Zasada tolerancji Shelforda mówi o:

• Przystosowaniu do wzrostu w różnych zakresach wartości czynników fizykochemicznych

• Każdy organizm charakteryzuje się swoim optimum warunków wzrostowych oraz pewnymi zakresami tolerancji wobec podwyższonej oraz obniżonej wartości danego czynnika, poza którymi jego wzrost nie jest już możliwy

• Jednocześnie niemożliwe jest określenie skrajnych wartości danego czynnika stresowego, przy których wzrost jest jeszcze możliwy

• Każda ekstremalna zmiana warunków środowiska wywołuje stres. Stres ten, w zależności od intensywności zmiany i czasu jej działania, może odzwierciedlać się poprzez zmniejszenie intensywności podziałów komórkowych, wydłużenie fazy lag

Psychrofile to mikroorganizmy ekstremofilne w odniesieniu do czynnika środowiska

• Susza

• Niska temperatura

• pH

• Stres osmotyczny

Proces naprawy DNA przy udziale enzymu fotliazy i w obecności światła to:

• Fotoreaktywacja

• Fotouczulenie

• Fotosensytyzacja

• Fotoperiod

Proces fotodynamicznego uczulenia jest:

• Korzystny dla mikroorganizmów, ponieważ zabezpiecza przed działaniem wolnych rodników

• Niekorzystny, ponieważ prowadzi do uwalniania wolnych rodników w obecności specyficznych substancji

• Korzystny i zachodzi w obecności barwników występujących w komórkach mikroorganizmów

• Niekorzystny, ponieważ promieniowanie widzialne powoduje inaktywacji mikroorganizmów i wprowadzenie ich w stan vbnc

Gęste upakowanie nukleoidu, zwiększony udział par G+C, zmniejszenie ilości aminokwasów polarnych- charakteryzuje mikroorganizmy:

• Osmotolerancyjne

• Halofile

• Zimnolubne

• Ciepłolubne

Zwiększenie stosunku kwasów nasyconych do nienasyconych, synteza kwasów nienasyconych de novo, zwiększenie udzialunienasyconych kwasów w konformacji cis charakteryzuje mikroorganizmy:

• Osmotolerancyjne

• Halofile

• Zimnolubne

• Ciepłolubne

Aminokwasy głównie z ujemnie naładowanymi resztami, synteza związków anionowych, synteza proliny i trehalozy, kompleksowanie DNA z białkami charakteryzuje mikroorganizmy:

• Osmotolerancyjne

• Halofile

• Zimnolubne

• Ciepłolubne

Osmolity to:

• Formy przetrwalne mikroorganizmów odpornych na wysychanie-kserofitów

• Związki produkowane przez bakterie halofilne wbudowywane w błonę komórkową

• Związki gromadzone wewnątrz komórki bakteryjnej (glicerol, glutaminian, betaina, ektoina)

• Są to chaperony, białka szoku cieplnego (HSP)

Wiele gatunków halofilnych haloarchea, np. Halobacterium sp. wytwarza wewnątrzkomórkowe pęcherzyki gazu. Pozwalają one unosić się komórkom na powierzchni wody, ułatwiając tym samym prowadzenie procesu fotosyntezy.Barwne zakwity solanek bogatych w mikroorganizmy halofilne związane są z:

• Produkcją szkodliwych metabolitów ubocznych

• Konkurencją organizmów halofilnych z fauną zamieszkującą solanki

• Reakcją na kontakt z tlenem przy powierzchni wody

• Syntezą barwników karotenoidowych chroniących komórki przed promieniowaniem UV

W niekorzystnych warunkach środowiska mikroorganizmy zdolne są do sporulacji, oznacza to:

• Wytwarzanie przetrwalników i zarodników

• Wytwarzania endospor (Bacillus sp.)

• Wytwarzanie przetrwalników i endospor

• Wytwarzanie akinet (sinice)