Morfologie - Teoretiese kennis

Pas die korrekte term by die korrekte omskrywing deur die omskrywing na die korrekte antwoord toe te trek.

• Samestellende afleiding

• Twee simplekse wat verbind word.

• Simpleks

• Kleinste betekenisdeel van 'n woord.

• Afleiding

• Nuwe woorde wat gevorm word deur voorvoegsels of agtervoegsels by 'n stam te voeg.

• Kompleks

• Woorde wat in kleiner betekenisdraende woordele verdeel kan word.

• Samestelling

• Gelyktydige proses van samestellings en afleidings.

Answer explanation

Hierdie is belangrike teoretiese begrippe. Indien jy onseker voel hieroor, neem die tyd om weer deur die klasaanbieding te werk.

In taal gebruik ons dikwels verskillende terme om na dieselfde konsep te verwys. Pas telkens die regte terme by mekaar.

• Premorfeem

• Postmorfeme

• Ambifiks

• Interfiks

• Tussenmorfeme

• Voor- en agtervoegsel

• Suffiks

• Voorvoegsel

Answer explanation

Dit is belangrik dat ons as onderwysers die verskillende terme ken, aangesien verskillende skoolhandboeke byvoorbeeld verskillende terme gebruik.

Woorddele wat nie selfstandig kan funksioneer en betkenisvorm nie, staan bekend as ​ ​ (a)  

• affikse
• simplekse
• komplekse
• basis
• stam
• voorvoegsels
• tussenvoegsel

Pas die korrekte term by die regte voorbeeld

• opelugteater

• Samestelling

• pillaar

• Simpleks

• wanhoop

• Samestellende afleiding

• bloukleurig

• Afleiding

Answer explanation

Om woordbou effektief te kan onderrig, is dit belangrik dat jy as onderwyser gemaklik is met die teorie. Gaan dus terug na die video's indien jy onseker voel.

'n Kenmerk van hierdie tipe affiks (​ (a)   ) is dat dit oor die algemeen nie die woord se betekenis of woordsoort verander nie.

• fleksiemorfeem
• afleidingsmorfeem
• metamorfeem

Answer explanation

Fleksiemorfeme word volgens Kapp (2023) gebruik om “die woord te laat pas by wat nog in die sin aangaan en maak eintlik net ‘n ander vorm van dieselfde woord”. Fleksiemorfeme verander nie ‘n woord se betekenis of woordsoort (in die meeste gevalle) nie, maar wel die woord se vorm met betrekking tot nuwe verhoudings wat deur middel van die fleksiemorfeem ontwikkel word.

Die onderstaande woorde (in oranje gedruk) is voorbeelde van:

Die student het die regte sleutel om die klas se slot vir die studente mee oop te sluit.

• Metamorfeme

• Deelwoorde

• Fleksiemorfeme

• Premorfeme

Answer explanation

Afleidings word soms ook deur klinkerwisseling (metamorfeme) gevorm. Dieselfde woord kan vervorm word om 'n nuwe woord te vorm en dikwels vorm dit dan ook 'n nuwe woordsoort.

​ ​ (a)   bevat geen ​ (b)   nie, maar kan wel 'n verbindingsklank bevat.

• Samestellings
• affikse
• Afleidings
• Samestellende afleidings
• morfeme
• simplekse
• komplekse

Answer explanation

Wanneer jy die teorie rondom woordbou ken, dan dra dit ook daartoe by dat jy kan begin nadink daaroor om die op 'n kreatiewe wyse te onderrig.