nitriet en nitraat uit ammonium is zuurstof nodig en dat wordt al door de bacteriën gebruikt.

Planten gebruiken fosfaten voor het maken van organische verbindingen.

Voor het maken van welke organische verbindingen is fosfaat noodzakelijk als bouwstof?

• alleen aminozuren

• alleen chlorofyl

• alleen DNA

• alleen DNA en chlorofyl

• alleen aminozuren en DNA

Welk van de onderstaande stoffen is anorganisch?

• galactose

• chlorophyl

• fosfolipide

• methionine (aminozuur)

• zuurstof

Wat gebeurt er tijdens de S-fase van de celcyclus?

• mitose (celdeling)

• plasmagroei

• DNA-replicatie (verdubbeling)

• splitsing van chromosomen