Ерте заманда адамдардың болашағын болжап айтып беретін бір данышпан өмір сүріпті. Оның аты Қорқыт екен. Ол көп саяхат жасаған, көпті көрген және көп білетін адам болады. Жаманды да, жақсыны да көреді, бәрін бүге-шігесіне дейін түсінуге, біліп алуға тырысады. Бірақ өмірде оны бір ой қатты толғандырады. Бір күні Қорқыт түс көреді. Түсінде ол мола қазып жатқан адамдарды көреді. Адамдарға жақындап не қазып жатқанын сұрайды. Адамдардың жауабынан Қорқыт селк ете түседі. Келесі күні жердің басқа жеріне сапар шегеді. Ол Бетпақдаланың сусыз шӛлімен, Сарыарқа төсімен саяхат жасайды, бірақ қайда барса да алдынан өзіне арнап қазылған көрге кездесе береді. Ойлана отырып, Қорқыт бір ұйғарымға тоқтап, еліне қайтып оралады. Қорқыт еліне оралған соң түсінде: «Сен «өлім» деген сөзді ауызға алған кезде ажалыңды табасың» аян береді. Көп уақыт өтеді. Бірде оның өгізшесі байлауынан үзіп қашып кетеді. Қорқыт ашу үстінде: «өліп қалайын, бірақ іздеп тауып аламын»,-деп,өгізшені іздеуге аттанады. Айтады да, өкініп қалады. Оған ажал төніп келген соң қорытынды шешім қабылдайды. «Тезірек бұл жерден кету керек, деп желмаясына мініп ұзақ саяхатқа шығады. Ол өзінің ұзақ саяхаттары кезінде қорытқан ойлары жөнінде тоқтаусыз жырлайды. Оның жырларын құстар ұшуын тоқтатып тыңдайды, жел соғуын доғара қойып тыңдайды. Сарыарқаның аң-құсы оны тыңдау үшін Сырдарияның жағасына келеді. Тіпті өзеннің өзі қобыз үнін тыңдау үшін оқтын-оқтын ағысын тоқтатады екен. Қорқыт мөлдір суға қадала қарап, қобыз күйін тоқтатпай тарта береді. Ажал да Қорқыттың жанға жайлы күйлеріне құлақ салған қалпы жүрегіне жылы тиген жылы әуенді үзуден жасқанып, арбалған күйінде тұрып қала береді. Қорқыт өліммен осылай күреседі. Сӛйтіп бірде тынымсыз күрестен шаршаған әрі қажыған қарт қалғып кетеді. Сол-ақ екен, оны аңдып жүрген ажал улы жыланға айналып, қартты шағып өлтіреді.
Сұрақ
Қорқытты толғандырған ой: