TOPLUMCU GERÇEKÇİLER

Göğsü bağrı açıktı. Elinde orak vardı. Ekin biçiyordu. Yüzünü toprağa, sırtını güneşe vermişti. Tarladaki ekini kurtarmaya çalışıyordu. Sırtında kaput bezinden bir iç gömleği vardı. Dışlığı yoktu. İç gömleği kirden meşine dönmüştü. Elindeki orak küçüktü, koç boynuzu kadar bir şeydi. Bu yılın buğdayı geçen yılın buğdayından uzun gibi geliyordu gözüne. Dizine çıkmıyordu ama kıraçta ne buğdaylar olmuştu bundan boysuz. “Biz bu cenabet topraklarda çok buğdaylar gördük bacaksız, çok arpalar biçtik cüce.” dedi içinden. Adam usta orakçıydı. Ama ustalık para etmiyordu kıracın ortasında. Bunalıyor, ikide bir dikiliyor, elini kalçasına koyup küçük, kaplumbağa gözlerini kısarak aşağılara, yola bakıyordu. Gelip geçen “otopos”ları izliyordu. Ama çok dikelemiyordu, karısı mız mız ediyor, oğlu kararıyordu. Gözünün kuyruğuyla baksa anlardı. Yüzde yüz kızıyorlardı.

Bu parçadan edebiyatımızdaki toplumcu gerçekçi hikâye ve roman anlayışıyla ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisi çıkarılamaz? (2010)

• Köye ve köylüye yönelme anlayışı benimsenmiştir.

• Kişiler iç ve dış dünyasıyla birlikte ele alınmıştır.

• Sorunların yansıtılması amaçlanmıştır.

• Gözleme dayalı bir anlatım söz konusudur.

• Halkı aydınlatma amacı güdülmüştür.

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? (2011)

• Necati Cumalı‘nın ilk romanı Tütün Zamanı; Yağmurlar ve Topraklar, Acı Tütün ile devam eden Ege üçlemesinin ilk halkasıdır.

• Orhan Kemal, Çukurova yöresinin ve o yöredeki çaresiz insanların sorunlarını Ortadirek, Yer Demir Gök Bakır gibi romanlarında ele almıştır.

• Fazıl Hüsnü Dağlarca, çok kolay ve rahat yazabilen, Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinin en uzun soluklu şairidir.

• Behçet Necatigil‘in Bile/Yazdı, Evler ve Eski Toprak kitaplarındaki şiirlerinde, eski ve yeniyle biçim ve tema arasındaki uyum kendisini açıkça gösterir.

• Şiirlerinin özü itibarıyla millî romantik bir şair olan Cahit Külebi‘nin şiir kitapları arasında Adamın Biri’ni, Türk Mavisi’ni, Sıkıntı’yı ve Umut’u sayabiliriz.

Cimrilik, korkaklık, evlat sevgisi gibi bütün insanlarda ortak olan bir niteliği abartarak bir insanda toplama işidir tipleştirme. Söz gelimi Balzac'ın Goriot Baba'sı, Cervantes'in Don Kişot'u birer tiptir. Buna göre Oğuz Atay'ın Tutunamayanlar adlı romanındaki ..., Yaşar Kemal'in Ortadirek adlı romanındaki ... birer tiptir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? (2012)

• Cemil - Afife

• Hayri - Hakkı Celis

• Yusuf - Fahim Bey

• Selim - Meryemce

• Adnan - Seniha

Cumhuriyet Dönemi'nin kimi romancıları, özellikle halkın sorunlarını yansıtma, bu sorunlar doğrultusunda okurları bilinçlendirme amacını gütmüşlerdir. Bunun için de insanları ezen koşulları, bu koşulları ortaya çıkaran etkenleri romanlarında ele alıp işlemişlerdir.

Aşağıdaki romanlardan hangisi yukarıda belirtilen tutumla oluşturulmamıştır?(2012)

• Kuyucaklı Yusuf

• Tütün Zamanı

• Kaplumbağalar

• Rahmet Yolları Kesti

• Sonuncu

Orhan Kemal'in Baba Evi adlı yapıtıyla aşağıdaki yapıtların hangisi arasında konusal yönden kimi açılardan bir benzerlik kurulamaz? (2012)

• Kurt Kanunu

• Kayıp Aranıyor

• Kopuk Takımı

• Arkadaş Islıkları

• Sokaktaki Adam

Aşağıdakilerden hangisi, Batılılaşma sorununu belirli tipler çevresinde ele alan eserlerden biri değildir? (2013)

• Ömer Seyfettin – Efruz Bey

• Reşat Nuri Güntekin – Yaprak Dökümü

• Yaşar Kemal – Ağrıdağı Efsanesi

• Halit Ziya Uşaklıgil – Aşk-ı Memnu

• Hüseyin Rahmi Gürpınar – Şık

Bazı edebî metinler, tarihî olaylara dayanır. Bu tür eserlerde bazı gerçeklere bağlı kalınsa da eserin orijinalliğini ve okunurluğunu sağlayan, yazarın kurgulama gücüdür. Okuyucu kalın bir tarih kitabını alıp baştan sona okumaya yanaşmaz ama birkaç ciltten oluşan sürükleyici tarihî bir romanı çok kısa sürede bitirebilir.

Aşağıdaki eserlerden hangisi, bu parçada anlatılan roman türüne örnek olarak gösterilemez? (2013)

• Osmancık

• Devlet Ana

• Yorgun Savaşçı

• Hep O Şarkı

• Yılkı Atı

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? (2014)

• A) Kemal Bilbaşar'ın ünlü eseri Cemo, Şeyh Sait Ayaklanması sırasında, Doğu Anadolu'daki ağa-kul-devlet üçgeni içindeki ilişki ve çatışmalar üzerine kurulmuştur.

• Necati Cumalı’nın Tütün Zamanı adlı romanında Cemal ile Zeliş’in aşkı çevresinde Batı Anadolu'daki tütün ekicilerinin kendi aralarındaki sevgileri, yalnızlıkları, umutları, toprağa bağlılıkları vb. trajik bir şekilde hikâyeleştirilmiştir.

• Sabahattin Ali’nin ilk romanı Kuyucaklı Yusuf’ta Anadolu’da çürümüş, parasal gücün yönlendirdiği adalet mekanizmasının bireysel isyanları oluşturması anlatılır.

• Bir Düğün Gecesi'nde, 1970’li yıllarda Türk toplumunun genel bir tablosunu sunan Adalet Ağaoğlu; dönemin farklı görevlerde bulunmuş, farklı dünya görüşlerine sahip tiplerini bir düğünde buluşturur.

• Kemal Tahir, Esir Şehrin İnsanları’nda Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemini anlatmıştır; olaylar 1290 yılında iki aylık süre içinde geçer.

Romanlarındaki kişileri; onları etkileyen, yönlendiren toplumsal çevrelerinden soyutlamadan vermiştir. Bundan dolayı biz, kişilerin davranışlarını yadırgamadığımız gibi bireyle toplumu iç içe izleriz. Romanlarının erkek kahramanları genelde değişik nedenlerle çevreleriyle uyum sağlayamayan kişilerdir. Kadınlar ise farklı özellikleriyle boy gösterirler. Kuyucaklı Yusuf’ta topluma boyun eğen, İçimizdeki Şeytan’da yavaş yavaş bilinçlenmeye başlayan bir kadınla karşılaşırız.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? (2015)

• Orhan Kemal

• Aziz Nesin

• Kemal Tahir

• Sabahattin Ali

• Necati Cumalı

Örneğin, Kırımlı yazar Cengiz Dağcı, II. Dünya Savaşı sırasında değişik cephelerde yaşanan vahşeti ilk romanı Korkunç Yıllar ve onun devamı olan Yurdunu Kaybeden Adam başta olmak üzere Türkiye Türkçesi ile yazdığı romanlarında anlatmıştır. Bu romanlarda olduğu gibi yakın tarihimiz de edebiyatımızda farklı yazarlarca konu edilmiştir. Türk edebiyatında özellikle Kurtuluş Savaşı’nın izleri eserlere yansımıştır.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada dile getirilen düşünceye yönelik eserlere örnek olamaz? (2016)

• Yorgun Savaşçı

• Avare Yıllar

• Sahnenin Dışındakiler

• Küçük Ağa

• Dersaadet'te Sabah Ezanları