T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi 5. Deneme Sınavı

Askeri İdadi yıllarında Mustafa Kemal gerek arkadaşlarından, gerekse öğretmenlerinden etkilenerek birçok alana ilgi duymuştur. Öğretmenlerinden biri olan Kolağası Mehmet Tevfik Bey sayesinde Osmanlı dönemi ile ilgili derinlemesine bilgi sahibi olup geçmiş ve gelecekle ilgili analitik düşünceler geliştirebilmiştir. Bunun yanında arkadaşı Naci Bey ile beraber farklı şairlerin şiirlerini okuyarak ince bir şiir zevkine sahip olmuştur. Voltaire (Volter), Rousseau (Russo), Diderot (Didero) gibi Fransız yazarların kitaplarını da altını çizip notlar alarak büyük bir dikkatle ve özenle okumuştur. Tüm bunlar onda etkili ve güzel konuşma sanatına da ilgiyi artırmış ve bu alanda da kendini geliştirmiştir.

Parçada Mustafa Kemal'in aşağıdaki alanlardan hangisine yönelik ilgisinden söz edilmemiştir?

• Askerlik

• Hitabet

• Tarih

• Edebiyat

Durum 1: Batıcılık fikir akımının öncülerinden olan Tevfik Fikret; Osmanlı Devleti’nin yenilik tutkusu olan aydınlarından birisidir. Yazdığı eserlerinden etkilenen Mustafa Kemal; “Ben inkılap ruhunu ondan aldım” demiştir.

Durum 2: Eserlerinde özgürlük, eşitlik, adalet ve insan hakları gibi kavramları işleyen J. J. Rousseau’dan etkilenen Mustafa Kemal, “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” sözünü bu düşünürden etkilenerek söylemiştir.

Verilen durumlar incelendiğinde Mustafa Kemal’in fikir adamlarından;

I. İleri görüşlülük II. Yenilikçilik

III. Tarih sevgisi IV. Milli irade V. Karşılıklılık

konularından hangilerinde etkilendiği söylenebilir?

• A) I, II ve III

• B) II ve IV

• B) II, III ve V

• D) I, II, III ve IV

⭐ “Amerika’dan gelen General Harbord Sivas’ta Mustafa Kemal ile görüşürken der ki: “Türk tarihinizi okudum.Milletiniz, büyük kumandanlar yetiştirmiş, büyük ordularıyla savaşmıştır.Bunları yapan bir millet elbette bir medeniyet sahibi olmalıdır.Takdir ederim.Ama bugünkü duruma bakalım, başta Almanya olmak üzere müttefiklerinizle beraber dört yıl harp ettiniz, yenildiniz. Müttefiklerinizle yapamadığınız şeyi bu durumda tek başınıza yapmayı nasıl düşünebiliyorsunuz?Fertlerin bazen intihar ettikleri görülür.Bir milletin intihar ettiğini mi göreceğiz?” Mustafa Kemal General’e: “ Teşekkür ederim, dedi. Tarihimizi okumuş, bizi öğrenmişsiniz; fakat şunu bilmenizi isterim ki biz manda ve himaye pençesine düşen bir kuş gibi yavaş yavaş, aşağılık bir ölüme mahkum olmaktansa babalarımızın oğulları olarak vuruşa vuruşa ölmeyi tercih ederiz.”

(Benim sorum = Kaynak: Falih Rıfkı Atay- Çankaya)

Yukarıdaki paragrafa göre Millî mücadele sürecinde Türk milletinin hangi özelliğine değinilmiştir?

• a) Tarih sevgisine

• b) Milli egemenlik tutkusuna

• c) Kozmopolit yapısına

• c) Vatan sevgisine

⭐ Suriye cephesinde Mustafa Kemal ile Alman General Liman Von Sanders arasındaki savaşın taktiği konusundaki fikir ayrılığı: Hintli bir asker kaçağı İngilizlerin iki gün sonra sahil yönünden saldırı yapacağını bildirdiği anda başlamıştı. Refet Bele, Ali Fuat ve Mustafa Kemal bu bilgilerin doğruluğuna inanıyordu. Bu görüşlerini Liman Von Sanders’ e bildirdiler. Liman Von Sanders aksi görüş belirtti. Ona göre İngilizler ancak demir yoluyla taarruz yapabilirdi. Hintlinin söylediği düşülmemesi gereken bir tuzaktı. Bu nedenle birliklerini çölden gelecek bir saldırıyı karşılayacak biçimde yerleştirdi. Kaçak Hintlinin söylediklerinin doğruluğuna inanan Mustafa Kemal son hazırlıklarına yöneldi ve bütün kumandanlara hazırlıklı olmalarını söyledi. Hintli ayrıca İngilizlerin kuvvetli bir bombardıman başlattıklarını bildirdi. Gerçekten de şafak vakti İngiliz saldırısı başladı. Saldırıdan son anda kaçabilen General Liman Von Sanders’ i az daha esir alacaklardı. Türk ordusu geri çekilmeye başladı. Bölgedeki sivil halk da orduyla birlikte çekiliyordu. Mustafa Kemal zaman geçmeden Liman Von Sanders' in yanına döndü ve düşüncelerini anlattı. Von Sanders:

- Planınız akla yatkın ama ben size onu icra etme emri veremem.

-Niçin diye sordu Mustafa Kemal.

-Ben burada bir yabancıyım diye cevapladı Von Sanders, savaşmadan Osmanlı Devleti’nin bir parçasını düşmana terk etmenin sorumluluğunu üzerime alamam. Bu, Türklerin aralarında çözecekler bir sorundur.

-Önemi yok, dedi Mustafa Kemal, sorumluluğu ben üstleniyorum.

-O halde size yeşil ışık, dedi Liman Von Sanders. Mustafa Kemal derhal karargâhına döndü ve Suriye Cephesindeki bütün birliklerine, doğrudan doğruya Halep üzerine çekilme emirini verdi. Kendisi de hızla bir savunma hattı hazırlamak için önden gitti”

Yukarıda verilen metne göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? (Benim sorum Fransız Yazar Benoist Mechin - Mustafa Kemal)

• A) Osmanlı ordusunda görev yapan yabancı Generaller vardır

• B) Mustafa Kemal savaşın kazanılmasında önemli rol oynamıştır

• C) Mustafa Kemal Suriye cephesinde geri çekilmenin sorumluluğunu almaktan çekinmemiştir.

• D) Alman General Liman Von Sanders istihbaratı değerlendirmede başarısız olmuştur.

⭐ “1. Dünya Savaşı’nda; Türkler, dünyanın öteki halklarından daha çok acı çektiler. Yunanlılar, Anadolu’yu işgal ettiğinde, Türklerin gidecekleri yer kalmamıştı. Eğer, Atatürk gelmeseydi Türkiye gibi bir ülke kalmayacağı gibi Anadolu’ da Türk de kalmayacaktı. Halkın, Türk Kurtuluş Savaşı’ndaki büyük mücadeleleri ile Türk milleti var olmaya devam etti. Yunanlılar çekilirken Batı Anadolu’yu bir yıkıntı hale getirdi. Yunanlılar zeytin ağaçlarını kesiyor, koyunları öldürüyor ve Anadolu’yu yakarak geri çekiliyorlardı. Çiftçilik yapmak için hayvan kalmamıştı. Atatürk bunları tedarik etti ve kötü haldeki ülkeyi eline alıp işlerliği olan bir ekonomiye sahip kıldı. 20. yüzyılda bunca az olanaklarla, bunca büyük başarı elde eden başka hiçbir ülke bilmiyorum.” ( Prof. Dr. Justine McCarthy)

4.Yukarıda verilen metne göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? (Benim Sorum= Kaynak: Özer Ozankaya- Dünya Düşünürleri Gözüyle Atatürk)

• a) Türk milleti kendi ülkesinde hürriyetini elde etmek için milli mücadeleye katılmıştır.

• b) Türkler diğer ülkelerde yaşayan milletlerden daha çok acı çekmişlerdir.

• c) Atatürk’ün Türkiye’yi işlerliği olan bir ekonomiye sahip kılmasında liberal ekonomi politikasının katkısı olmuştur.

• d) Atatürk sosyal devlet anlayışıyla hareket etmiştir

İzmir İktisat Kongresi sonrasında alınan bazı kararlar şunlardır ;

• Ham maddesi yurt içinde olan sanayi dalları kurulmalıdır.

• Küçük imalattan büyük işletmelere geçilmelidir.

• Özel teşebbüse kredi sağlayacak bir devlet bankası kurulmalıdır.

• Demiryolu inşaatı programa bağlanmalıdır.

• Yabancıların kurduğu tekellerden kaçınılmalıdır.

• İşçilere sendika hakkı tanınmalıdır.

Alınan bu kararların;

1- Milliyetçilik

2- Halkçılık

3-Devletçilik

4- Laiklik

ilkelerinden hangileriyle örtüştüğü söylenebilir?

• A) 1 ve 4

• B) Yalnız 3

• C) 1 ve 2

• D) 1, 2 ve 3

⭐ “Türk Dil Kurumu yalnız Türk tarihi için değil, dünya tarihi için de temel önemde bir kurum oldu. Çünkü dünya tarihinde çok büyük bir atılım yapılmasını olanaklı kılmıştır. Bir ulusun, örneğin kendi dilini incelemek, onun kökenlerini araştırmak üzere bir bilimsel kurum oluşturduğunu görüyoruz. Oysa başka ülkelerde dilin yapısı, kökenleri üzerine böyle bir bilimsel araştırma kurumu görülmüş değildi. Atatürk böylece bu alanda bir ders vermiştir.” (Tarihçi Prof.Dr. Jean Paul ROUX)

Yukarıda verilen paragrafa göre Atatürk kurduğu Türk Dil Kurumu'nun hangi özelliğine vurgu yapılmıştır?

(Benim Sorum= Kaynak: Özer Ozankaya - Dünya Düşünürleri Gözüyle Atatürk ve Cumhuriyeti )

• a) Batılı tarzda yapıldığına

• b) Milli egemenlik anlayışına uygun olduğuna

• c) Türk toplumunun ihtiyaçlarından doğduğuna

• d) Diğer devletlere örnek teşkil ettiğine

⭐ Mustafa Kemal'in zihninde filizlenmekte olan tasarılardan bazıları daha şimdiden kendini belli etmeye başlıyordu. İstanbuldan Antep' e ailesini görmeye gelen Ali Cenani adında birine rastlamıştı. Ali Cenani şehrin daha şimdiden düşman tarafından yağma edildiğini ve halkın büsbütün düşman elinde kalacağını söylüyor, ailesini daha güvenli yere götürmeyi tasarlıyordu. Mustafa Kemal ona "Hiç mi erkek kalmadı?" diye sormuştu. "Kendinizi savunmanın bir çaresine bakın dedi.Ali Cenani ona "İyi ama nasıl, neyle?" diye sordu.Mustafa Kemal ise "Örgütlenin. Milli bir kuvvet toplayın. Ben size gerekli silahları veririm. "Mustafa Kemal, Antep ve Maraş gibi yerlere silah dağıttı.

Yukarıdaki paragrafa göre Mustafa Kemal aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmeyi tasarlamıştır?

(Benim Sorum= Kaynak: Lord Kinross- Atatürk )

• a) Yararlı cemiyetlerin kurulmasını

• b) Temsil Heyeti'nin oluşturulmasını

• c) İstiklal Mahkemeleri'nin kurulmasını

• d) Kuvay-i Milliye'nin oluşturulmasını

"Bu elim olayın benim şahsımdan ziyade cumhuriyetimize ve onun prensiplerine yönelik olduğuna şüphe yoktur. Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.”

Buna göre Mustafa Kemal bu sözü hangi olaydan sonra söylemiştir?

• 31 Mart olayı

• Atatürk'e suikast girişimi

• Anzavur İsyanı

• Vakay-i Hayriye

⭐ Türkiye 1939-1945 yılları arasında İkinci Dünya Savaşı’na fiilen katılmadı ancak buna rağmen savaşın beraberinde getirdiği birçok alanda oluşan sorunla boğuşmak zorunda kaldı. Aşağıda Türkiye’nin 2. Dünya Savaşı yıllarında karşılaştığı bazı sorunlar verilmiştir:

-Dış ticaret kesintiye uğradı.

-Seferberlik ilan edildi

-Sanayi yatırım programları hayat geçirilemedi.

-Üretim düştü.

-Bütçenin yarıdan fazlası askeri harcamalara ayrıldı

-Temel gıda ve tüketim maddelerinin yetersizliği ve bunun sonucunda bazı insanların ihtikâr (karaborsa) uygulamaları toplumsal sorunları beraberinde getirdi.

Verilenler incelendiğinde 2. Dünya Savaşının Türkiye’ye olan hangi alandaki etkisinden söz edildiği söylenemez?

(Benim Sorum )

• a) Diplomatik

• b) Sosyal

• c) Ekonomik

• d) Askeri