İnkılap Tarihi Deneme 1

Mustafa Kemal, 1896 yılında Selânik Askerî Rüştiyesini bitirdikten sonra öğrenimine Manastır Askerî İdadisinde devam etti. Onun matematiğe olan ilgisi bu okulda da sürdü. Diğer yandan sınıf arkadaşı Ömer Naci'nin etkisiyle edebiyata ilgi duymaya başladı. Kitabet (kompozisyon) öğretmeni Mehmet Asım Efendi ise onun yazma ve konuşma yetenekle- rinin gelişmesine katkıda bulundu. İdadide Mustafa Kemal'in ilgisini en fazla çeken derslerden bir diğeri tarih oldu. O, "Minnet borcum vardır, bana yeni bir ufuk açtı." dediği tarih öğretmeni Yüzbaşı Mehmet Tevfik Bey'i Manastır Askerî İdadisindeki öğrenciliği sırasında tanıdı. Mustafa Kemal, idadi yıllarında Fransızcasını geliştirmeye de önem verdi.

Buna göre idadide Mustafa Kemal'in hangi kişilik özelliğinin ön plana çıktığı söylenebilir?

• Açık sözlülük

• Örgütleyicilik

• Çok yönlülük

• Liderlik

Mustafa Kemal Paşa, millî cemiyetlerin kuruluş sürecini şu şekilde değerlendirmiştir:

"Varlığı konusunda ciddi bir endişeye düşmüş olan millet; doğrudan doğruya, bizzat müdahale ederek kuvvetini ve tu- tumunu göstermek gereği duydu. Bunun sonucunda memleketin her tarafında millî cemiyetler kurulmaya başlandı. Bu cemiyetler her türlü siyasal amaçtan tamamen uzaktır ve varlıklarını sadece memleket bütünlüğünü, millet ve devletin diğer haklarını koruma amacına borçludurlar. Bunların hepsi aynı etkiler ve sebepler altında faaliyet göstermektedirler."

Buna göre millî cemiyetler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• İstiklalci

• Milliyetçi

• İnkılapçı

• Mücadeleci

Batı Cephesi Komutanı Ali Fuat Paşa, Gediz Savaşlarında Genel Kurmay Başkanlığına şu telgrafı çekmiştir:

"Birliklerin savaş kayıplarını süratle telafi ihtiyacındayız. Gediz Savaşı, üç yüz savaşçıdan kurulu birliğin, bir taburun, savaş görevini yapmasına yeterli olmadığını gösterdiğinden tabur mevcutlarını dörder yüz savaşçıya çıkarmak mecburiyetindeyiz. Bu savaşlar dolayısıyla bütün depo birlikleri bile cepheye sürüldüğünden yetişmiş, silahlı ve teçhizatlı bin ikmal erinin, özellikle Ankara'daki birliklerinden, bu mümkün değilse en yakın bir yerden acele olarak gönderilmesini; askerî manevralar ve savaşlar giydirilebilen erlerin bile elbiselerini, ayakkabılarını parçalamış; dünden beri kar yağan dağlarda asker çıplak ve yalınayak kalmıştır."

Buna göre Ali Fuat Paşa'nın hangisini belirttiği söylenemez?

• Askerlerin kıyafete ihtiyacı olduğu

• Birliklerin takviyeye ihtiyaç duyduğu

• Düzenli ordunun kurulması gerektiği

• Savaşın zor şartlarda sürdürüldüğü

Mustafa Kemal, Sivas Kongresi tamamlandıktan sonra, yapılan görüşmeler sonucunda Temsil Heyeti'nin merkezinin Ankara olmasını kararlaştırdı. Ankara'nın Milli Mücadele'nin merkezi seçilmesinde, Batı Cephesi'ne ve Mebusan Meclisinin açılacağı İstanbul'a yakın olması, şehirden demir yolu ve telgraf hatlarının geçmesi etkili olmuştur.

Buna göre Ankara'nın Milli Mücadele'nin merkezi seçilmesinde aşağıdaki özelliklerinden hangisinin etkili olduğu söylenemez?

• Askerî

• Coğrafi

• Ulaşım

• Haberleşme

1. Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalandığı sırada düşman devletlerinin işgali altında bulunan Arap çoğunluğun yaşadığı yerlerin geleceği, o bölge halkının oylarına göre tayin edilecektir. İşgal edilmemiş bölgeler ise bölünemez ve ayrılmaz bir bütün sayılacaktır.

II. Halkoyu ile ana vatana katılmış olan Kars, Ardahan ve Batum için gerekirse tekrar serbestçe halkoyuna başvurulması kabul edilecektir.

III. Azınlıkların hakları, komşu ülkelerdeki Müslüman halkın da aynı haklardan yararlanması şartıyla tarafımızdan tanınacak ve sağlanacaktır.

IV. Siyasi, adli ve mali gelişmemize engel olacak sınırlamalar kaldırılacaktır.

"Misakimillî ile yeni Türk devletinin sınırları belirlenmiştir." diyen bir tarihçi, bu bilgiyi doğrulamak için verilen maddelerden hangilerini kanıt olarak gösterebilir?

• III ve IV

• Il ve IV

• I ve III

• I ve Il

Mustafa Kemal, Maarif Kongresi'nin açılışında yaptığı konuşmada şu ifadelere yer vermiştir:

"Şimdiye kadar takip edilen tahsil ve terbiye usullerinin milletimizin gerilemesinde en önemli etken olduğu kanaatin- deyim. Onun için bir millî terbiye programından bahsederken eski devrin hurafelerinden, doğuştan sahip olduğumuz Özelliklerimizle hiç ilgisi olmayan fikirlerden, Doğu ve Batı'dan gelen bütün tesirlerden uzak, millî ahlak ve tarihimize uygun bir kültür kastediyorum. Çünkü millî dehamızın tam gelişmesi böyle bir kültür ile temin olunabilir. Herhangi bir yabancı kültür, şimdiye kadar takip edilen yabancı kültürlerin sebep olduğu yıkımı tekrar ettirebilir. Kültür temel ile uyumludur, o temel de milletin ahlakıdır."

Buna göre Mustafa Kemal'in istediği eğitim anlayışının özellikleri için,

I. Milli

II. Çağdaş

III. Bağnaz

hangileri söylenebilir?

• II ve III

• I ve Il

• Yalnız II

• Yalnız I

Mustafa Kemal Paşa'nın Erzurum Kongresi'nden önce askerlikten istifası ve Doğu İlleri Müdâfaa-i Hukuk-u Millîye Cemiyeti'nin Erzurum Şubesinin başına geçmesi Erzurum'da yayımlanan Albayrak gazetesinde halka şu şekilde duyurulmuştur:

"Mustafa Kemal Paşa Hazretlerinin istifası bir azim ve iman göstergesidir. Millette, henüz eski kanın sönmemiş olduğunu gösterir muazzam delildir. Anafartalar'da, millî şerefi, tarihin bugünkü nesilden beklemekte olduğu kutsal vazifeyi yükselten ve yücelten bu muhterem komutanı bugün de Millî Mücadele'nin başında görmek mutlu bir görüntüdür."

(Prof. Dr. Abdurrahman ÇAYCI, Gazi Mustafa Kemal Atatürk, s. 111.)

Buna göre Mustafa Kemal'in hangi savaştaki başarısına vurgu yapılarak ona duyulan güven ifade edilmiştir?

• Kurtuluş

• Balkan

• Çanakkale

• Trablusgarp

I.Dünya Savaşı Bloklaşmalar Belirleyiniz.

Groups:

(a) İttifak Devletleri

,

(b) İtilaf Devletleri

• Almanaya
• İtalya
• Rusya
• Bulgaristan
• İngiltere
• Fransa
• Osmanlı İmparatorluğu
• Avusturya Macaristan İmparatorluğu

"Atatürk, ordularının başında Anadolu'yu istila eden düşman kuvvetlerini "vatanın harimi ismetinde" boğduktan sonra İzmir'e girmişti. Türk orduları İzmir'e girer girmez, İngiliz Parlamentosu fevkalade bir toplantı yaptı. Lordlar Kamarası üyeleri yerlerini aldılar... Büyükelçiler de bu tarihî oturuma katıldılar. Kürsüye, İşçi Partisi Lideri Mac Donald çıkarak "Hükûmet'ten şunu sormak isterim. Hükûmet, Anadolu'yu galip devletler arasında paylaşmak maksadıyla hazineden binlerce altın aldı. İstanbul ve Boğazlar Büyük Britanya'nın olacak; İzmir Yunanlara, Antalya ve Konya İtalyanlara, Adana ve yöresi Fransızlara verilecekti. Ne yazık ki bunların hiçbiri olmadı. Bu taksim projesini Mustafa Kemal'in süngüleri altüst etti. Bu hususta Hükûmet'ten açıklama istiyoruz!.." dediği zaman, başbakan Lloyd George, ağır ağır kürsüye gelerek "İnsanlık tarihi birkaç asırda ancak bir dâhi yetiştirebiliyor. Şu talihsizliğimize bakınız ki beklenilen o dâhi, bugün Türkiye'de doğmuştur, elden ne gelebilirdi?" diyerek kürsüden indi. Bu cevaba bütün İngiliz milleti baş eğmek zorunda kaldı. Bundan sonra Lloyd George başbakanlıktan istifasını verdi."

(Muzaffer ERENDİL, İlginç Olaylar ve Anekdotlarla Atatürk, s. 149.)

Verilen metin değerlendirildiğinde aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?

• Misakimilli kararlarıyla belirlenen hedeflere ulaşılmıştır.

• İngiliz başbakanı, Mustafa Kemal Paşa'nın liderliğini övmüştür.

• Milli Mücadele'nin başarısının İngiltere'de siyasi etkileri olmuştur

• Yunanlar, savaş sürecinde İngilizler tarafından destek görmüştür.

Osmanlı Devleti'nin yenilgisiyle sonuçlanan 93 Harbi'nin (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı) ardından 3 Mart 1878'de Ayastefanos (Yeşilköy) Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmadan Rusya'nın güçlü bir devlet olarak çıkması, başta İngiltere olmak üzere Avrupa devletlerinin tepkisine neden oldu. Söz konusu devletlerin baskıları karşısında geri adım atan Rusya, antlaşma maddelerinin tekrar görüşülmesi için Berlin'de yeni bir kongre toplanmasını kabul etmek zorunda kaldı. Kongre sonunda imzalanan Berlin Antlaşması'yla Sırbistan, Romanya ve Karadağ bağımsızlıklarını kazanarak Osmanlı Devleti'nden ayrıldı. Rusya Kars, Ardahan ve Batum'u topraklarına katarken Avusturya, Bosna Hersek'i koruyuculuğu altına aldı. Bunu izleyen günlerde İngiltere, Kibris ve Mısır'ı; Fransa ise daha önce ele geçirdiği Cezayir'e ek olarak Tunus'u topraklarına kattı.

Verilen metin değerlendirildiğinde Osmanlı Devleti için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

• Azınlıkların haklarını koruma altına aldığı

• Kaybettiği toprakları geri almaya çalıştığı

• Demokratikleşme çabaları gösterdiği

• Toprak bütünlüğünün bozulduğu