ĐỀ SINH LÝ TỔNG HỢP 03

Lọc ở cầu thận

• Màng lọc cầu thận có tính thấm chọn lọc cao là nhờ kích thước của các lỗ lọc và màng đáy của cầu thận được cấu tạo bằng lipid.
• Dịch lọc ở cầu thận có cùng áp suất thẩm thấu với huyết tương
• Hơn 90% lượng dịch lọc ở cầu thận được tái hấp thu, phần nhỏ còn lại tạo thành nước tiểu.
• Lưu lượng lọc cầu thận luôn đuợc duy trì ở mức độ tương đối ổn định nhờ vai trò chủ yếu của hệ thống thần kinh chi phối thận.

Cơ chế ảnh hưởng đến lưu lượng lọc ở cầu thận:

• Dòng máu qua thận tăng làm tăng lưu lượng lọc cầu thận.
• Dù huyết áp toàn thân tăng cao trên 200mmHg thì lượng nước tiểu vẫn không thay đổi.
• Nồng độ aldosteron trong máu tăng làm tăng lưu lượng lọc cầu thận.
• Co tiểu động mạch đến và giãn tiểu động mạch đi làm tăng lưu lượng lọc cầu thận.

Ure:

• Được tái hấp thu theo cơ chế thụ động ở ống lượn gần.
• Không được tái hấp thu ở tất cả các đoạn của ống thận.
• Được bài tiết ở tất cả các đoạn của ống thận.
• Khi nồng độ ADH tăng sẽ làm tăng nồng độ ure trong nước tiểu.

Aldosteron:

• Do lớp cầu của tuyến tủy thượng thận bài tiết.
• Mức độ bài tiết phụ thuộc vào nồng độ Na+ trong máu và renin- angiotensin.
• Có tác dụng điều hoà nồng độ Na+ trong dịch ngoại bào.
• Khi huyết áp toàn thân tăng cao thì gây tăng tiết aldosteron.

Ion H+:

• Được bài tiết ở tất cả các phần của ống thận
• Sự bài tiết H+ chịu sự điều hoà của nồng độ CO2 dịch ngoại bào.
• Được tái hấp thu ở ống lượn gần.
• Chịu sự điều hòa của hormone ADH

Tái hấp thu glucose ở ống thận

• Glucose được tái hấp thu hoàn toàn ở ống lượn gần.
• Glucose được tái hấp thu ở tất cả các đoạn của ống thận.
• Glucose được tái hấp thu theo cơ chế khuếch tán thụ động ở ống thận.
• Tái hấp thu Glucose ở ống thận không phụ thuộc vào nồng độ glucose máu.

Tái hấp thu Na+ ở ống thận:

• Natri được tái hấp thu chủ yếu ở ống lượn gần.
• Natri được tái hấp thu ở tất cả mọi đoạn của ống thận.
• Na+ được tái hấp thu theo cơ chế vận chuyển tích cực ở bờ lòng ống.
• Ngành xuống của quai Henle chỉ tái hấp thu Na+.

Tái hấp thu nước ở ống thận:

• Nước được tái hấp thu chủ yếu ở ống lượn xa.
• Nước được tái hấp thu ở tất cả mọi đoạn của ống thận.
• ADH và aldosteron làm tăng tái hấp thu nước ở ống thận.
• Ngành lên của quai Henle chỉ cho nước thấm qua.

Lọc ở cầu thận:

• Lọc ở cầu thận có cùng một cơ chế như sự trao đổi chất ở dịch kẽ tế bào.
• Dịch lọc có thành phần như huyết tương trong máu động mạch.
• Máu trong tiểu động mạch đi có độ quánh thấp hơn máu trong tiểu động mạch đến.
• Lưu lượng lọc cầu thận bình thường là 250ml/phút.

Về tác dụng của aldosteron:

• Aldosteron làm tăng tái hấp thu Na+ chủ yếu ở ống lượn xa.
• Bài tiết aldosteron tăng khi áp suất thẩm thấu dịch ngoại bào tăng.
• Aldosteron trong máu tăng dẫn đến tăng tái hấp thu K+ và bài tiết Na+ ở ống thận.
• Aldosteron do lớp lưới của vỏ thượng thận bài tiết ra.